сөйле-т-кіз-бей-мін немесе
сойле-т-кіз-бе-п-пін немесе
сойле-т-кіз-бе-ген-мін немесе
сойле-г-кіз- бе-се-м т.б. Б ұны ң озі етістіктің басқа тұлғала-
рына қарағанда, рай, шақ, есімше, косемше тұлға-
лары грамматикалық сипаты ж ағынан қатарлас,
реттес, мәндес, қы зметтері ж ақы н, ы ңғайлас
екендігін көрсетеді. Бұл сияқты ерекш еліктер
етістік формаларының білдіретін мағы налы қ си-
патынан да байқалады.
Етістіктің салтты лы қ және сабақты лы қ си-
паты оның жалпы ф ам м атикалы қ семантикасы-
на, я ғн и тура объектіні қажет ету-етпеуіне бай-
ланысты екені белгілі. С алтты лы қ-сабақты лы қ
мәнді көрсетерлік етістіктің арнайы ф ам м атика-
лық (парадигмалық) формалары жоқ. Етіс жұрнақ-
т а р ы н ы ң к ө п ш іл ігі с а л т т ы л ы қ -с а б а қ т ы л ы қ
мәнмен, я ғн и өзгелік етіс сабақтылықпен, оздік
етіс пен ыры қсыз етіс салт етістікпен байланыс-
ты, бірақ бұл қасиет оны ң бірден-бір ф ам м ати -
калық корсеткіші емес. Салттылық-сабақтылық
мән етістіктің грамматикалық мағынасы арқылы
түсініліп, сөйлеу процесінде тура толықтауышты
(тура объектіні) меңгеру-меңгермеу сипаты не-
гізінде көрінеді. Сойтіп, бұл құбылыс етістіктің
таза ф ам м атикалы қ сипаты емес, әрі тікелей се-
мантикалық, әрі синтаксистік-қатынастық қаси-
еттерінің көрінісі болып табылады. С онды қтан
салттылық-сабақтылық сипатгы (фамматикалық
ерекшелікті) етістіктің лексика-грам м атикалы қ
категориясы деп таны ған жон.
Рас, қазақ тіл білімінде етістік категорияла-
рын осындай ерекшеліктеріне қарап, бірнеше топ-
қа бөлу тәжірибесі бар. Педучилищеге арналған
оқулықта етістікті лексика-семантикалық катего-
риялар (көсемше, есімше, болымды және болым-
