532
М О Р Ф О Л О Г И Я
ген, ағарған, қьізарған
есімшелерінің мағынасын-
дағы айырмашылыққа назар аударайық. Сын есім-
дер заттың тұрақты (статикалық) белгісін білдірсе,
есімшелер қимыл-әрекет нәтижесінде пайда бол-
ған өзгерісті (динамикалық) аңғартып тұр.
ә) Есімшелер сын есім сияқты
көптеліп, тәу-
елденіп, септеліп заттанады. Сөйлемде бастауыш,
толықтауыш қызметін атқарады. Ж іктеліп баян-
дауыш қы зм етін атқарады. М ысалы,
Көрмес -
түйені де көрмес
дегенде бірінші
көрмес
атау сеп-
тігінде тұры п бастауы ш , екінш і
көрм ес
сөзі
жіктеліп, 3-ж ақ нөлдік формада қолданылып ба-
яндауы ш қы зм етін атқарып тұр.
Айтарыңды ай-
тып қа л, Енді айналып келгенше
дегенде
айтар
есімш есі әрі тәуелденіп, әрі септеліп толы қтау-
ыш болып тұр.
б)
Етістіктің болымсыз
ф орм асы на есімш е
ж ұрн ағы ж ал ған ған д а да есімш енің болымсы з
м ағы насы аңғарылады. Бірақ есім сөздер сияқты
есім ш елер де
жоқ, емес
сөздері арқы лы болы м -
сыз ф орма жасайды. М ысалы
,бармаған - барған
жоқ, барған емес.
Д емек, есімшелер болы м сы з-
д ы қ ф орм аны етістіктерше синтетикалы қ ж ол-
мен де, есімдерш е аналитикалы қ ф орм ам ен де
жасайды екен.
Достарыңызбен бөлісу: 
