эйелге, корғаупп>іға, отбасы сүйенішіне деген ізгілікпен карау тұрактады. Моральдық кұкықтар мен міндеттер сапасында орын алған, салттар мен дәстүрлерді билеуші топ өз мұктаждарына пайдаланады. Ерекше элеуметтік топ - билер - х алык салттарының сактаушылары жэне білгірлері болып есептелді. Оларға әрекет етуші нормаларды аныктауда жэне тағайындауда шешуші орын берілді, мүліктік, отбасылык-некелік таластарды шешуде өтімді сөз солардікі болды. Олардын шешімдеріне, дәстүр-салттарына іс жүзінде кэдімгі-кұкықтық нормалар күші берілді. XVI ғасырдан бастап кәдімгі казак кұкығы деп аталатындар - «Қасым ханның касқа жолы», «Есім ханның ескі жолы», «Тэуке ханның Жеті жарғысы» - кең тарады. Рулык бастама ұстыны - руластарының іс- әрекеті үшін ұжымдык жауапкершілік жэне руласты өлтіргені үшін канды кек, ежелгі кодифицияландырылған кэдімдгі кұкықтан («Жаса») өз бастауын алады. ¥лы казак ағартушысы, Ш.Ш. Уэлиханов кэдімгі казак кұкығының демократиялык бастауларын атап өтеді, олар - жариялылық, рулық ынтымактастык, карапайымдьшык, сот процесінің бәсекелестігі, оған жактар өкілдерінің катысуы; қоғамдык пікір қуатын пайдалану; бостандығынан айыру, капасқа камау сиякты репрессиялык шаралардың жоктъны. Шынында да, казақтың дәстүрлі этикасы бодандык пен конформизмге негізделмеген, ол өзіне еркіндік сүйгіш дәстүрлерді, демократияшылдыкты енгізді. Бұл дэстүрлер хан сайлау рәсімінде 270
көрініс табады. Соңғы болып, қасиетгі харизмалық сапаларға ие индивид; халык тағдыры, игілігі және гүлденуі үшін өзіне жауапкерлікгі
