СӨ ЗДЕРДІҢ М О Р Ф О Л О Г И Я Л Ы Қ Қ Ү Р Ы Л Ы М Ы
425
не
н
ды бы сы на айналып кетеді),
үй, сөйле, ауыл,
мен, қайт
дегендер сөздің түбірі,
-мен, -де, -а
көмектес, жатыс, барыс септік ж алғаулары ,
-с
ортақетіс,
-тын, -тін
есімше жұрнақтары.
Үйінде,
аулына
сөздеріндегі
-і,
-6/тәуелдік жалғауы (3-
ж а қ ) , о д а н к е й ін г і
-н
т ұ л ғ а с ы қ а з ір г і
грамматикаларымызда септік ж алғаулары ны ң
құрамында қаралып жүр (-
нде
-жатыс септік,
-на
-бары с септік болып), ш ы нды ғы нда
-н
-септік
ж алғауы ны ң көрсеткіші емес, түркологияда бұл
тәуелдікжалғаудың 3-жағының қалдық формасы
деген пікір бар, яғн и тәуелдік ж алғауы 3-ж ақта
қазіргідей
-ы, -і, -сы,
-с/болмай,
-сын, -сін
болған
д а , к е й ін г і с о ң ғ ы -я тү с іп қалған. Бұл арасы
тіл білімінде әлі шешілген жоқ. Қайткен күнде
де 3-ж ақ тәуелдік тұлғада тұрған сөзге барыс,
жатыс септікжалғаулары жалғанғанда, бұлардың
а р а с ы н д а п айд а б о л аты н
-н
с е п т ік ж а л ға у
қ ұ р а м ы н д а
қ а р а л ғ а н м е н ,
б е л г іл і
б ір
грамматикалық категорияның көне көрсеткіші, я
оны ң бір ж аң-қасы , бөлшегі болған. Бертін келе
ө зі б іл д ір е т ін г р а м м а т и к а л ы қ м а ғ ы н а д а н
а й ы р ы л ы п қ а л ғ а н д а , с ө з қ ұ р а м ы н д а
факультативтік элемент ретінде сақталып қалған.
Бұл
-н
тұлғасы тек септік ж алғаулары ны ң ғана
алды нан емес, тәуелдік жалғауды ң 3 -ж ағы н ан
к е й і н ж а л ғ а н ғ а н
Достарыңызбен бөлісу: