358
Кесте 11-2.
Әр жастағы баланың қан көрсеткіштері
Жасы
Нв г/л
Эртроцит
тер
10*12/л
Ретикуло
циттер %
Лейко-
циттер
10*9/л
Тромбо-
циттер
10*9/л
ЭТЖ
1 тәулік
180-240
5-7
1-4
10-30
150-400
2-3
5 күн
170-200
4,5-6
0,5-2
9-15
150-400
2-3
6 ай
110-160
4,0-5,0
0,5-1,3
8-12
150-400
3-7
1 жас
110-130
4,0-4,5
0,5-1
7-11
150-400
4-7
5 жас
130-140
4,0-4,5
0,5-1
7-11
150-400
5-8
>10 жас
Ер балада
130-140
Қыз балада
120-140
4,0-4,5
0,5-1
5-9
150-400
5-10
Тәжірибеде «қызыл қанның» классикалық параметрлерінен (Нв
деңгейі, эритроциттер саны, түс көрсеткіші) басқа да көрсеткіштер (анемия
түрлерін анық сипаттауға мүмкіндік беретін) қолданылады (кесте 11-3).
Кесте 11-3.
Эритроциттердің көрсеткіші
Көрсеткіш
Қысқартылған
атауы
Есеп
Норма
Эритроциттің орта
көлемі
МСV
(mean cell
volume)
Гематокрит,
эритроциттер
Нәрестелерде =
102-106 фемтолитр
1 айда = 93-115
фемтолитр
6 айда = 82-100
фемтолитр
1 жаста = 81-95
фемтолитр
3 жастан соң = 80-95
фемтолитр
Бір эритроциттегі
Hb-нің орташа
көлемі
МСН
(mean
corpuscular
hemoglobin)
Hb, эритроциттер
27-31 пикограмм
Эритроциттегі
Hb-нің орта
концентрациясы
МСНС
(mean
corpuscular
hemoglobin
concentration)
Hb, гематокрит
33-37 г/дл
359
Эритроциттердің тұну жылдамдығы.
Эритроциттердің тұну жылдамдығы
(ЭТЖ) бір сағат ішінде капиллярдың
жоғарғы
жағында
түзілген
плазманың
бағанасын өлшеу арқылы анықталады. Ол
үшін
қанды шыны капиллярда сақтайды,
эритроциттер салмақ ауырлығынан төмен
тұнады (сурет 11-5).
ЭТЖ орташа саны ер адамдарда 5-9
мм/сағ, әйелдерде 8-10 мм/сағ. Бір жасқа
толмаған
балаларда
бұл
көрсеткіш
үлкендерге қарағанда бірнеше төмен.
Нәрестелердегі
қалыпты
қан
көрсеткіштері.
Нәрестелік
кезеңге
сүй
кемігі
қызметінің
құбылмалылығы және жылдам
әлсіреуі тән. Ерте жастағы балаларда жағымсыз әсерлердің (инфекция,
ауыр анемия және т.б.) нәтижесінде эмбрионалдық қан түзу түріне қайтып
оралуы мүмкін.
Қан көлемі:
және туылған нәрестеде – дене массасының 14,7%-ы, яғни 140-150
мл/кг
үлкендерде – дене массасының 5,0-5,6%-н, яғни 50-70 мл/кг.
Үлкендердің
шеткері
қан
көрсеткішімен
салыстырғандағы
нәрестелерде жоғары болатын шеткері қан көрсеткіштері:
Hb концентрациясы (180-240 г/л);
эритроциттер саны (5—7Х-
10
/л);
түс көрсеткіші (1,1 дейін)
Бұл эритропоэздың интенсивтілігін көрсетеді – құрсақ ішілік дамуда
және туу кезінде ұрықты оттегімен қамтамасыз ету жеткіліксіздігіне
реакция.
Туғаннан кейін сыртқы
тыныстың тұрақталу себебінен, гипоксия
гипероксияға ауысады. Бұл эритропоэтиннің түзілуін төмендетеді,
сондықтан
эритропоэз
басылып,
эритроциттер
саны
және
Hb
концентрациясы төмендейді. Одан басқа HbF құрамды эритроциттер өмірі
қысқа болып келеді (12 күн) және олар гемолизге көбірек ұшырайды.
360
Эритроциттердің гемолизі транзиторлық
сарғаюымен білінеді, егер
сарғаю өмірінің үшінші күнінен соң басталса физиологиялық болып
табылады.
Нәрестенің эритроциттері полихромотофильді, әртүрлі
көлемді
(анизоцитоз), макроциттері басым болады.
Ретикулоцитоз алғашқы сағаттарда 2,2 – 4,2%-ға жетеді, ал
үлкендерде және 1 айдан асқан баланың ретикулоциттер саны 0,6–0,8%.
Қалыптыда қанда эритроциттердің ядролық түрі – нормобласттар
болуы мүмкін.
Нәрестелердің лейкоцитарлық формуласы ерекше. Лейкоциттердің
жалпы санының ауытқу диапазоны:
өмірінің бірінші күндері – 10-30*
10
/л;
өмірінің 2-ші аптасынан – 10-12*
10
/л.
Туғанда пайда болған нейтрофилез (нейтрофильдер санының көбеюі),
лейкоцитарлық формуланың солға миелоциттерге
дейін ығысуы жылдам
төмендей бастайды, ал лимфоциттердің саны көбейеді. Өмірінің 5–6
күнінде нейтрофильдер мен лимфоциттер саны теңесіп, 40-45%-ды
құрайды (
алғашқы физиологиялық қиылыс
) (сурет 11-6).
Осы уақыттан бастап лимфоциттер саны 50-60% тең, 5
жасқа дейін
қалыпты көрсеткіш болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: