Ғ.Қ. ҚОЙШИНОВА, С.П. ЖУГИНИСОВА
С. Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университеті, Өскемен қ., Қазақстан
ТУРИСТІК ФИРМАЛАРДА БАСҚАРУДЫ ДАМЫТУДЫң ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Мақалада туристік фирмалардағы менеджменттің дамуының негізгі тенденция-
лары мен ерекшеліктері қарастырылған. Сондай-ақ ШҚО экскурсиялық туризм мотива-
циясы сұрағы кең талқыланған.
Түйін сөздер: менеджмент, туризм, фирма, мотивация, экскурсия.
ОСОБЕННОСТИ РАЗВИТИЯ УПРАВЛЕНИЯ В ТУРИСТCКИХ ФИРМАХ
В статье рассмотрены основные тенденции и особенности развития менеджмента
в туристских фирмах. А так же широко рассмотрен вопрос о мотивации экскурсионного
туризма в ВКО.
Ключевые слова: менеджмент, туризм, фирма, мотивация, экскурсия.
FEATURES OF MANAGEMENT IN THE TOURIST FIRMS
The article deals with the main trends and characteristics of management in tourist firms.
And as is widely considered the issue of motivation tour tourism in East Kazakhstan region.
Keywords: management, tourism, company, motivation, excursion.
Кәсіпорында басқару жүйесін жетілдіру, шығындарды төмендету, қаржы
ресурстарын тиімді пайдалануды басқарудың қажеттілігін кәсіпорын басшыла-
ры мен менеджерлері тез түсінеді. Бұл жерде туындайтын мәселе біреу ғана, ол
– осы шараларды қалай жүзеге асыру жолдарын қарастыруды талап ету, есептеу
жолдарын жетілдіру. Өнімнің өзіндік құнын есептеу жолдарын жетілдіру, қолда
қор бар жағдай сатып алу көлемін қалай жоспарлау керек, ең алдымен қандай
процестерді жетілдіруге қаражаттарды инвестициялау керек және т.б. осындай
басты мәселелерді шешу жұмыстың негізгі өзекті мәселесі болып отыр.
Сонымен қатар кәсіпорында әртүрлі деңгейдегі менеджерлерге нарықтың
күшейген бәсекелестік жағдайында басқарушылық шешімді қабылдауға мүмкін-
дік беретін, қаржы ресурстарын басқару жүйесін жасаудың объективті қажетті-
лігі де бар. Мәселенің өзектілігі Қазақстанның жекеменшік иелігіндегі және өз
қызметінің ерекше салалық, өндірістік және технологиялық ерекшеліктеріне ие,
мақта тазалау өнеркәсібінің кәсіпорындары үшін оның жеткіліксіз жасалуымен
күшейеді.
Қойылған мақсаттарды орындау үшін келесі негізгі міндеттерді шешу
қажет:
кәсіпорындардың басқару объектісі ретінде ерекшеліктерін анықтау;
–
Ғ.Қ. ҚОЙШИНОВА, С.П. ЖУГИНИСОВА. 2 (66) 2015. Б. 343-348
ISSN 1683-1667
344
Тоқсанына бір рет шығарылады
Шығыстың аймақтық хабаршысы
– «Рахмановские ключи» ЖШС басқару ерекшелігін анықтау;
– «Рахмановские ключи» ЖШС қаржылық жағдайын талдау;
– «Рахмановские ключи» ЖШС басқару жүйесін жетілдіру бойынша шара-
лар кешенін құру.
Зерттеудің теориялық және әдістемелік негізі болып Яковлев Г.А., Ефре-
мова М., Кабушкин Н.И., Котлер Ф., Квартальнов В.И, Янкевич В.С. сияқты
авторлардың жұмысы болды.
Туризм саласындағы кәсіпорынды басқарудың негіздері қарастырылған.
Дәлірек айтсақ, басқарудың ұстанымдары, әдістері және туристік ұйымды
басқарудың мақсаттары, қызметтері және құрылымы нақты ашылған.
«Рахмановские ключи» ЖШС сипаттамасы, басқару ерекшелігі және қар-
жылық-экономикалық жағдайы қарастырылып, кәсіпорынның шығындарын
басқару жүйесін жетілдіру мәселелері анықталды.
Басқару жүйесінің шығындарын жетілдіру бойынша нақты шаралар
ұсынылып, олардың экономикалық тиімділігі анықталды.
