Оқушылардың салауатты тамақтануы туралы əңгіме

жүктеу/скачать 1,64 Mb.

Pdf көрінісі

бет	10/12
Дата	12.03.2017
өлшемі	1,64 Mb.
	#9111

1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 12

а
– жасөспірімдер мен 5-жастан асқан балалардың энергияға мұқтаждығы жеңіл
физикалық белсенділіктер жəне аз қимылдау өмір қалпы жағдайында 4-кестеде
көрсетілген орташа мұқтаждықтан (немесе орта) 15% кем алынды. Бұл тұлғалар
қандайда-бір арнаулы физикалық ауыртпалықтарды жасамайды. Бұл топ физикалық
белсенділіктердің базалық деңгейіне сəйкес. 5-жасқа дейінгі балаларға қажеттілік тек
орташа физикалық белсенділік жағдайында көрсетілген.
б
– Балалар мен жасөспірімдердің орташа физикалық белсенділік жағдайындағы
энергияға мұқтаждығы 4-кестеде көрсетілген орта мəліметтерге сəйкес. Орташа
физикалық белсенділік, базалық физикалық белсенділік деңгейіне қосымша, 2,5 -ден 5
км күніне  аралықты 5- тен 6,5 км в сағ дейінгі жылдамдықпен  жүріп отырғанға пара-
пар.
в
– 5-жастан асқан балалар мен жасөспірімдердің энергияға мұқтаждығы үрдісті
физикалық белсенділік жағдайында, 4-кестеде көрсетілген орташа физикалық
жағдайындағы қажеттіліктен 15 % артық алынды. Үрдіс  физикалық белсенділік,
базалық физикалық белсенділік деңгейіне қосымша, 5 км күніне  аралықты 5- тен 6,5 км
в сағ дейінгі жылдамдықпен  жүріп отырғанға пара-пар.

13
Human energy requirements: Report of a Joint WHO/FAO/UNU Expert Consultation. Room, 17-24 October
2001, 103 p. (Потребности людей в энергии: Совместный доклад экспертов ВОЗ/ФАО/УООН. Рим, 17-24
октября 2001 г., 103 с.)

111
7-кесте – 2-17 жастағы ұлдар мен жасөспірімдердің жасына, салмағына, бойына жəне дене
массасы индексіне (ДМИ) байланысты бөлінуі, стандарттық ауытқулар*
Жасы
Көрсет-
Стандарттық ауытқулар (СА)

кіштер
-2
-1,5
-1
-0,5
0
+0,5
+1
+1,5
+2
2
Салмақ, кг  10,3
10,8
11,4
12,0
12,7
13,4
14,1
14,9
15,8
жас
Бойы, см
79,5
81,2
83,0
84,7
86,5
88,2
89,9
91,7
93,4

ДМИ
14,4
14,9
15,4
15,9
16,6
17,3
18,1
19,0
20,1
3
Салмақ, кг  11,6
12,2
12,9
13,6
14,3
15,2
16,1
17,1
18,2
жас
Бойы, см
87,7
89,4
91,2
93,1
94,9
96,9
98,9
101,0
103,1

ДМИ
14,0
14,5
14,9
15,5
16,0
16,6
17,3
18,0
18,9
4
Салмақ, кг  13,1
13,7
14,5
15,3
16,2
17,3
18,4
19,7
21,3
жас
Бойы, см
93,9
95,9
98,0
100,1
102,2
104,3
106,5
108,6
110,7

ДМИ
13,8
14,2
14,6
15,1
15,6
16,2
16,9
17,6
18,4
5
Салмақ, кг  14,6
15,4
16,3
17,3
18,4
19,7
21,1
22,8
24,8
жас
Бойы, см
99,5
101,9
104,2
106,6
108,9
111,2
113,5
115,8
118,1

ДМИ
13,6
14,0
14,4
14,9
15,4
16,1
16,8
17,6
18,7
6
Салмақ, кг  16,2
17,1
18,2
19,3
20,7
22,2
24,0
26,2
28,8
жас
Бойы, см
105,3  107,8
110,3
112,9
115,4
117,9
120,4
122,9
125,4

ДМИ
13,5
13,9
14,3
14,8
15,4
16,1
16,9
18,0
19,5
7
Салмақ, кг  17,9
19,0
20,1
21,5
23,1
24,9
27,1
29,8
33,2
жас
Бойы, см
111,1  113,7
116,4
119,1
121,8
124,5
127,2
129,9
132,7

ДМИ
13,4
13,8
14,3
14,9
15,5
16,3
17,3
18,6
20,6
8
Салмақ, кг  19,8
20,9
22,3
23,8
25,6
27,8
30,5
33,9
38,4
жас
Бойы, см
116,6  119,4
122,2
125,0
127,9
130,8
133,7
136,7
139,7

ДМИ
13,5
13,9
14,4
15,0
15,8
16,7
17,8
19,4
21,9
9
Салмақ, кг  21,7
23,0
24,6
26,4
28,6
31,2
34,5
38,7
44,3
жас
Бойы, см
121,5  124,5
127,4
130,5
133,5
136,6
139,8
142,9
146,2

ДМИ
13,6
14,1
14,7
15,3
16,1
17,2
18,5
20,3
23,3
10
Салмақ, кг  23,7
25,3
27,2
29,3
31,9
35,1
39,0
44,1
51,0
жас
Бойы, см
125,7  128,9
132,1
135,3
138,6
141,9
145,3
148,7
152,1

ДМИ
13,8
14,4
15,0
15,7
16,6
17,7
19,2
21,3
24,6
11
Салмақ, кг  26,1
28,0
30,2
32,8
35,9
39,7
44,3
50,3
58,0
жас
Бойы, см
129,8  133,2
136,6
140,0
143,5
147,1
150,6
154,2
157,9

ДМИ
14,1
14,7
15,4
16,2
17,2
18,4
20,0
22,3
25,9
12
Салмақ, кг  28,8
31,1
33,7
36,8
40,5
44,8
50,2
56,8
65,2
жас
Бойы, см
134,6  138,1
141,7
145,4
149,0
152,8
156,6
160,5
164,4

ДМИ
14,5
15,1
15,9
16,7
17,8
19,1
20,8
23,3
27,1
13
Салмақ, кг  32,2
34,9
37,9
41,5
45,6
50,5
56,3
63,5
72,3
жас
Бойы, см
140,5  144,4
148,3
152,2
156,1
160,0
164,0
168,0
172,0

ДМИ
15,0
15,6
16,4
17,3
18,4
19,8
21,7
24,2
28,1
14
Салмақ, кг  36,2
39,2
42,6
46,5
51,0
56,3
62,5
70,0
79,0
жас
Бойы, см
147,2  151,5
155,7
159,8
163,8
167,8
171,8
175,6
179,4

ДМИ
15,5
16,2
17,0
18,0
19,1
20,6
22,5
25,1
29,0
15
Салмақ, кг  40,6
43,8
47,4
51,5
56,3
61,8
68,3
76,1
85,4
жас
Бойы, см
153,3  157,7
161,9
166,0
169,9
173,8
177,6
181,2
184,8

ДМИ
16,0
16,8
17,6
18,6
19,8
21,3
23,3
25,9
29,7
16
Салмақ, кг  44,9
48,1
51,8
56,0
60,9
66,6
73,4
81,4
91,3
жас
Бойы, см
157,7  161,8
165,8
169,7
173,5
177,2
180,8
184,4
187,8

ДМИ
16,6
17,3
18,2
19,3
20,5
22,1
24,0
26,6
30,3
17
Салмақ, кг  48,4
51,7
55,4
59,6
64,6
70,4
77,4
85,8
96,3
жас
Бойы, см
160,3  164,1
167,9
171,6
175,3
178,9
182,5
186,0
189,4

ДМИ
17,1
17,9
18,8
19,9
21,2
22,8
24,7
27,3
30,9
*
Growth Charts, NCHS/CDC/WHO 2000 бейімдендірілген. (Бойдың кестесі, мед. статистика жөніндегі
ұлттық орталық/Аурушаңдықты қадағалау орталығы/Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы, 2000).

112
8-кесте – 2-17 жастағы қыздар мен бойжеткендердің жасына, салмағына, бойына жəне дене
массасы индексіне (ДМИ) байланысты бөлінуі, стандарттық ауытқулар*
Жасы
Көрсет-
Стандарттық ауытқулар (СА)

кіштер
-2
-1,5
-1
-0,5
0
+0,5
+1
+1,5
+2
2
Салмақ, кг
9,9
10,4
10,9
11,4
12,1
12,7
13,5
14,3
15,2
жас
Бойы, см
78,0
79,8
81,5
83,2
85,0
86,7
88,4
90,2
91,9

ДМИ
14,0
14,6
15,1
15,8
16,4
17,2
18,0
18,8
19,8
3
Салмақ, кг
11,2
11,8
12,4
13,1
13,9
14,7
15,7
16,9
18,2
жас
Бойы, см
86,2
88,1
90,0
92,0
93,9
95,9
97,9
99,9
102,0

ДМИ
13,7
14,1
14,6
15,1
15,7
16,4
17,1
18,0
19,0
4
Салмақ, кг
12,6
13,2
14,0
14,8
15,8
16,9
18,2
19,8
21,6
жас
Бойы, см
92,3
94,4
96,5
98,6
100,8
102,9
105,2
107,4
109,7

ДМИ
13,5
13,8
14,3
14,8
15,3
16,0
16,7
17,7
18,9
5
Салмақ, кг
14,1
14,9
15,8
16,8
17,9
19,3
20,9
22,9
25,4
жас
Бойы, см
98,6
100,8
103,0
105,3
107,7
110,1
112,5
115,1
117,6

ДМИ
13,3
13,6
14,1
14,6
15,2
15,9
16,7
17,8
19,4
6
Салмақ, кг
15,7
16,6
17,7
18,8
20,2
21,9
23,9
26,4
29,6
жас
Бойы, см
104,9  107,3
109,7
112,2
114,7
117,3
120,0
122,8
125,6

ДМИ
13,1
13,6
14,0
14,6
15,2
16,0
17,0
18,3
20,3
7
Салмақ, кг
17,4
18,5
19,7
21,1
22,8
24,7
27,2
30,2
34,2
жас
Бойы, см
111,0  113,5
116,1
118,8
121,5
124,3
127,2
130,1
133,2

ДМИ
13,1
13,6
14,1
14,7
15,4
16,3
17,5
19,1
21,4
8
Салмақ, кг
19,2
20,4
21,9
23,6
25,6
28,0
31,0
34,7
39,6
жас
Бойы, см
116,4  119,1
121,9
124,7
127,6
130,6
133,6
136,7
139,9

ДМИ
13,2
13,7
14,3
15,0
15,8
16,8
18,2
20,0
22,7
9
Салмақ, кг
21,1
22,7
24,5
26,5
29,0
31,9
35,5
40,0
45,8
жас
Бойы, см
121,0  123,9
126,8
129,8
132,9
136,1
139,3
142,6
145,9

ДМИ
13,3
13,9
14,6
15,3
16,3
17,5
19,0
21,0
24,1
10
Салмақ, кг
23,5
25,3
27,4
29,9
32,9
36,4
40,7
46,1
52,9
жас
Бойы, см
125,0  128,2
131,4
134,7
138,0
141,4
144,8
148,3
151,9

ДМИ
13,6
14,2
14,9
15,8
16,8
18,1
19,8
22,1
25,5
11
Салмақ, кг
26,2
28,4
30,9
33,8
37,2
41,3
46,4
52,6
60,5
жас
Бойы, см
129,6  133,2
136,8
140,4
144,0
147,6
151,3
155,0
158,7

ДМИ
13,9
14,6
15,4
16,3
17,4
18,9
20,7
23,2
26,9
12
Салмақ, кг
29,3
31,7
34,5
37,8
41,6
46,3
51,9
59,0
68,0
жас
Бойы, см
136,2  140,0
143,8
147,5
151,2
154,9
158,5
162,1
165,7

ДМИ
14,3
15,0
15,9
16,9
18,1
19,6
21,5
24,2
28,2
13
Салмақ, кг
32,7
35,2
38,2
41,7
45,8
50,8
57,0
64,7
74,8
жас
Бойы, см
143,2  146,7
150,2
153,7
157,2
160,6
164,0
167,5
170,8

ДМИ
14,8
15,5
16,4
17,4
18,7
20,3
22,4
25,2
29,5
14
Салмақ, кг
36,0
38,6
41,6
45,1
49,4
54,5
61,0
69,3
80,5
жас
Бойы, см
147,2  150,5
153,8
157,1
160,4
163,7
167,0
170,3
173,6

ДМИ
15,2
16,0
16,9
18,0
19,3
21,0
23,1
26,1
30,6
15
Салмақ, кг
38,9
41,4
44,4
47,8
52,0
57,2
63,8
72,6
84,9
жас
Бойы, см
148,9  152,2
155,4
158,6
161,9
165,1
168,4
171,6
174,9

ДМИ
15,7
16,5
17,5
18,6
19,9
21,6
23,8
26,9
31,7
16
Салмақ, кг
41,2
43,6
46,4
49,8
53,9
59,0
65,6
74,7
88,0
жас
Бойы, см
149,6  152,9
156,1
159,3
162,5
165,8
169,0
172,3
175,5

ДМИ
16,2
17,0
17,9
19,1
20,4
22,2
24,4
27,7
32,7
17
Салмақ, кг
42,8
45,1
47,8
51,1
55,1
60,2
66,8
76,0
90,1
жас
Бойы, см
150,0  153,2
156,4
159,7
162,9
166,1
169,4
172,6
175,9

ДМИ
16,6
17,4
18,4
19,5
20,9
22,6
25,0
28,3
33,7
*
Growth Charts, NCHS/CDC/WHO 2000 бейімдендірілген. (Бойдың кестесі, мед. статистика жөніндегі
ұлттық орталық/Аурушаңдықты қадағалау орталығы/Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы, 2000).

113
9-кесте – Ересектердің б
ойы-салмағы жəне дене массасының көрсеткіштері (ДМИ)*

Дене массасының индекс көрсеткіштері (ДМИ)
Бойы
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
см
Салмағы килограммен
145
39,9  42,1  44,2  46,3  48,4  50,5  52,6  54,7  56,8
58,9
61,0
63,1
65,2
67,3
69,4
71,5
73,6
146
40,5  42,6  44,8  46,9  49,0  51,2  53,3  55,4  57,6
59,7
61,8
63,9
66,1
68,2
70,3
72,5
74,6
147
41,1  43,2  45,4  47,5  49,7  51,9  54,0  56,2  58,3
60,5
62,7
64,8
67,0
69,1
71,3
73,5
75,6
148
41,6  43,8  46,0  48,2  50,4  52,6  54,8  57,0  59,1
61,3
63,5
65,7
67,9
70,1
72,3
74,5
76,7
149
42,2  44,4  46,6  48,8  51,1  53,3  55,5  57,7  59,9
62,2
64,4
66,6
68,8
71,0
73,3
75,5
77,7
150
42,8  45,0  47,3  49,5  51,8  54,0  56,3  58,5  60,8
63,0
65,3
67,5
69,8
72,0
74,3
76,5
78,8
151
43,3  45,6  47,9  50,2  52,4  54,7  57,0  59,3  61,6
63,8
66,1
68,4
70,7
73,0
75,2
77,5
79,8
152
43,9  46,2  48,5  50,8  53,1  55,4  57,8  60,1  62,4
64,7
67,0
69,3
71,6
73,9
76,2
78,6
80,9
153
44,5  46,8  49,2  51,5  53,8  56,2  58,5  60,9  63,2
65,5
67,9
70,2
72,6
74,9
77,2
79,6
81,9
154
45,1  47,4  49,8  52,2  54,5  56,9  59,3  61,7  64,0
66,4
68,8
71,1
73,5
75,9
78,3
80,6
83,0
155
45,6  48,1  50,5  52,9  55,3  57,7  60,1  62,5  64,9
67,3
69,7
72,1
74,5
76,9
79,3
81,7
84,1
156
46,2  48,7  51,1  53,5  56,0  58,4  60,8  63,3  65,7
68,1
70,6
73,0
75,4
77,9
80,3
82,7
85,2
157
46,8  49,3  51,8  54,2  56,7  59,2  61,6  64,1  66,6
69,0
71,5
73,9
76,4
78,9
81,3
83,8
86,3
158
47,4  49,9  52,4  54,9  57,4  59,9  62,4  64,9  67,4
69,9
72,4
74,9
77,4
79,9
82,4
84,9
87,4
159
48,0  50,6  53,1  55,6  58,1  60,7  63,2  65,7  68,3
70,8
73,3
75,8
78,4
80,9
83,4
86,0
88,5
160
48,6  51,2  53,8  56,3  58,9  61,4  64,0  66,6  69,1
71,7
74,2
76,8
79,4
81,9
84,5
87,0
89,6
161
49,2  51,8  54,4  57,0  59,6  62,2  64,8  67,4  70,0
72,6
75,2
77,8
80,4
82,9
85,5
88,1
90,7
162
49,9  52,5  55,1  57,7  60,4  63,0  65,6  68,2  70,9
73,5
76,1
78,7
81,4
84,0
86,6
89,2
91,9
163
50,5  53,1  55,8  58,5  61,1  63,8  66,4  69,1  71,7
74,4
77,1
79,7
82,4
85,0
87,7
90,3
93,0
164
51,1  53,8  56,5  59,2  61,9  64,6  67,2  69,9  72,6
75,3
78,0
80,7
83,4
86,1
88,8
91,4
94,1
165
51,7  54,5  57,2  59,9  62,6  65,3  68,1  70,8  73,5
76,2
79,0
81,7
84,4
87,1
89,8
92,6
95,3
166
52,4  55,1  57,9  60,6  63,4  66,1  68,9  71,6  74,4
77,2
79,9
82,7
85,4
88,2
90,9
93,7
96,4
167
53,0  55,8  58,6  61,4  64,1  66,9  69,7  72,5  75,3
78,1
80,9
83,7
86,5
89,2
92,0
94,8
97,6
168
53,6  56,4  59,3  62,1  64,9  67,7  70,6  73,4  76,2
79,0
81,8
84,7
87,5
90,3
93,1
96,0
98,8
169
54,3  57,1  60,0  62,8  65,7  68,5  71,4  74,3  77,1
80,0
82,8
85,7
88,5
91,4
94,3
97,1  100,0
170
54,9  57,8  60,7  63,6  66,5  69,4  72,3  75,1  78,0
80,9
83,8
86,7
89,6
92,5
95,4
98,3  101,2
171
55,6  58,5  61,4  64,3  67,3  70,2  73,1  76,0  79,0
81,9
84,8
87,7
90,6
93,6
96,5
99,4  102,3
172
56,2  59,2  62,1  65,1  68,0  71,0  74,0  76,9  79,9
82,8
85,8
88,8
91,7
94,7
97,6  100,6  103,5
173
56,9  59,9  62,9  65,8  68,8  71,8  74,8  77,8  80,8
83,8
86,8
89,8
92,8
95,8
98,8  101,8  104,8
174
57,5  60,6  63,6  66,6  69,6  72,7  75,7  78,7  81,7
84,8
87,8
90,8
93,9
96,9
99,9  102,9  106,0
175
58,2  61,3  64,3  67,4  70,4  73,5  76,6  79,6  82,7
85,8
88,8
91,9
94,9
98,0  101,1  104,1  107,2
176
58,9  62,0  65,0  68,1  71,2  74,3  77,4  80,5  83,6
86,7
89,8
92,9
96,0
99,1  102,2  105,3  108,4
177
59,5  62,7  65,8  68,9  72,1  75,2  78,3  81,5  84,6
87,7
90,9
94,0
97,1  100,3  103,4  106,5  109,7
178
60,2  63,4  66,5  69,7  72,9  76,0  79,2  82,4  85,5
88,7
91,9
95,1
98,2  101,4  104,6  107,7  110,9
179
60,9  64,1  67,3  70,5  73,7  76,9  80,1  83,3  86,5
89,7
92,9
96,1
99,3  102,5  105,7  108,9  112,1
180
61,6  64,8  68,0  71,3  74,5  77,8  81,0  84,2  87,5
90,7
94,0
97,2  100,4  103,7  106,9  110,2  113,4
181
62,2  65,5  68,8  72,1  75,4  78,6  81,9  85,2  88,5
91,7
95,0
98,3  101,6  104,8  108,1  111,4  114,7
182
62,9  66,2  69,6  72,9  76,2  79,5  82,8  86,1  89,4
92,7
96,1
99,4  102,7  106,0  109,3  112,6  115,9
183
63,6  67,0  70,3  73,7  77,0  80,4  83,7  87,1  90,4
93,8
97,1  100,5  103,8  107,2  110,5  113,9  117,2
184
64,3  67,7  71,1  74,5  77,9  81,3  84,6  88,0  91,4
94,8
98,2  101,6  105,0  108,3  111,7  115,1  118,5
185
65,0  68,5  71,9  75,3  78,7  82,1  85,6  89,0  92,4
95,8
99,3  102,7  106,1  109,5  112,9  116,4  119,8
186
65,7  69,2  72,7  76,1  79,6  83,0  86,5  89,9  93,4
96,9  100,3  103,8  107,2  110,7  114,2  117,6  121,1
187
66,4  69,9  73,4  76,9  80,4  83,9  87,4  90,9  94,4
97,9  101,4  104,9  108,4  111,9  115,4  118,9  122,4
188
67,2  70,7  74,2  77,8  81,3  84,8  88,4  91,9  95,4
99,0  102,5  106,0  109,6  113,1  116,6  120,2  123,7
189
67,9  71,4  75,0  78,6  82,2  85,7  89,3  92,9  96,4  100,0  103,6  107,2  110,7  114,3  117,9  121,5  125,0
190
68,6  72,2  75,8  79,4  83,0  86,6  90,3  93,9  97,5  101,1  104,7  108,3  111,9  115,5  119,1  122,7  126,4

* Dietary Guidelines for Americans. USDA publication, 2005, 84-бетінен бейімделінген.
(Американдықтардың тамақтану кітапшасы. ЮСАИД басылымы, 2006, 84 б.).
Дене массасының индексі келесі формула бойынша шығарылады:
ДМИ = (Салмағы кг/Бойы см
2
) × 10 000; немесе
ДМИ = Салмағы кг/Бойы м
2

114

жүктеу/скачать 1,64 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 12