П у бли ка сы м әдениет, а қ п а ра т ж ә н е қ о ға м д ы қ к е л іс ім м и н и с т р л іг ін щ м ем л е к етт ік тілді дам ы ту бағдарламасы



Pdf көрінісі
бет617/879
Дата03.12.2023
өлшемі38,54 Mb.
#133403
1   ...   613   614   615   616   617   618   619   620   ...   879
Байланысты:
kazak grammatikasy fonetika sozzhasam morfologiia sintaksis

мы-
нан//менен > ман / / мен 
деген сияқты жолдар- 
мен пайда болған қосымша.
Ж іктеу есімдіктері сөйлемде бастауыш, ба- 
яндауыш, толықтауыш, анықтауыш қызметін ат- 
қарады. 
Мен акын, шешен, тілліар бабаларыңның
бүлбүлдай сайраған тілі едім
(Дулатов). 
Маған
әкеліп араб мен парсыны косты
(Дулатов). 
Бірде-
мені бұтът-шатып жазды да, міне,
сені қазакы-
ландырдық
деі/д/'(Дулатов). - 
Бүгін
сіздің 
баянда-
маңыз болады екен, - деп бір жапырақ қағазды
ұсынды
(Аймауытов). 
Біз сендерлікі
(Аймауытов) 
деген сөйлемдердегі 
мен, біз 
есімдіктері бастау- 
ыш бөлып 
маған, сені 
есімдіктері төлықтауыш 
бөлып,сіздің есімдігі анықтауыш 
болып,сендерлік
есімдігі баяндауыш болып тұр.
Жіктеу есімдіктері өздігінен жеке тұрып еш- 
қаш ан да дара пысықтауыш бөлып қызмет атқа- 
ра алмайды. Демек, пы сы қтауы ш ты қ қызмет 
жіктеу есімдіктеріне тән қасиет болып саналмай- 
ды. Сол сияқты аны қтауы ш ты қ қы зметтің де 
жіктеу есімдіктерінде аясы тым тар, ол қызмет 
ілік септігіндегі жіктеу есімдіктеріне ғана тән. 
Біздің заманымыз - өткен заманның баласы, ке-
лер заманның атасы
(Байтұрсынов).
6.2.2. Сілтеу есімдіктері
Сілтеу есімдіктеріне тән сөздердің негізгі лек- 
сикалық мағыналары аралық қатынастарды көрсе- 
ту болып табылады. Сол себепті сілтеу есімдік- 
тері әрқаш ан сөйлеушіге не сөйлемдегі субъекті- 
ге субстанциялар мен құбылыстарды ң әр алуан 
ж ақы н не алыстық сияқты аралы қ қатынаста- 
рын білдіріп өтырады. 
Анау қалмақшының иті,
мынау 

қасқыр тымақтың иті
(Аймауытөв). 
Бүгін қойды


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   613   614   615   616   617   618   619   620   ...   879




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет