Оқулық «гэотар-медиа»

381 
Онан басқа, фолликулалар арасында ірілеу ақшыл жасушалардың 
сирек 
жиынтығы 
(С-жасушалар, 
парафолликулярлық 
жасушалар) 
орналасқан, оларда құрамында йод жоқ, кальцитонин гормон синтезделеді. 
Йодқұрамды тиреоидты гормондар метаболиттік, физиологиялық 
және морфогенездік әсерлі кеңспектірлік әрекетке ие. (12-3 кесте) 
Қалқанша безінің белсенділігіне адамның негізгі өмірлік функциясы 
тәуелді, себебі оның, гормондары барлық ағзалар мен жүйелердің 
белсенділігіне есер етеді. 
Кесте 12-3.
Қалқанша безінің йодқұрамды гормондарының әсері. 
Түрі 
Көрсететін әсері 
Зат алмасуға әсері 
Фосфорлы 
тотығуға 
әрекеттейді. 
Жылуөнімін 
жоғарлатады. 
Ақуыз 
синтезін 
қадағалайды: 
физиологиялық көлемдерде анаболикалық әсер 
етеді, 
ол 
концентрациясы 
жоғары 
болғанда 
катоболикалық әсер. Деподан майды шығарады, 
липолизді және майдың тотығуын белсендіреді, 
көмірсу липогенезін тежейді, қандағы холестерин 
көлемін азайтады. Гликогеннің ыдаруын күшейтеді, 
оның глюкозадан синтезделуін тежейді; ақуыздан 
глюконеогенезделуге бейімдейді; ішекте көмірсу 
сарылуын 
стимуляциялайды, 
тұтас 
гипогликемиялық 
әсер 
етеді. 
Су 
электролит 
балансына әсер етеді. Дәрумендер, ферменттер, 
нейромедиаторлар алмасуына әсер етеді. 
Ағзалар 
мен 
жүйелер 
функциясына әсері 
Симпатоадреналды және жүрек-тамыр жүйесін 
белсендіреді, соңғы жүйені гипердинамикалық 
жағдайда 
бейімдейді. 
ОНЖ 
ның 
жоғарғы 
бөліктерінің функциясына әсер етеді (әсіресе 
психалық үрдістерге) Гемопэзді стимуляциялайды. 
Тәбетті жоғарлатады және асқорыту жүйесінің сөл 
шығаруын жоғарлатады. Қаңқа бұлшық етіне әсер 
етеді. Бауырда зат алмасуын жақсартады. Басқа 
эндокриндік бездерге (жыныс, бүйрекүсті т.б) әсер 
етеді. Күшті иммуномодулятор. 
Тің 
деңгейіндегі 
әсері 
Тіндердің саралану үрдісін реттейді. 

жүктеу/скачать 12,15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: