қатынасына  қарай  сабактас  құрмалас  шартты,  қарсылықты

қағазға  түсірмей,  ешкім  үйіне  де  кетпейді  (М.  И.).  7.  Бүл  гүлде 
сенің  есігіңнің  алдындағы  не  үйіңде  мәпелеп  өсірген  гүлден  ерек­
ше  бір  қасиет  бар.  Оның  өскен  ортасын  білмейінше,  ж үм бақ  қа- 
сиетін  де  түсінуге  болмайды  (А. Л е к . ) .
575-жаттыгу.
 
Ш арт  мағынасының  қандай  жолмен 
(шартты 
салалас 
арқылы  немесе  шартты  бағыныңқылы  сабақтас 
арқылы) 
беріліп 
турғанын 
ажыратып,  олардың  арасындағы  айырмашылыкты  көрсетіңіздер.  С одан  кейін 
шартты  салаласты 
шартты  бағыныңқы  сабақтасқа,  керісінше,  шартты  бағы- 
ныңқылы  сабақтасты   шартты  салаласқа  айналдырьщыздар.
1.  Бір  елді  бір  ел  жақсы  білсе,  жақсы  өнегесін  де  алар  еді 
(М.  Ә.).  2.  Егін  ere  біледі  екенсің  —  мал  бағуға  ж әне  жетіл 
(Ғ.  С.).  3.  Қызыл  орамалды  алдындағы  бұтаға  іле  салмағанда, 
Айшаның  бүл  ж ерде  екенін  біліп те  болар  емес  (А.  Тоқм.).  4.  Ой- 
дан  сәл  сергісе  болды  —  жападан-жалғыз  тұрған  әзін  көреді 
(М.  И.).  Әкімшілігідізді  шоқпар  етіп  ала  жүгіргеніңіз  артта  қал- 
ғандығыңызды  аңғартады.  Сынаған  екен  —  оны  сырқатьщызға 
шипа деп  білуіңіз жерек  еді  (С.  А л д . ) .   6.  Егер  дәл  қазір  жұмысы 
болмаса,  ол  осылай  ұзақ   уақыт  отыра  беруге  бар  еді 
(М.  И.).
7.  Киім  қальщ  болғанда,  дәл  осы  күйде  болмаған  болар  едім 
(А.  Тоқм.).
2.  Қарсылықты  бағыныңқылы  сабақтас
Қарсылықты  бағыньщқылы  сабақтас  басыңқыдағы  іске  қара- 
ма-қарсы  мәнде  айтылады.
Қарсылыкты  бағыныңқы  сөйлемнің  баяндауыштары  шартты 
райдан  кейін  да/ де  жалғаулық  шылауыньщ  тіркесуі 
аркылы 
(-са да,  -се  де) ,  кемектес  жалғаулы  есімшеден  (-ған-\-мен,  -ген +  
мен),  ша/ше  жұрнақты  есімшеден  ( - ғ а н + і и а ,   -ген +  ше),  шығыс 
жалғаулы  болжалды  келер  шақ  есімшенің  болымсыз  түрінен 
( бармас +  тан,  қарамас +  тан),  тәуелді  жалғаулы  есімшеден  ке- 
йін  болмаса  деген шартты  рай  түлғалы  кемекші  етістіктің  (-ғаны, 
-гені  болмаса),  көсемшеден  кейін  тұра  деген  көсемше  түлғалы 
көмекші  етістіктің  (айта  тұра)  тіркесуі  арқылы  жасалады.
Қарсылықты  бағыньщқының  сүраулары:  қ а й т с е   д е ?   н е  
е т с е   д е ?   к а й т к е н м е н ?   н е   е т к е н   м е н ?   қ а й т е   т у ­
р а ?   н е   е т е   т ұ р а ? қ а й т к е н і   б о л м а с а ?   н е   е т к е н і  
б о л м а с а ?   қ а й т п е с т е н ?   н е   е т п е с т е н ?   қ а й т к е н ш е ?  
н е   е т к е н ш е ?
Өзеннің  с уы 
т а й ы з  б о л ғ а н м е н
,  жағасы  тік.  (Т.  Ақт.)  Б ұ л  
менің 
т у ға н   ж ерім   бо л са   да 
сырын  сізден  аз  біледі  екем. 
(Ғ.  Мүст.).  Бе с   сомға  домбыра 
алғаншакиім 
алсайшы  (С.  М.). 
Б ет   пен  қ о л   болмаса, 
жүргіншілердің  аяғы,  денесі  қатты 
жүрістен  жылынып  қал ған   еді.  (М.  Ә.).  Осындай  жаңғалақтығы- 
на 
ңарамастан 
Бектай  өте  з е ре к  б ала  еді 
(М.  И .).  Еті  де,  сүті 
де  сондай 
м айл ы   б о л а   т ү р а  
қ аз а қы   сиырдың  с алмағы  жеңіл 
(С.  М.).
576-жаттыгу.
 
Қарсылықты  бағыныңқылы  сабақтастарды ң  ж асал у  ж о- 
лына  сипаттама  беріціздер.
276

1.  Жұмыскерлер  абыржымағанмен,  келелі  сөз  үстінде  отыр- 
ған  жайларын  езгерте  алмай  қалды  (Ғ.  М.).  2.  Екеуі  Қайырбек- 
тің  өпірем  мінезіне  күле  тұрса  да.  іштерінен  колхоз  шаруасына 
өз  меншігіндей  жан  сала  кірісетінін  ерекше  қасиеттейтін  (Ғ.  С.).
3.  Жасы  менімен  шамалас  бола  тұра,  ақылы,  мінезі,  жүрегімен 
ел  агасына  ұқсайды  (Ғ.  Мұст.).  4.  Кажетті  құрылыс  материал- 
дарын  алу  аса  қиынға  түскенмен,  жаңа  каналдың  бойына  осы 
күзде  он  бес  колхоз  орналасып  үлгерді  (С.  М. ).   5.  Кеш  жатқаны- 
на  қарамастан,  Инеш  бүгін  ерте  тұрды  (С.  Шайм.).  6.  Көрші 
отырсақ  та,  кездесе  беруге  уақыт  жетпейді  (Ғ.  Мұст.).  7.  Ара- 
тура  шоқтала  өскен  сексеуілдерге  үйірілген  құм  төбелер  болма- 
са,  бұл  тақырда  көз  тоқтарлық  еш  нәрсе  жоқ  (С.  М.).
577-жаттыту.
 
Қарсылықты  салалас  сөйлемдерді  қарсылықты  бағының- 
қылы  сабақтасқа,  керісінше,  қарсылыкты  сабақтас  сейлем дерді  қарсылықты 
салаласқа  айналдырып,  араларындағы  айырмашылықты  көрсетіңіздер.
1. 
Рас,  менімен  ібірге  істеген  жолдассың,  бірак,  мына  мінезің 
жолдастықтан  айырады  (Ғ.  М у  ст.).  2.  Март  туса  да,  қыстау 
адырлары  әлі  қыстьщ  қатаң  кәрінде  болатын  (Ғ.  С.).  Жасының 
қартандығына  қарамай, 
Ораз  сол  кезде  балалардан  жүйрік 
(С. 
М.).  4.  Тұрдыахонның  денесі  күбабел  жігітінен  аласа  керіне- 
ді,  әйтсе  де  кескен  теректей  қүж,  мығым  ( Ғ .  С.).  5.  Сән  табы- 
лар  —  ән  табылмас  (М.  Ә.).  6.  Осының  бәріне  сүйсіне  қараған 
Байжанда  араласуға  ынта  бола  тұра,  уақыт  болған  жоқ 
(С.  М.).
7.  Терлеген  атқа  жаның  ашығанша,  менің  білеудей  арқама  неге 
жаның  ашымайды?  (Ғ. 
С.).
 
8.  Күн  шуақты  болғанмен,  ағаштар- 
дың  ажары  сынық  (Т.  Әлім.).  9.  Сарыарқада  талай  жақсы  жер- 
лер  бар-ау,—  тап  мынадай  төрт  түлік  малға  бірдей  жайлы  жер 
ікемде-кем  шығар 
(С.  Ш.).
  10. 
Ол  қазір  жұмыстан  бос  еді,  сон- 
да  да  оны  станция  кезекшісі  Мұқтардың  неге  тоқтағанын  білу- 
ге  жіберген  (Ы.  Т.).
3.  Мезгіл  бағыныңқылы  сабақтас
Мезгіл  бағыныцқылы  сабақтас  басыңқыдағы  істің  жүзеге  асу 
я  аспау  мерзімін  білдіреді.
Мезгіл  бағыныңқыныц  баяндауыштары  -ша/-ше  жұрнақты 
есімшеден  (-ған-\-ша,  -ген +  ше), 
жатыс 
жалғаулы  есімшеден 
(-ған-{-да,  -ген-\-де),  есімшеге  септеулік  шылауларының 
(-ған, 
-ген,  соң,  кейін,  сайын,  бері,  шейін),  мезгіл  мәнді  көмекші  сез- 
дердің  (-ған,  -ген,  кезде,  шақта,  уақытта)  тіркесуі  арқылы,  кө- 
семшеден  (-ғалы,  гелі,  -а,  -е,  -й)  ж әне  етістіктің  түбіріне  -ысы- 
мен,  -ісімен,  деген  қосымшаның  жалғануы  арқылы  жасалады.
Мезгіл  бағыныңқы  сабактастың  сұраулары:  қ а ш а н ?   қ  а- 
ш а  н  ғ  а 
ш е  й  і  н?  қ  а  ш  а  н н  а  н  б  е  р  і?  Мысалы:
Соңғы  аттылар  Қунанбай  қасына 
жешкенде, 
балқыған  те- 
мірдей  боп  у шқын  атып  жарқыраған  үлкен  күн  алыстағы  Арқат 
тауының  иректелген  жотасына  міне  бастап  еді  (М.  Ә.).  Ж ы л қ ы
277

су 
ішіп 
болған  с о ц -t 
құ д ық  қ ас ын да ғ ыла р   желі  басына  келді 
(Ғ.  Мұст.).  Екі-үш  күн 
қонақтағаннан  кейін, 
Віз  Вәтестің  ау- 
лынан  аттанып  кеттік 
(С. 
М.).  Шахта,  техника 
өскен  сайын, 
жаңа 
усыныс,  жаңа  пікірлер  де  көбейе  түсті 
(Ғ. 
Мұст.).  Елден 
іиықңалы, 
жиырма иіақты  күн  б олып  қ а л д ы  (Сп.  К . ) .  Біз  Екі- 
бастузбентанысыпүлгермей,күн 
райы  б у з ы л а   бастады  (С.  М.) 
Еиі  нэрсемен  жүмысы  жоқ 
Бәкен, 
Рауиіан  ауылнай 
болғаннан 
былай, 
әлгідей  себеппен  жоқ  жерден  әңгімеге  араласатын 
болып  еді  (Б.  М .).  Шай 
ж иналысы мен 
қонақтарды  Мырзаш 
шақырып әкетті  (Т.  Әлім.).
578-жаттыгу.
 
М езгіл  бағыныңқылы  сабақтастарды ц  ж асалу  жолда- 
рына  көңіл  аударып,  мезгіл  мағыналарының  арасындағы  айырмашылықты 
көрсетіңіздер.  С одан  кейін  сабақтастарды ң  ішінен  мезгіл  мағынасы  бірыцғай 
болып  келгендерін  өз  алдына  топтап,  бағыньщқыларының  баяндауыштарын 
езар а  салыстырьщыздар.
1.  Айбаршаның  да,  онық  қасындағылардық  да  шыдамы  қат- 
ты  бұраған  домбыраның  шегіндей  үзілуге  жақындағанда,  күткен 
жақтан  таң  сарғая  эшелон  кеп  тоқтай  қалды 
(С. 
М. ).   2.  Иванов 
ертеңіне  түс  ауа  келсе,  Долгушов  пен  Зина  катар  отыр  екен 
(Ә.  Н.).  3.  Д әм еш   вокзал  алдына  жеткенше,  Қарқаралы,  Баян- 
ауыл  самолёттері  бірінің  артынан 
бірі 
көтеріліп  ұшып  жатты 
(3.  Ш.).  4.  Осы  түнде,  ас  піскенге  шейін,  Барлас  «Қобыланды 
батыр»  жырын  жырлады  (М.  Ә.).  5.  Сырдарияның  жағасынан 
ертелі-кешті  үлылы-кішілі  арық  қаза  жүре,  бүл  араның  тұрғын 
елі  жердің  бүлай  тоңданған  кезінде  кетпен  шауып  жүрген  емес 
(С. 
М.).  6.  Хакім  қағаз  тасушы  етіп  қойғаннан  бері,  ол  қаланың 
қай  жерінде  қандай  мекеме  барын  біле  бастады  (X.  Ес.).  7.  Көк- 
темнің  ескегі  соға  бастасымен,  маңайдың  қары  ағыл-тегіл  тез 
кетті  (М.  Ә.).  8.  Ж е з  қоңырау  жақындаған  сайын,  алдағы  бекет- 
тің  әзір  түруын  айқын  айтқандай  болады  (Ғ.  М.).  9.  Сайдак  кет- 
кеннен  кейін,  ол  Айғақтың  арбасына  барып  мінген-ді.  10.  Ж үм- 
бақ  қарт  кеткелі,  мен  ешкіммен  сөйлескенім  ж оқ   (Ә.  Ә.).
11.  Отауға  барған  соң,  қонақтар  қасына  қыз-келіншек  пен  жас 
жігіттер  жиналды  (М.  Ә.).
579-жаттыгу.
 
Әр  сабақтасты ц  бағыныңқысының  баяндауышын  бір  түр- 
ден  екінші  түріне  ауыстырып,  схемамен  көрсетініздер.
Ү л г   і:  Жылщының  алды  бөгеле  бастағанда,  Үлжан  оны  жел- 
г е   бір  қырындатып  әкету  тәсілін  тапты  (Ж-  Т . ) .
Б  а  ғ ы  н  ы  ң к ы 
Б  а с ы ң қ ы
Ж ы л қы н ың   а лды  бөгеле  бастағанда, 
Үлжан  оны желге
бөгеле бастаған кезде, 
бір  қырындатып
бөгеле  бастаған  шақта, 
әкету тәсілін
бөгеле бастаған уақытта, 
тапты. 
бөгеле бастасымен,
278

1.  Самолёттіц  қарасы  үзілгенше,  Сәуле  де  бір  орында  қоз- 
ғалмай  турыи  қалды  (Ә.  Ә.).  2 . -Муз  қатқалы  да,  екі  ай  болды 
(Ә.  С.).  3.  Әцгіме  жалпак  елдіц  жайына  көшкен  кезде,  Абай  ше- 
шіле  түсті  (М.  Ә.).  4.  Қонактары  тарағаннан  кейін,  Алтай  сырт- 
қа  шықты  (А.  Л ек . ).   5.  Тыртық  пен  Масақбай  құрылыс  штабы- 
на  барса,  кеңседе  жнналыс  болып  жатыр  екен  (С.  М.).  6.  П аро­
ход  апқанлаған  санын,  айналадағы  кұз  жартастар  жаңғырады 
(А.  Маш.).  7.  Ерден  ауруханаға  түскеннен  бері,  оған  келіп  хал- 
жайын  біліп  тұрушылар  кебейіп  кетті  (А.  Байт.).  8,  Гүлжан  как- 
падан  шығып  үлгермей,  оған  қарсы  Шолпан  кіріп  келе  жатты 
(X.  Ес.).  9.  Ол  арбадан  түсісімен,  сол  жердегі  ескі  шахталарды 
көруге  кеткен  еді.  (Ә.  Ә.).  10.  Ушеуі  үйге  кірген  соң,  шам  жа- 
ғылды  (А.  Байт.).
580-жаттыгу.
 
Септеулік  шылаулар  ж ән е 
кезде,  иіақта,  ущытта
  деген 
сияқты  кәмекші  сөздер   қатысқан  сөйлем дердің  кайсысы  мезгіл  пысықтауышты 
ж ай  сейлем  екенін  ажьтратып,  құрылысындағы  айырмашылыққа  түсінік  бері- 
иіздер.
1. 
Түскі  узілістен  соң  да  ағаш  отырғызу  кызу  жүргізілді.  Бул 
кезде  адамдардыц  саны  да  көбейген  еді.  2.  Осы  күні  кешке  дейін 
көшеттіц  жарымынан  <көбі  отырғызылды.  3.  Секретарьдан  шық- 
қан  соң  Сағит  тура  егіс  даласына  тартты.  4.  Бүдан  кейін  екеуі 
де  аз  үнсіз  отырды.  5.  Ол  —  осы  «Жаңа  дәуір»  артелінің  қарт 
мүшесі  еді.  «Ж~ан.а  дәуір»  көркейген  сайын  Ж әксң  де  көркейе 
берді.  6.  Тыстағы  жұмыс  біткен  кезде  балалар  Ж әкеңді  корша- 
.іап  үйге  кірді.  7.  Кеиет  оның  есіне  Ж алғас  түсе  кетті.  Ол  ■
—  көр- 
шісі.  Жексенбі  сайын  үйіне  барып  газет  оқып  беретін.  8.  Бұл  — 
көп  жылдан  бері  жыртылмаған  жер  екен.  9.  Кәрім  біраздан  ке- 
йін  алған  товарларын  машинаға  тиеді.  10.  Ол  _ б у л   жұіМысты 
аяқтагаинан  кейін  қарт  үйіне  беттеді.  (С.  А лд . ) .   11.  Маймақов- 
ты  жолдасымен  жаяу  қуып  жібергеннен  бері  Нұрым  мен  Хакім 
көбірек  үрейленіп  жүрген.  (X.  Ес.).
4.  Себеп  бағыныңқылы  сабақтас
Себеп  бағыиыцкылы  сабақтас  басыдкыдагы  істіц  ссбебін  кер- 
сетеді.
Себеп  бағыныдқыныд 
баяндауыштары 
есімшеге 
-дықтан, 
-діктен  деген  қосымшаныд  жалғануы 
арқылы  (-ғ ан+дықта н,  
-ген +  діктен),  есімшеден  кейін  соң  шылауыныд  тіркесуі  арқылы 
-ған,  -ген  соң),  кесемшеден  (-ып,  in,  -п  ж әне  оныд  болымсыз  тү- 
рінен)  жасалады.
Себеп  бағыныдқыныц  сұраулары:  н е л і к т е н ?   н е   е т к е н  
с  о  д?  қ а  й т  к  е н  с о д?
Б ұ л   түн  менің  ең  соңғы  көрген  дүнием  б о л г а н д ы ц т а н   көп 
нәрселер  әлі  көз  а лдымда  тұрады  (Ғ.  М .).  Дзметкенжанды жа­
зып  к е т к е н   с о ң ,   соның  орнына  келіп  отырмын  (М.  Б.).  Одан
279

көп  жатуға  уақыт 
м ү м к ін д ік  
б е р м е й ,   он  иіақты  күннен  ке- 
йін  мен  П а в л о да р  жаңқа жүріп  кеттім  (С.  М . ) .
581-жаттыгу.
 
С ебеп  бағыныққылы  сабактастардын,  ж асалу  жолдарына 
сипаттама  беріціздер.
1.  Күн  сәулесі  кеткендіктен,  үйдің  іші  күңгірт  еді 
(Ә.  Ә.).
2.  Үлкендер  ырық  бермей  кеткен  соң,  Ж анәбілді  ертіп  көруге 
келдім  (Ғ.  Мүст.).  3.  Қуанышым  қойныма  сыймай,  үйден  шыға 
жүгірдім  (Ә.  С.).  4.  Әнеугүні  мына  Бақырілгенде,  қызылдарды 
жақсы кересің  деп,  екі  кедей  орысты  ақтар  атып  кетіпті  (С.  М.).
5.  Амантайдың  бір  көзінің  алдында,  жас  кезінде  күйдіргі  шы- 
ғып,  азырақ  тыртығы  бар  (Ғ.  Муст.).
582-жаттыгу.
 
Себеп  бағыныңқылы  сабактасты  себеп-салдар  салаласка, 
керісінше,  себеп-салдар  салаласты  себеп  бағыныққылы  сабақтасқа  айяалды- 
рып,  араларындағы  ерекшеліктерді  көрсетіңіздер.
1.  Қараш  ертеңгі  самолётпен  қайтатын  болғандықтан,  бірін- 
ші  хатшы  кешке  қарай  аудан  активтерінің  кездесуін  өткізетін 
болды.  (Т.  Әлім.).  2.  Менің  кім  екенпчді  Ж ұмабайға  қысқаша 
түрде  әкесі  айтып  берді,  еондықтан  ол  менен  қымсынбай  сөйледі 
(С.  М.).  3.  Елдегі  әрекет  асқындап  кеткен  сод,  Байдалы  да  кала- 
ға  келген(Ж   Ә.).  4.  Сасық  күзен,  тышқан,  жылан  сияқты  жән- 
діктер  оқпанды  жерден  інді  көп  қазады,  неге  десен,  ондай  жердің 
асты  ылғалсыз  құрғақ  болады  (С.  М.).  5.  Сырттан  суық,  іштен 
жылу  қысып,  терезе  ылғи  тершіп тұрғаны  (Ғ.  Мұст.).
583-жаттыгу.
 
Әр  сөйлемді  талдай  отырып,  себеп  мағьшасының  кандаіі 
жолмен  (себеп  бағыныңқы  арқылы  не  себеп-салдар  салалас  аркылы  болмаса 
себеп  пысыктауыш  арқылы)  берілгендігін  анықтаңыздар.
1.  Ол  қапелімде  қайда  жатқанын  есіне  түсіре  алмай,  манда- 
йын  сипай  түсті.  Ыстықтан  беті  де,  тұла  бойы  да  қара  терге  ма- 
лынып  қалған  екен  (X.  Ес.).  2.  Бұның  өзін  жақсы  бағып, 
жақсы  ұғып 
отырғаны  үшін 
сезімтал 
Әйгерімге  сүйсіне 
қарай  қалды  (М.  Э.).  3.  Ол  ж ауап  қатпаған  соң,  Таусоғарды  да 
күдікті  ойлар  тағы  тори  бастады  (Ә.  Ә.).  4.  Қапа  орта  мектептін, 
интернатына, 
Зина  қолөнершілер 
училищесіне  түседі.  себебі 
соғыс  күндері  қаладан-қалаға  көшіп  жүріп  оқи  алмай  қалған 
(С.  М.).  5.  Осы  күй  бүгін  мүны  қатты  қинаған  себепті,  ол  облыс- 
тағы  жаңағы  екі  үлкен  орынмен  қатты  айғайласып  үрсысып  та 
қалды  (Ғ.  С.).  6.  Жаңағы  әзілге  сак  басқа  ұсақ  балалар  сықы- 
лықтап  күлгенге ол  кысылған  жоқ  ( М.  Ә.).  7.  Бізге Алтайдың бір- 
неше  жерін 
аралау  керек,  сондықтан  көп  ж үре  алмаймыз 
(А.  Маш.).  8.  Ол  әсіресе  қызмет  адамдарынан,  қаламға  ілігуден 
қатты  қорқатын.  Қазір  үялғаннан  қала  алмай  келеді  (Ғ.  Мұст.).
280

5.  Мақсат  бағыныңқылы  сабақтас
\
Мақсат  бағыныққылы  сабақтас  басьщкыдағы  істің  макса- 
тын  көрсетеді.
Мақсат  бағыныңқыныд  баяндауыштары  тұйық  етістікке,  кей­
де  болжалды  келер  шак  есімшенің  болымсыз  түріне  үшін  шы- 
лауынын,  тіркесуі  арқылы  (айту  үшін,  айтпас  үшін),  мақ,  -мек 
жұрнақты  етістіктен  кейін  болып  деген  көсемще  формалы 
кө- 
мекші  етістіктін,  (-мақ,  -мек  б олып) ,   етістіктін.  шартты,  қалау 
және  бұйрық  райыиың  3-жағынан  кейін  кесемше  деп  формасы- 
ның  (келсем  деп,  келейін  деп,  келсін  де п)   тіркесуі  арқылы  ж а ­
салады.
Мақсат  бағыныңқылы сабақтастьщ  сүраулары:  н е   е т п е к   б о ­
л ы п ?   қ а й т п е к   б о л  ы  п?  н е   ү ш і н ?   н е   м  а  қ  с  а  т  п  е  н?
Бұл  күнге  дейін  салт  жүретін  Игі лік  енді  п эу ес ке ге   мі нуді  
ла й ы ң   көріп 
Степан  а р қ ы л ы   Қызылжардан  төрт  пәуеске,  төрт 
жеқіл  тарантас  ар б а  саттырып  ал ға н  (Ғ.  М .).  Ж а қ ы п б е к   көңіл- 
сіз  ойлардан 
серпілгісі  кел іп , 
Майн-Ридтің  романда рының  di- 
pin  алып  о қ уғ а   кірісті  (М.  И. ).   Шай  қою 
б о л у   үш ін
,  щастарын- 
д ағ ы  электроплиткада  жуан  бүйірлі  ала  жолақ  қүман  б үрқыл-  
дап  қайнап  түрады  (С.  М.).
584-жаттыгу.

жүктеу/скачать 11,26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: