Оқулық университеттер мен педагогикалық, медициналық мал


СҮЛІКТЕР КЛАСЫ - HIRUDINEA



Pdf көрінісі
бет146/218
Дата22.09.2022
өлшемі1,28 Mb.
#39809
түріОқулық
1   ...   142   143   144   145   146   147   148   149   ...   218
Байланысты:
Омыртқасыздар зоологиясы. 1-кітап (Дәуітбаева К.Ә.) (z-lib.org)

СҮЛІКТЕР КЛАСЫ - HIRUDINEA
Теңіздерде, тұщы суларда және топырақта тіршілік ететін 400 түрі 


белгілі, еркін қозғалатын жыртқыштар немесе жануарлардың қанымен 
қоректенетін эктопаразиттер. Сүліктерде сегменттер саны тұрақты, 
параподиялары, қылтандары болмайды. Бас (простомиум) және аналь 
(пигидиум) бөлімдері жоқ. Денесінің алдыңғы және артқы жағында 
сорғыштары дамыған. Целом қуысы редукцияланып, лакунарлық жүйеге 
айналған. Ішкі мүшелерінің арасы паренхимаға толы. Көпшілігі 
гермафродиттер, тікелей (личинкасыз) дамиды.
Құрылысы мен физиологиясы. Сүліктер дене пішіні жағынан жалпақ 
құрттарға ұқсас. Денесі арқа-құрсақ жағына қарай қысылған, ұзындығы 20 
см-ге дейін. Сыртқы жіңішке сегменттері ішкі ірі сегменттеріне сәйкес емес. 
Әдетте бір ішкі сегментіне 3-5-ке дейін сыртқы жіңішке сақина сәйкес келеді. 
Сүліктердің денесі 33 сегменттен (Acanthobdella отрядында - 30) түзілген, 
олардың алдыңғы төртеу қосылып алдыңғы сорғышты, артқы жетеуі - артқы 
сорғышты құрайды. Параподиялары, қылтандары, қармалауыштары және 
желбезектері жоқ, тек Acanthobdella туысының өкілдерінде алдыңғы 5 
сегментінде қылтандары болады, бұл олардың азқылтанды құрттарға 
жақындығын көрсетеді.
Денесі тығыз кутикуламен қапталған, оның астын кілегейлі без 
клеткаларға бай эпителий астарлап жатады. Эпителий клеткалардың түбінде 
көптеген түрлі түсті түйіршіктелген пигментті клеткалары шашыраңқы 
орналасқан. Сүліктердің түсі - осы пигменттердің түсі. Эпителидің астында 
сақина тәрізді әрі өте күшті дамыған ұзына бойы бұлшықеттер орналасқан. 
Сонымен қатар дорзо-вентральды бұлшықетгері де бар.
Ішкі мүшелерінің арасын паренхима толтырған, целом қуысы нашар 
дамып, жіңішке түтікшеге, лакунарлық жүйеге айналған, тек қана 
Acanthobdellida отрядының өкілдерінде ғана ересек күйінде целом сақталып 
қалған.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   142   143   144   145   146   147   148   149   ...   218




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет