«WOMAN BEAUTY» İN TURKİC RESOURCES (Cultural Linguistic Analysis)
Abstract. There is an opinion about the ideal woman image each period. The role of woman of that period in the
social life and family and its impact on the political and social life, traditions and customs, and perception of the
religion of the ancient Turks has been the subject of many studies. Probably, the concept of «Woman Beauty», which
is one of the most meaningful concepts in the philosophical point of view in the ancient times, was not studied
thoroughly. For this reason, the article aims at examining the concept of «Woman Beauty» through the language
features of historical sources and semantic meanings that make them sense. Orhun, Yenisey Inscriptions, Divanü
Lügati’t Türk, Kutadgu Bilig, and Manas Epic texts were discussed as sources of the research. The main reason for
this is that, regardless of the patriarchal structure of the Turkic people, the image of the protective and caring mother
in the mentioned resources and the role of woman with wise, prudent, and meticulous female characteristics was of
high value. Based on these historical sources, there was an attempt to examine whether female beauty is perceived as
the concept of an ideal woman.
Keywords. Beauty, Lingocultural analysis, Woman Beauty, Inner and Outer Features, Ideal Woman Image.
Киришүү «Сулуулук» түшүнүгү ‒ адамдардын сезимдик туюму, көз жана акыл сезими менен пайда
болуучу оң баа. «Сулуу» деген баа көбүнчө аялдарга карата, кээде эркекке, табиятка жана
архитектурага, жаратылыштагы жагымдуу сезим калтырган жалпы эле заттарга карата айтылат.
Бул баага татыктуу болуш үчүн кишинин ички жана сырткы сапаттарынын баары: ички адамдык
сапаттары, сырткы көрүнүшү, жаштыгы, кийими, жасалгалары, баскан-турганы, күлгөнү,
сүйлөгөнү ж.б. баары тегиз жагымдуу болуш керек. Анткени «сулуулук» – жагымдуу сезимден
пайда болуучу оң баа.
«Сулуулук» түшүнүгү эң маанилүү баалуулуктардын бири жана адамдын иш-аракетине да
таасирин тийгизүүчү, адамдын башка адамдарга жана анын айланасындагы дүйнөгө болгон
мамилесин да аныктоочу зор күч. Дүйнө жүзүндө сулуулук темасында аял сулуулугу башкы
орунда турат). Макаланын изилдөө объектиси да ошол «аял сулуулугу» түшүнүгүнө арналат.
Изилдөөнүн булактык негизин Орхон-Енисей жазма эстеликтери, «Divanü Lügat-İt-Türk»
сөздүгү, «Кутадгу Билиг» дастаны, «Манас» эпосундагы «аял сулуулугун» туюндуруучу тилдик
каражаттардын мүнөздөмөлөрү, ошондой эле алардын коннотативдик компоненттери түзөт.
Изилдөөнүн максаты – «аял сулуулугу» түшүнүгүнүн туюндурулуусун аныктоо.