Басқарудың функциялары – бұл арнайы әдіс-тәсілдермен жүзеге асыры-
латын басқару қызметінің нақты түрі. Басқару функцияларын, еңбекті басқару
түрлері ретінде, басқарылатын нысанға әсер етумен байланысты елестету-
ге болады. Басқару үрдісінде негізгі төрт функция орындалады: жоспарлау,
ұйымдастыру, мотивация және бақылау. Басқарудың бұл функцияларының
әрқайсысы кәсіпорын үшін өте маңызды. Сонымен қоса басқару функция-
сы ретінде жоспарлау басқа функцияларға негіз болып, олардың ішіндегі ең
маңыздысы болып есептелінеді. Ал ұйымдастыру, мотивация және бақылау функ-
циялары кәсіпорынның стратегиялық және тактикалық жоспарларын орындауға
бағытталған.
Жоспарлау функциясы. Кәсіпорын жүйесін басқару болашақты страте-
гиялық көрумен қалыптасу керек. Басқарудың басты идеясы болып келетін
көрудің негізінде, кәсіпорынның жалпы мақсатын көрсететін саясаты құрыла-
ды. Кәсіпорын саясатының құрылуы көбінесе басқарудың жоғарғы деңгейінде
жүзеге асады.
Жоспарлау функциясына жұмыстың келесідей түрлері кіреді:
әкімшілік басқармасы бекіткен аймақтың даму мақсаттарын анықтау
–
жұмыстарына қатысу;
орынның бәсекелестік қабілеттілігін ағымдағы талдау (нарық,
–
бәсекелестер, сұраныс, жабдықтаушылар);
аймақтың бәсекелестікке қабілеттілік стратегиясын құру;
–
аймақтың бәсекелестікке қабілеттілік стратегиясын жүзеге асыру. Ең
–
алдымен, туристік кәсіпорынға кеңес беру, инновациялық басқаруды өткізу.
Басқарудың функциясы ретінде жоспарлаудың нәтижесі аймақтың келбеті
ҚОҒАМДЫҚ ЖӘНЕ ГУМАНИТАРЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР
345
Региональный вестник Востока
Выпускается ежеквартально
бола алады.
Кәсіпорынның қызметін жоспарлаудың астарында, біз, кәсіпорынның да-
муы мен басқаруының болашақ мақсаттылығының жүйелік, ақпараттық, сандық
және сапалық анықтамасын ұғамыз. Жоспарлау барысында кәсіпорынның
мақсаты қандай және оларға жету үшін қызметкерлерге не істеу керегі жайлы
шешімдер қабылданады.
Жоспар өзімен кәсіпорынның болашақ ауыр әлеуметтік-экономикалық
моделін көрсетеді.
Әрбір жағдайға сай келетін жоспарлаудың біркелкі әдісі болмайды. Жо-
спарлау үрдісі ұйымдастыру кезеңдеріне байланысты жүзеге асады.
Сонымен стратегиялық жоспарлау (жоғарғы деңгей) – бұл кәсіпорынның
болашағына қарау мүмкіндігі; оның айналасында қандай тенденциялар бар
екенін сраптау; бәсекелестердің іс-әрекеттерінің қандай болатынын анықтау. Бұл
кезеңде жоспарлаудың басты мақсаты туристік кәсіпорынның өз нарығындағы
өзін-өзі ұстау іс-әрекетін анықтау және бағалау.
Басқарудың ортаңғы деңгейінде тактикалық жоспармен айналысады, яғни
стратегиялық мақсаттар мен міндеттерге жету жолындағы аралық мақсаттарды
анықтайды.
1-сурет – Саяхаттардың мотивациялары
Саяхаттардың мотивациялары
Физикалық
Тұлғааралық
Бедел, мәртебе
Денеге демалыс
Емделу спорт
Жаңа танысулар
әлеуметтік
қарым-
қатынастар
Өзін-өзі дамыту
баршаның
мойындауы
Психологиялық
мәдени
Түйсікке демалыс
жаңа әсерлерді
алу
Шетелдермен,
мәдениетпен, дінмен,
өнермен танысу
Ғ.Қ. ҚОЙШИНОВА, С.П. ЖУГИНИСОВА. 2 (66) 2015. Б. 343-348
ISSN 1683-1667
346
Тоқсанына бір рет шығарылады
Шығыстың аймақтық хабаршысы
Мотивация – өзін және басқаларды кәсіпорынның мақсаттарына жету үшін
қызметтерге итермелеу үрдісі.
Адамның өз ісінде өзін қалыптастыру құлшынысы сөзсіз, себебі ол солай
жаратылған. Қызметшілерге осындай мүмкіншілікті беретін кәсіпорындарда
олардың еңбегі өте тиімді, ал еңбекке деген мотивтері жоғары болады.
Бақылау функциясы. Сонымен ұйымның жоспары жасалынды, оның
құрылымы құрылды, жұмысқа адамдар алынып, қызметшілердің тәртіп мотиві
анықталды. Басқару функциясына керекті тағы бір компонент қажет. Бұл –
бақылау.
Жалпы түрде бақылау – қол жеткізілген нәтижелер мен жоспарланған
нәтижелерді салыстыру үрдісі.
Бақылау барысында келесі сұрақтарға жауап алуға мүмкіндік болады: Сіз
неге үйрендіңіз? Келесі рет басқалай не істер едіңіз? Бағытталғаннан ауытқудың
себебі неде? Бақылау шешім қабылдауда қандай әсерін тигізді? Бақылаудың әсері
жағымсыз әлде жағымды болды ма?
Барлық бақылау жүйесін құрастыру негізіне келесі негізгі талаптар
қойылуы қажет:
Бақылау тиімділігі – бақылаудың жетістігі мен пайдалылығы анықталады.
Адамдарға әсер ету тиімділігі – бақылаудың қолданылып жатқан техноло-
гиясы қызметшілердің қандай ынтасын (жағымды не жағымсыз) туғызады? де-
ген сұраққа жауап іздейді.
Бақылаудың міндеттерін орындау – бақылау кәсіпорынды басқару жүйе-
сіндегі ақауларды анықтап, оларды жоюға себепкер болып, тиімді шешімдерді
ұсыну қажет.
Бақылаудың шекарасын анықтау – бақылау шаралары тыйым салусыз
жүзеге аспайды. Заңда бекітілген бақылау нормаларын ұстау қажет.
Дарабастау мен ұжымдастық арасында дұрыс сәйкестікті сақтау басқарудың
ең бір маңызды міндетін құрайды, шешімнің дұрыстығынан оның тиімділігі мен
пәрменділілігі көбінесе байланысты.
Басқарудың ғылыми негізделу ұстанымы ұйымның әлеуметтік-эконо-
микалық өзгеруі кезінде жетекшінің жоспарлай алу қабілетінің болуын
қадағалайды. Бұл ұстанымның негізгі мәні, барлық басқару әрекеттері ғылыми
әдістер мен әрекеттер қолдану базасында іске асуы талабына негізделеді.
Басқарудың ғылыми негізделуі, басқару шешімдерін жасау және айқындауда
ғылымын қолдану ғана емес, тәжірибелік дағдыны тереңірек зерттеу, бар қорды
жан-жақты зерттеу дегенді білдіреді. Оның мақсаты ғылымды жоғары өндірістік
күшке айналдырудан тұрады.
Жоспарлау ұстанымының мәні болашақта ұйымның дамуының негізгі
ҚОҒАМДЫҚ ЖӘНЕ ГУМАНИТАРЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР
347
Региональный вестник Востока
Выпускается ежеквартально
бағыттары мен пропорцияларын бекітуден тұрады. Ұйымның барлық бөлімдері
жоспармен бойланған (ағымдағы және болашақты жоспар түрінде). Жоспар
болашақта орындау қажет болатын экономикалық және әлеуметтік кешен ретін-
де қарастырылады.
Құқық, міндет және жауапкершілік үйлесімділігі ұстанымы нақты заңды-
лық негізінде өз қалауынша басқару қызметтерін орындайтын, еркін әрекет жа-
сайтын экономикалық субъектілерден барлық бастама шығады дегенді алдын ала
болжайды. Шаруашылық іскерлік еркі кәсіптік еркіндік, бәсекелестік еркіндігі,
шарт еркіндігі және т.б. түрінде ұсынылады.
Жеке автономия және еркіндік ұстанымы барлық инициативалар, жүзеге
асып жатқан заңдылықтардың шегінде, басқару қызметін орындайтын, еркін іс-
әрекет ететін экономикалық субъектілерден шығады деп ұйғарым жасайды.
Иерархиялық және кері байланыс ұстанымы басқарудың көп сатылы
құрылымын жасауға негізделеді.
Мотивация ұстанымы. Бұл ұстаным мынаған бағытталған, менеджерлер
мадақтау және жазалау жүйесін қаншалықты нақты жүзеге асырса, соншалықты
мотивация бағдарламасы тиімді болады.
Басқаруды демократизациялау ұстанымы – бұл ұйымдастыруда барлық
қызметшілердің қатысуы.
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Ильина Е.Н. Туроперейтинг: стратегия және қаржы: оқу құралы / Е.Н. Ильина
РМАТ. – М.: Қаржы және статистика, 2002. – 192 б.
2. Кабушкин Н.И. Туризмдегі менеджмент: оқу құралы / Н.И. Кабушкин. – Мн.:
ООО «Новое знание», 2001. – 156 б.
3. Карпова Г.А. Қазіргі туризм экономикасы / Г.А. Карпова. – М.: СПб.: Герда,
1998. – 412 б.
4. Квартальнов В.А. Туризм: Білім беру мекемелеріне арналған оқу құралы. Ресей
халықаралық туризм академиясы / В.А. Квартальнов. – М.: Қаржы және статистика,
2003. – 256 б.
5. Квартальнов В.А. Туризм менеджменті: Туризм басқару объектісі ретінде: оқу
құралы / Бас ред. В.А. Квартальнов– М.: Қаржы және статистика, 2002. – 302 б.
6. Квартальнов В.А. Туризм менеджменті: Туризм қызмет түрі ретінде: оқу құралы
/ Бас ред. В.А. Квартальнов. – М.: Қаржы және статистика, 2002. – 288 б.
7. Балабанов И.Т. Туризм экономикасы / И.Т. Балабанов. – М.: Қаржы және стати-
стика, 1999. – 176 б.
8. Гуляев В.Г. Туристік қызметті ұйымдастыру / В.Г. Гуляев. – М.: Нолидж, 1996.
– 312 б.
9. Дурович А.П. Туризмдегі маркетингтік зерттеу [Текст] / А.П. Дуровиич. – М. и
[др.]: Питер, 2008. – 384 б. (Оқу құралы).
10. Дурович А.П. Туризмдегі маркетинг: оқу құралы / А.П. Дурович, А.С. Копа-
нев. – Мн.: Экономпресс, 1998. – 10 б.
11. Дүйсеналиев Т. Отандық туризмнің қиын жолы.
12. «Жол картасы» бағдарламасы.
Ғ.Қ. ҚОЙШИНОВА, С.П. ЖУГИНИСОВА. 2 (66) 2015. Б. 343-348
ISSN 1683-1667
348
Тоқсанына бір рет шығарылады
Шығыстың аймақтық хабаршысы
REFERENCES
1. Il’ina E.N., Turoperejting strategija zhane qarzhy, oqu quraly. E.N. Il’ina. RMAT.
Qarzhy zhane statistika, 2002, 192 (in Kaz).
2. Kabushkin N.I., Turizmdegі menedzhment, oqu quraly. N.I. Kabushkin. Mn. OOO
Novoe znanie, 2001, 156 (in Kaz).
3. Karpova G.A., Qazіrgі turizm jekonomikasy. G.A. Karpova. SPb. Gerda, 1998, 412
(in Kaz).
4. Kvartal’nov V.A., Turizm. Bіlіm beru mekemelerіne arnalqan oqu quraly. Resej haly-
qaralyq turizm akademijasy. V.A. Kvartal’nov. Qarzhy zhane statistika, 2003, 256 (in Kaz).
5. Kvartal’nov V.A., Turizm menedzhmentі. Turizm basqaru ob”ektіsі retіnde, oqu
quraly. Bas red. V.A. Kvartal’nov . Qarzhy zhane statistika, 2002, 302 (in Kaz).
6. Kvartal’nov V.A., Turizm menedzhmentі. Turizm qyzmet turі retіnde, oqu quraly. Bas
red. V.A. Kvartal’nov . M. Qarzhy zhane statistika, 2002, 288 (in Kaz).
7. Balabanov I.T., Turizm jekonomikasy. Qarzhy zhane statistika, 1999, 176 (in Kaz).
8. Guljaev V.G., Turistіk quzmettі ujymdastyru. Nolidzh, 1996, 312 (in Kaz).
9. Durovich A.P., Turizmdegі marketingtіk zertteu. Piter, 2008, 384 (in Kaz).
10. Durovich A.P., Kopanev A.S., Turizmdegі marketing, oqu quraly. Mn. Jekonom-
press, 1998, 10 (in Kaz).
11. Dujsenaliev T., Otandyq turizmnіn qiyn zholy (in Kaz).
12. Zhol kartasy baqdarlamasy (in Kaz).
UDC 81’234=111
I. LARIONOVA
S. Amanzholov East Kazakhstan State University, Ust-Kamenogorsk, Kazakhstan
COGNITIVE AND PRAGMATIC ASPECTS OF SPEECH ACTIVITy
EVALUATION IN DIALOGUE
In this article the author investigates the problem of cognitive and prаgmatic aspects of
speech activity evaluation.
Keywords: assessment, language education programs, textbooks.
ДИАЛОГТАҒЫ СӨЙЛЕУ ҚЫЗМЕТІН БАҒАЛАУДЫң КОГНИТИВТІ
ЖӘНЕ ПРАГМАТИКАЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
Мақалада басқа тілдегі диалогты сөйлеудегі сөйлеу белсенділіктерін бағалаудың
когнитивті және прагматикалық аспектілері мәселелері қарастырылады.
Түйін сөздер: бағдарлама, бағалау, тілдік бағдарламалар, оқулықтар
КОГНИТИВНЫЙ И ПРАГМАТИЧЕСКИЙ АСПЕКТЫ ОЦЕНИВАНИЯ
РЕЧЕВОЙ ДЕЯТЕЛьНОСТИ В ДИАЛОГЕ
В статье рассматриваются вопросы когнитивного и прагматического аспектов оце-
нивания речевой активности в иноязычной диалогической речи.
ҚОҒАМДЫҚ ЖӘНЕ ГУМАНИТАРЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР
349
Региональный вестник Востока
Выпускается ежеквартально
Ключевые слова: оценивание, языковые образовательные программы, учебни-
ки.
Evaluation is rather problematic subject of study for research linguistic due to two
main reasons. Firstly, in linguistics the dominant position is taken by analysis features
of conceptualization of the objective world in the mind as a purely rational human (in-
dividual) eludes influenced by the emotional sphere. In connection with this act of com-
munication (including the level of spontaneous dialogue speech) we studied primarily
rational mechanism of regulation of interpersonal relations. Secondly, the evaluation is
a priori psychological phenomenon, and characterized by inner world of the individual
speaker, which is not always manifested in appearance, and therefore difficult to study,
including because of its unpredictability and inconsistency of manifestation.
In linguistics, there are usually separate studies of denotation and connotation
acts of linguistic sign, and the spontaneous dialogical process is seen as a purely infor-
mational exchange made by denotative component of the linguistic sign without due
regard to the evaluation component (N.A. Bagdasarova, M.A. Goncharov). Conversa-
tion analysis focuses primarily on the study of “communicative surface” of spontaneous
communication, eliminates involvement in the study of internal psychological processes
that underpin inter-connected intentions of interlocutors, cognitions, actualized in their
background knowledge and evaluation implemented at the moment. As a result, estima-
tion is not always integrated into the system of theoretical formulations.
Spontaneously generated dialogic situation is a priori explicit communicative
medium/indirect expression evaluation content as interlocutors exchanged individually
oriented information reveal our unique daily experience of being in a certain emotional
state. Evidence obtained during exchanging dialogic replicas, in turn, are discussed fur-
ther with other interlocutors, who also make appraisal reports, give the results of its
least value judgments. In other words, the dialogue appears effective mechanism of
simulation evaluation. The individual realizes appraisal report, improving its axiologi-
cal activity in emotional dialogue with stakeholders.
Pragmatic study of axiological component of dialogue interaction involves an
analysis of how the actual linguistic tools that are utilized in the construction of the
speaking subject judgmental and external extralinguistic situation in which appraisal
statement is implemented. The last aspect of the analysis is presented as important to
dialogical statements that initiate negative estimate because accounting communica-
tive conditions, role status interlocutors, the nature of their interpersonal relationships
determines the current perception of a replica as an evaluation or, on the contrary, the
impossibility of such an interpretation.
Estimated interpretation of information is realized in the mental act. Evaluation
of activity as a result of thinking structured consciousness, cognitive converted to struc-
tures that after contact moves in long-term memory. As a consequence, the dialogic ac-
I. LARIONOVA. 2 (66) 2015. Р. 348-355
ISSN 1683-1667
350
Тоқсанына бір рет шығарылады
Шығыстың аймақтық хабаршысы
tivity of consciousness speaking subject begins to operate not only relevant knowledge.
As part of the consciousness gradually formed an integral picture of the world of values,
which determines the speaker’s verbal behavior of the subject. This kind of model of the
world in the process of dialogic activity with different interlocutors constantly modi-
fied. Recognizing the role of evaluation in processing information and formation of
picture of the world, we attribute it to the subjective categories of human thought and
consciousness.
The problem of objective evaluation of the implementation of models of situations
and events and hypothetical situations in unison communication involves an analysis of
the implementation of the model evaluation dissonant in communication, and the identi-
fication of the model implementation in the process of assessing the language game and
model generation metaphorical assessment at the conceptual integration.
In dialogic communication there released three models of expression evaluation
event or situation. By the degree of frequency in the analyzed type of communication it
can be summarized as follows: 1) the retrospective model (43.7% of cases); 2) explicit
models (32.3% cases); 3) predictive models (24.0% cases).
Also we found examples in which the model is to assess the situation (event)
includes a predicate predictable on explication assess the situation (event), and the situ-
ation (event) entered after updating the value of the predicate evaluation. Unlike model
with projected estimates, in this model, a predicate expressing estimation, and assesses
the situation perceived as a syncretic phenomenon modeled by speaking into a single
semantic and connotative whole. In this respect to assess the situation turns out to be
dependent on implementing evaluation.
In the presented model predicate (X) introduces assessment of predictable, as is
the case in the model with the projected estimate simulated situation (T) is formulated
destination so as is the case in the model explication situation/event. Predicted estimates,
speaking, actualized in the final part of the syntactic construction, both components (A)
and (T) at the same time form a single syncretic unit. This character of interaction predi-
cates evaluated and assessed the situation is reflected in the fact that the last component
in syntactic plan is dependent on the first component. In other words, an integrative
model of the object evaluation appears amalgam forecast model and explication assess
the situation/event.
At the level of dialogic communication between the choice of (1) a predicate for
modeling appropriate assessment of the situation (event) and (2) explicit formulation to
assess the situation after the predicates evaluation found the opportunity (3) formulating
and assess the situation in one integrative syntactic part.
We should also consider as a dialogic speech, as the construction of a hypothetical
situation which makes communicating comic perlocutionary effect. This creativity as
a way of implementing an objective assessment of the situation is usually improvisa-
SOCIAL SCIENCES AND HUMANITIES
351
Региональный вестник Востока
Выпускается ежеквартально
tional character, is a sphere one or both of them. Our observations show that the method
is implemented on a specific evaluation model, which has following implementation
phase, predefined contextual parameter: 1) initiation of hypothetical judgments; 2) ver-
bal / non-verbal support (recognition) of the judgment partner dialogical interaction; 3)
the construction of an imaginary (virtual) world of communication; 4) Completion of
speech influence on the world of emotions and companion associated with the initiation
of a hypothetical judgments with comic effect, updated assessment of the objective situ-
ation or indirect way.
As part of dialogic communication structural and pragmatic design process hy-
pothetical situations motivated this form of communication, affect the scope of imagi-
nation interlocutors. Exploring this area, D. Tannen delineates the dialogic and mono-
logic actualization category imaginable. Dialogic means imagined characteristics of the
speaker, the level of awareness they discussed the situation of self-reflection. Actualiza-
tion refers to an imaginary sphere of discourse analysis. In connection with this catego-
ry or imaginary optimizes difficult interaction between participants of communication,
according to the accepted style of interaction.
The process of presentation the event narrative largely cognitive consciousness
reacting interlocutor, his reaction to narrative. As evidence collected by us material
actual phase recognition hypothetical judgment by reacting potential can be realized in
two ways:
– Initiation signals approval of hypothetical judgments by non-verbal reaction
(smile, laugh);
– Expansion of the content of this judgment by subsequent clarifications by react-
ing companion (usually having some character).
The term “signals approval” we borrowed from the work of H. Sachs, analysis of
speech genre joke. In this paper, under the “signals approval” means a range of discur-
sive nonverbal means, responsive elected interlocutor in manifestations of his reaction
to a joke.
When reacting the source signals we updated by the endorsement at judgment
contained in the originating replica, the initiator of communication, usually extends this
situation by new facts in his dialogical replica. Signals approval, expressed companion,
become a stimulus for this destination willingness to listen to the continuation of a hy-
pothetical situation, the more that hypothetical in spontaneous communication becomes
a humorous character. However, signals approval may indirectly express evaluation of
the simulated target a hypothetical situation.
Signals expressed responsive interlocutor, mark the end of the phase of approval
of a hypothetical judgment. If this proposition receives spontaneous dialogical com-
munication logical continuation, the ability to exercise one of the following passages of
dialogue:
I. LARIONOVA. 2 (66) 2015. Р. 348-355
ISSN 1683-1667
352
Тоқсанына бір рет шығарылады
Шығыстың аймақтық хабаршысы
– The author of a hypothetical judgment in a subsequent replica implements an-
other hypothetical proposition;
– Interlocutor responds after approving reaction logically hypothetical proposi-
tion;
– With three companions: listen to the interlocutor logically hypothetical judg-
ments, presented the initiator of communication, after reacting interviewee expressed
approval for this proposition.
Responsive to the source after the initiation of a hypothetical judgment may re-
spond with silence, without expressing thus marks the approval of this judgment. In this
case, the implementation model of a hypothetical judgment the purpose of expressing
an objective assessment of the situation is moving from Phase 1 to Phase 3, i.e. design-
ing a virtual, imaginary world. The final phase involves the simulation of hypothetical
judgments are three ways to implement: the contemplation of a surreal situation, the
sudden cessation of its deployment or shared laughter. Calling a friend to contemplate
hypothetical situation sender at the same time makes an estimate of the actual situation,
relevant to this dialogic communication.
The collected factual material suggests that when in dialogue speech is realized
with affective statement implicitly negative estimated value, this statement is interpret-
ed as disapproval of the listener object speech. Dissonant nature in this case becomes
apparent, despite the fact that the replica does not express the speaker’s negative attitude
to the subject of the question. In the dialogic communication - with the development of
dialogical activity speaking - there is increased expression of disapproval of the object
language.
In order to explain the phenomenon to imply the relationship of the speaker to
the other party once again turn to the theory of evaluation of the interlocutor, namely to
its aspect, which is directly related to expressed values the process of dialogic interac-
tion interlocutors not only relevant information. As a rule, they give affective contours
of what is the subject of the conversation, in varying degrees logical emphasis on the
nature of the relationship with the partner communication, display a sense of intensity,
evaluation senses. These features dialogic communication pronounced in stylistic trans-
formations of language material, including language game. It is noted that the scope of
creative communication activity of the speaker and the listener fall, in particular, the
model of building words, namely the transformation of their speech, in which there
occasionalisms, the value of which can easily deduced from the context of the current
communication.
Marked stylistic transformation models suggest a deliberate play on words that
attention on estimated interlocutors sense, since violate common usage model of build-
ing and sustainable form units. When updating the assessment of meaning such models
involve usually of secondary importance producing form, resulting in spontaneous “in-
SOCIAL SCIENCES AND HUMANITIES
353
Региональный вестник Востока
Выпускается ежеквартально
vent” occasional words, the transformation of phraseological adhesions (idioms), whose
values are in current communication clarifies relevant evaluative meanings. Stylistic
means of language form a potential source for creativity interlocutors in dialogic com-
munication. It is obvious that this form of art is different manifestations of spontaneity.
At the heart of our research model generation metaphorical evaluation process of
conceptual integration is the following hypothesis: to the metaphor used in the evalu-
ation of spontaneous dialogical communication in a comic function, it is necessary to
note was focused on two (or more) input spaces. This process, in turn, metaphor pro-
vides participants with the opportunity to emphasize the boundaries of communication
between these spaces, to submit additional comments on their dissimilarity.
Model of conceptual integration in the process of generation of comic sense in-
volves conventional metaphors input space. In the subsequent course of communication
result activated interlocutors in order to enhance the comic. Analysis of dialogic speech
made under this chapter showed that the estimated metaphor becomes a comic effect,
generates laughter participants to communicate when their attention is focused on two
concepts involved in modeling metaphors.
Speaking subject intentionally or unintentionally - separates the domains that are
for this metaphor, emphasizing the diversity of these domains. Similarly, a voltage be-
tween the two introductory, denoted their boundaries, which in turn leads to the comic.
In the dialogic form of communication is also observed processes metaphor: the sides,
appealing in a subsequent course of the dialogue to one of the input space, “destroy”
conceptual integration, during which formed a metaphor. In other words, in communion
reverse process of conceptual integration.
The study showed that from a variety of linguistic means judgmental depends
on the state of the current focus interlocutors focuses on information about the specific
objects of the external world, they are important pragmatic and cognitive character-
istics between data objects, which, in turn, take interactions strong position (i.e., the
subject of discussion). Sense when implementing the assessment value and meaning
appears product of a strong correlation between linguistic consciousness and behavior
of interlocutors. In this regard, manifesting at the level of implementation of its speech
language awareness, interaction partners tend to actualize the meaning and emotive
content that is exclusively for a specific dialogic interaction.
Ongoing evaluation of the dialogue are manifested not only caller’s voice, but
also their attitudes and cultural realities, effective for the social community of the true
judgments. With this perspective, the analysis of dialogue is interpreted as such a sphere
of in which important creative interpretation of this interaction process. Incoming des-
tination decodes statement in varying degrees, tying him with his life and ideological
positions, trying to understand the reason speech influence. However, listening subject
determines the fact initiated as saying “fit” in the emotional background subsequent
I. LARIONOVA. 2 (66) 2015. Р. 348-355
ISSN 1683-1667
354
Тоқсанына бір рет шығарылады
Шығыстың аймақтық хабаршысы
dialogic interaction. In other words, in the language of the dialogue manifest such prag-
matic as I, my friend, the estimated ratio. In this case, the ratio of the estimated trans-
form myself and others, rather than manifesting their immanent connection as otherwise
forming a unity which in the current context of communication forms a dialogic space
evaluative sense of being.
The main form of pragmatic mutual participation easy communication, presents
modeling of verbal images. The first interviewee describes the way proposed in the ver-
bal shell of his remarks, the second recreates the source and interpret the image in order
to current valuation information, additions and detail. Pragmatic power of the image in
the evaluation of communicating meaning, as well as the emotions based on its ability
to connect to the listener’s consciousness in cognitive other images emerge in reflecting
fragments of the objective situation. Game implementation models estimates evident
when initiating judgment, which does not reflect the real interlocutors experienced and
fully relates to the field of the imaginary, virtual, currently easy communication. Event-
filled hypothetical judgments predetermined situational context interaction.
Modeling of a hypothetical judgment, which usually has a comic character, is
a ritualized joint interlocutors that performs a variety of functions cultural, and inter-
personal character. During this simulation usually update their historical and cultural
knowledge, which are the basis of assessment of the real situation. As a result, commu-
nication becomes unison character.
It is also necessary to consider the problem of how to communicate contribute
to interactive increase/decrease evaluation in the dialogue that reveals the problematic
nature of verbal interaction. Observations suggest that in such communication partici-
pants tend to implicitly express their attitude to the subject of the speech and the person
that enhances the emotional intensity of the interaction. In other words, in the process of
solving a problem through spontaneous nonverbal dialogue estimate, expressed implicit
way, depending on the context of communication helps increase / decrease part of this
communication.
According to the observations, with dissonant communication interlocutor re-
sponds largely involves affective statements and opinions than the initiator of the dia-
logue. The latter, in turn resorted to the statements containing high - positive or negative
- site assessment of speech.
We have investigated the interaction between the estimated and generated by this
metaphor comic effect. It was, in particular, it was found that the phenomenon of dual-
ity and tension between the boundaries of the input spaces are key how the estimated
metaphor creates a humorous effect in the dialogic communication. In the scientific
literature, linguistics, it was noted that in order to have the text read comic acquired, it
is necessary that in this text overlap and simultaneously contrasted two scripts.
In modern linguistics there remain a number of topical issues related to the need
SOCIAL SCIENCES AND HUMANITIES
355
Региональный вестник Востока
Выпускается ежеквартально
to study the implementation of evaluation models communication in terms of their rela-
tion to the various types of external to their actualization systems (type of speech and
cognitive thinking their professional activities ethnolinguistic culture, etc.). All this is
undeniable and deeper perspective of their research.
REFERENCES
1. Fedorenko A.K., Osobennosti vyrazhenija jekspressivnosti v replikah muzhchin i zhen-
shhin. Voprosy social’no gumanitarnyh nauk nauchno prakticheskij zhurnal. Rostov n.D., 2008,
1, 2, 9 (in Russ).
2. Bojko A.K., Obosnovanie diskursivnogo podhoda k osmysleniju lingvokul’turologicheskih
osobennostej povedenija. Jazyk. Kommunikacija. Obrazovanie. Uchenye zapiski Rostovskogo
gosudarstvennogo jekonomicheskogo universiteta RINH. Voprosy lingvistiki. Rostov n.D., 2010.
Vyp. 10 (in Russ).
3. Lazarev V.A., Dialogicheskaja kommunikacija v aspekte ocenochnoj dejatel’nosti
sobesednikov. Aktual’nye napravlenija nauchnyh issledovanij XXI veka teorija i praktika ma-
terialy Mezhdunarodnoj zaochnoj nauchno prakticheskoj konferencii. Voronezh, VGLA, 2014.
1, 6 (in Russ).
ӘОЖ 821.512.122.09
Достарыңызбен бөлісу: |