Алматы мектегь 1989
жүктеу/скачать 4,18 Mb. Pdf көрінісі
|
syzdykova rabiga shalabaev belgibai korkem mtindi lingvistik
| Тамағы тоқтық
Ж ұм ы сы ж о қт ы қ Аздырар ад ам баласын... Ө л е ц н і ц қ о р ы т ы н д ы ре т і нд е г і с о ң ғ ы скі ж о л ы о р д а й ы м дер- л і к б і р - а қ с ө й л с м б о л ы п к е л е д і . Б ү л екі т а р м а қ ә р қ а й с ы с ы же т і б у ы н н а н т ү р а д ы , ал ж е т і б у ы н д ы қ т а р м а к ш а ғ ы н б і р - б і р сөй- л е м д і қ а м т п а л а т ы н д ы ғ ы н а қ а р а м а с т а н , а қ ы н м ұ н д а бір сөй- л е м д і е к е у і н е о р н а л а с т ы р а д ы . О ғ а н осы ж о л д а р д ы ц а ф о р и з м - т у - ж ы р ы м р е т і н д е ү с ы н ы л ғ а н ы с е б с п к с р б о л ы п т үр, ә й т ке н і скі ж о л бір о йды, бір м а з м ү н д ы қ а м т и д ы . « Ө л е ц с ө з д і ң п а т ш а с ы , сөз с а р а с ы » ө л с ц і н д е сөз өнсрі, а к ы н - д ы к ә ц г і м е б о л а д ы . С о н д ы қ т а н б үл ш ы г а р м а д а с в з сөзі 15 рет қ о л д а н ы л а д ы , б а р л ы ғ ы н д а д а сөз — л н н г в п с т н к а л ы қ к а т е г о р и я ұ ғ ы м ы н д а емес, я ғ н и ә цг і м е ж е к е с ө з д е р т у р а л ы емес, « п о э з и я , сол п о э з и я а р қ ы л ы а й т ы л м а қ ой» д ег е н м а ғ ы н а д а ж ү м с а л ғ а н . О с ы ғ а н о р а й б үл т е к с т е « ө л е ң сөз » т а к ы р ы б ы н ы ц т ө ц і р е г і н е ү й і р і л е т і н б і р н е ш е ет і с т і к у с ы н ы л г а н , о л а р : қ иыстыру, сөз тану, ә л с ң аііту, м а қ а л д а у , с ир н а у , тілін, б е з е у , мақтау, тыңдшу, жа- м а н д а у . М ұ н д а й д а ж е к е с ә з д е р м е ч қ а т н р сөз т і р к е с т е рі де кеиі- нен к о л д а п ы л а д ы . Б ү л е)лецде т е к е т і с т і к те р емес, е с і м д е р де « о л с ц сөз» т а қ ы р ы б ы н « т ө ці р о к т с й д і » , олар: п л е ң , тіл, а қ ы н , а й ту шы, тың д а у и і ы , аят, х а ди с , б д й і г с ы м а л , қүтпа, мінәжсіт, би, щобьіз, д о м б ы р а , әң г і м е . Тіпті м ү н д а ғ ы терең ой, терең ғ ы л ы м , өтірік, ә с е к д ег е н с ө з д е р д е т а қ ы р ы п т а р ы ( м а ғ ы н а с ы ) ж а ғ ы н а н сөз ( ө л е ң сөз) с өз і пе қ а т ы с т ы , ө пт кені он д а, ғ ы л ы м д а сөз (сөй- л е у — ө л е ц м е н с ө йл е у ) а р қ ы л ы ж ү з е г е а с а т ы н а к т і л с р , ә т і р і к псг ө с с к т і де ж ү з е г е а с ы р а т ы н қ ұ р а л — сөз, с о н д ы қ т а н с о ң ғ ы көрсе- т і л г е н т ө р т с ә з д е сөз с ө з і м е н т а қ ы р ы п т а с . А б а й осы ә л е н д е бү- л а р д ы ш о г ы р л а п к е л т і р іп , т ү р л е р і н к өб е йт е ді , ол ү ші н өзг е тіл- д і к с ө з д е р д і д е (аят, х а ди с, бә йі тсымал , қүтпа, мі нәжат), арха- и з м д е р д і дс ( с а р н а у ) , ж а ң а т і р к е с т е р д і де (терең ғ ы л ы м ) пай- д а л а н а д ы . Тегі, а қ ы н н ы ң т а п қ ы р л ы ғ ы д а, о б р а з ғ а ш е б е р л і г і дс о с ы н д а й т ү с т а р д а көрі н еді . Ө й т к е н і т а к ы р ы п т а с с ө з д е р т е к бір ү ғ ы м т ө ң і р е г і не қ а з ы қ т а у л ы б о л ы п қ а н а қ о й м а й , а й т п а қ и д е я ға к ө м е к т е с е т і н , о қ ы р м а н с е з і мі н е э с е р ететін, к ө б і н е с е п о э т и з м д е р не м е с е п о э т и з м б о л у ғ а « д ә м е л і » с ө з д е р б о л у л а р ы к ерек . жүктеу/скачать 4,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|