Әл-фараби атын да ғы Қа зақ Ұлт тық уни вер ситеті жоғары мек теп
жүктеу/скачать 5,25 Mb. Pdf көрінісі
|
жоғары мектеп педагогикасы оқу құралы
| СӨЖ-дің же міс ті бо луының пси хо ло гия лық-пе до го ги ка лық
ас пек ті сі. Сту де нт тер дің бі лі мі мен бі лік ті лі гін қа лып тас ты ру да сту де нт - тің өзін дік жұ мы сы ның жа са луы ке ле сі си пат қа әке ле ді: – өзін дік жұ мыс тан алын ған мә лі мет тер әдіс те ме лік тү сі нік- ке әке ле ді; – бі лім нің күр де лі лі гі не «да му зо на сы ның» сәй кес ке луі, орын да лу си па ты на қа рай; – ма те ри ал ды иге ру дің бір тін деп ке луі пән нің ло ги ка сы мен пси хо ло гия лық қа был да нуы есе бі мен; – өзін дік жұ мыс ма те ри алы ның кө ле мі сту де нт тер дің оқу мүм кін ді гі не бай ла ныс ты бо ла ды; – өзін дік жұ мыс тың әре кет тік си па ты бі лім маз мұ нын ке- ле сі дей ком по не нт тер ге не гіз дейді: бі лім, бі лік ті лік, шы- ғар ма шы лық тә жі ри бе сі, эмо ционал ды ба ға лау әре ке ті нің тә жі ри бе сі – әр бір пән жә не тә жі ри бе лік са бақ тар үшін бі- лім мен ма ман дан ды рыл ған тап сыр ма лар түп кі лік ті яд ро қа лып тас ты ра ды. Жо ға ры да атал ған дар ЖОО-да пән дер дің бел гі ле нуінің кә сі- би лік та лап та рын құ рас ты ра ды: – бі лік ті лік мі нез де ме де көр се тіл ген мақ сат тар ға же ту үшін ма те ри ал дар ірік те ліп бе рі луі жә не пән ге қо сым ша бі лім- нің ма ңыз ды лы ғын тү сі ну ке рек; – тап сыр ма ма те ри алы әдіс на ма лық тү сі нік ті қа лып тас ты ру- ға жә не жал пы бі лік ті лік ке ық пал етуі тиіс; – қан дай да пән нің бол ма сын теория лық бө лі мін де бі лім нің не гіз гі яд ро сы бе рі луі ке рек; «яд ро лар» ара сын да ғы түр лі 7.2. Кре дит тік тех но ло гия жағ дайын да ғы сту де нт тер дің өзін дік ... 149 бай ла ныс тар ды бай қа ған сту дент әлем нің ғы лы ми си па- тын кө ріп жә не қа зір гі кез де гі пән нің әдіс на ма лық си па- тын бай қа туға міндетті; – тап сыр ма лар мен мін дет тер пән маз мұ нын жә не ма ман- дық ты си пат тайт ын тұр ғы да құ рас ты ры луы ке рек. Со ны- мен қа тар сту дент объек ті ні ойша мо дель деп жә не есеп теу схе ма сы ның не гі зін жа сай бі луі қажет. СӨЖ-ге ар нал ған оқу құ рал да рын жа сау, мұн да теория лық ма те ри ал, әдіс на ма лық нұс қау жә не тап сыр ма лар бе рі луі ке рек: – пә на ра лық си пат та ғы оқу лық тар ды ұйым дас ты ру; – үй жұ мыс та ры мен ла бо ра то риялық жұ мыс тар дың же ке- лен ді рі луі, ал топ тық жұ мыс та оның мү ше ле рі не тап сы ру; – тип тік тап сыр ма лар дың ау қым ды бо луы; – әр бір дә ріс тен соң ба қы лау сұ рақ та рын бе ру; – сту де нт тер мен дә ріс фраг мен тін оқы ту; – та быс ты же тіс тік те рі бар жә не қа бі лет ті сту де нт тер ге «сту- дент-ке ңес ші» ста ту сын бе ру, олар ға әр түр лі кө мек көр се ту; – ұжым дық оқы ту дың әдіс те рін (топ тық, қо сар лан ған) ой- лас ты ру жә не ен гі зу ес ке рі луі тиіс. Ауди то риядан тыс оқы ту іс-әре ке ті: – өз-өзі нің бі лі мін же тіл ді ру ге же те лей ді (жан-жақ ты бі лу ге, та ну ға ұғы ну ға, қан дай да бір сұ рақ тар ды те рең тал дауына қо сым ша із де ніс тер ге ба ғыт тайды); – сту де нт тер дің ақыл-ой жә не ру ха ни да му ына ерек ше ық- пал етуі (қо сым ша оқы ту құ рал да ры мен тә сіл де рін ұсы ну ар қы лы қа жет ті лік те рін же тіл ді ру); – эмо ционал ды жа ғы нан та ным дық қы зы ғу шы лы ғын туын- да туы (сту де нт тер ауди то риядан тыс жа ңа бі лім дер ді иге ру ке зін де қа на ғат та ну шы лық ты се зі не ді); – ай қын ақыл-ойына ба ғыт та лу ына же те лей ді (сту де нт тер өз бе тін ше та ным дық мін дет тер ді кез кел ген уа қыт та ше шу ге ты ры са ды); Ауди то риядан тыс жұ мыс тар ды ұйым дас ты ру: – сту де нт тер дің жан-жақ ты қы зы ғу шы лы ғын туын да ту ға өз бе тін ше жұ мыс іс теудің үл гі сі ұсы ны ла ды; 7-бөлім. Жо ға ры мек тептегі білімдендіру технологиясының ... 150 – сту де нт тер дің та ным дық қы зы ғу шы лы ғын арт ты ру дың ақыл-ой тә сіл де рі не шы ғар ма шы лық із де ніс тер бе ре ді. Н.В. Ку ха рев сту де нт тер дің та ным дық іс-әре ке тін ауди то- риядан тыс уа қыт та тап сыр ма лар ды орын дау про це сін де та быс- ты же тіс тік ке же туіне түрт кі бо ла тын: – же тіс тік ке қол жет кіз ген нә ти же ле рін есеп ке алу, тір кеу; – та ным дық мін дет тер ді ше шу ке зін де кез де се тін қиын шы- лық тар ды тал дайды жә не оны же ңу тә сіл де рі нің мүм кін- дік те рі қа рас ты ры ла ды; – өзін дік да муы, өзін дік кү ші ай қын дайт ын тап сыр ма лар ды орын дауын ұсын ған. Қо ғам да бо лып жат қан жа ңа әлеу мет тік-эко но ми ка лық ұсы- ныс тар то лық бі лім жүйесі не кү мән сіз қа ты са ды. Осы орай да ҚР-дың жо ға ры оқу орын да рын да ғы бі лік ті ма ман дар даяр лауда- ғы кә сі би дай ын дық дең гейі мен қа зір гі за ман ға лай ық та лын ған жағ дайда өз ді гі мен ой лай жә не жұ мыс іс тей алу үл кен ма ңыз ға ие. Өзін дік жұ мыс ди дак ти ка лық құ бы лыс ре тін де, бір жа ғы нан, сту де нт тің әре кет ны са на сы мен оны мін дет ті түр де орын дау қа- жет ті лі гі оқу тап сыр ма сын да көр се тіл се, екін ші жа ғы нан, сәй- кес тен ді ріл ген әре кет тің пай да бо лу фор ма ла ры: сту де нт тер дің тап сыр ма ны орын дау ба ры сын да ғы есі, ой лауы, шы ғар ма шы лық қиялы оны жа ңа же тіл ген бі лім ді мең ге ру ге не ме се мең гер ген бі- лі мі нің те рең деуі мен ке ңеюіне алып ке ле ді. Сту де нт тің өзін дік жұ мы сы – бұл оқы ту дың құ ра лы, ол тө- мен де гі көр се тіл ген дер ден тұ ра ды: – нақ ты мақ сат пен тап сыр ма ға сәй кес әр бір нақ ты жағ- дайды қо ры ту; – бел гі лі бір та ным дық тап сыр ма лар ды ше шу де гі сту дент бі лі мі нің кө ле мі мен дең гейі, дағ ды сы мен іс кер лі гі әр бір бел гі лен ген ке зең де қа лып та сып оты ра ды; – жа ңа та ным дық тап сыр ма лар ше шу де сту де нт тер өз бі лі- мі нің жүйелі қо рын да ғы пси хо ло гия лық құ ры лы мын жә не үл кен ағыс та ғы ғы лы ми әрі қо ғам дық ақ па рат тар ды бағ- дар лай бі ле ді. 7.2. Кре дит тік тех но ло гия жағ дайын да ғы сту де нт тер дің өзін дік ... 151 Ен ді өзін дік жұ мыс ты ұйым дас ты ру ке зе ңін де қа лып та са тын эмо цияға тоқ та лай ық. ҚО БАЛ ЖУ: бел сен ді лік ті арт ты ра ды; ӘСЕР ЛЕСУ: ол бас қа ру ды гу ман ды түр де іс ке асы ра ды; ҚЫЗЫҒУШЫ ЛЫҚ: ол ал ға жыл жу ға мүм кін дік бе ре ді; ҚҰШ ТАР ЛЫҚ: жа ңа ай мақ та қа рас ты ру ды иге ре ді; СЕ НІМ ДІ ЛІК: ол сту де нт тің өзін дік са ли қа лы жә не нә зік бей- не сі нен кө рі ніс бе ре ді. Сту де нт тің өзін дік жұ мы сын ұйым дас ты ру дың ең ма ңыз ды сы уа қыт ты дұ рыс пай да ла на бі луін де. Уа қыт ты тиім ді пай да ла ну өзі ңіз дің уақы ты ңыз дың көп бө лі гі не ге бө лі не ті нін анық та ған- нан кейін бі лі не ді, өз уақы ты ңыз ды тиім ді пай да ла ну ба ры сын да тө мен де гі ба ға лаулар ға кө ше сіз: Мен өз уақы тым ды бас қа лар ға көп ар най мын. Мен өз уақы тым ды ұсақ-түйек ке көп бө ле мін. Мен уақы тым ның көп бө лі гін эмо цияға ар най мын. Мен уақы тым ды жақ сы жос пар лай ал май мын, сон дық тан да өзі ме қо сым ша жұ мыс тауып, уақы тым ды бө ле мін. Мен бас қа лар да жа сай ала тын іс ті ат қа ру ға уақы тым ды бө- ле мін. Мен мақ са тым ды қой ыл ған уа қыт та орын дау ға ты ры са мын. Сту де нт тің өзін дік жұ мы сы мен өзін дік тап сыр ма лар ды орын- дау да тұл ға ның қан дай бі лік те рі қа лып та са ты ны тө мен де гі 6-кес- те де көр се тіл ген. Де мек, «біз уақы ты мыз ды қа лай пай да ла на ты ны мыз ға бай ла- ныс ты кім еке ні міз ай қын да ла ды» де ген дей уа қыт ты тиім ді пай- да ла на ал мауы мыз жұ мы сы мыз дың жал пы бел сен ді лі гін тө мен- де те ді екен. Уа қыт ты тиім ді пай да ла ну дың кіл ті – бұл мә се ле ден ха бар- дар бо лу. Өз уақы ты ңыз дың сіз дің қа же ті ңіз ге сай жұм са лу ын ба- қы лау үшін тө мен де гі сұ рақ тар ды пай да ла ну ға бо ла ды: – Бұл іс ті жү зе ге асы ру да мен қан дай күй де бо ла мын? – Өзім нің қан дай қа бі ле тім ді пай да ла на ала мын? – Өз уақы тым ды пай да ла ну дың нә ти же сі қан дай? – Қа зір гі кез де қиын күй ді се зі не мін бе? 7-бөлім. Жо ға ры мек тептегі білімдендіру технологиясының ... 152 – Шын мә нін де ме нің күш-қуа тым то лық па? – Не ге мен бұл мә се ле ге уақы тым ды бө лу ді шеш тім? 6-кес те жүктеу/скачать 5,25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|