– Мемлекетті құртаты
тын
н дү
дү
ни
ниел
елер
ер
ге
ге
н
нен
ені
і
жа
жат-
т-
қызасыз сонда?
– Ондай құбылыстарды ә
ә
шк
шкер
ерел
елеп
еп
,
,
де
дер
р уа
уағы
ғынд
нд
а
а
тезге салып отырған ләзім. Мәселен, өкінішке қарай,
сыбайлас жемқорлық деген бізде өршіп тұр. Қазақ
халқын сырт көз сынағанда ежелден елімізді жақсы
мінезімен жайлы жұрт ретінде айтушы еді. «Ұры,
жемқор» деген ат бізге жат еді. Әсілі, жемқорлық
Ке
Ке
ңе
ң с
с
Од
Од
ағ
ағын
ының
ың ттұс
ұс
ын
ын
да
да
д
да
а бо
бо
лғ
л ан. Кеңес Одағының
ке
ке
ңі
ңі
ст
ст
іг
іг
ін
ін
де
де к
к
ей
ейбі
бір
р ха
ха
лы
лықт
қтар
ард
ды бетіне баспаса да,
сыртынан «ұрлыққа жақын» деп айтып отыратын.
Ондай халықтар шындығында бай секілді де көрінетін.
Тек қазаққа бұл жат құбылыс еді. Егемендік алып,
етек-жеңімізді түзей жүрген бізге осы бәле жұғысты.
Жемқорлықтан біреудің абыройы төгіліп, енді біреуі
сотталып жатыр, соған қарап жа
жа
тқ
қ
ан
а
жұр
ұр
т жоқ
қ
қа
қа
зір.
р.
Іл
Іл
гіреді бір адам сотталса, со
сол
л
ау
ау
ыл
ыл
ды
ды
ң
ң тө
тө
ңі
і
ре
регі
г
нд
нд
е
е
трагедия орнайтын. Ал қазір басқаша. Бәрі шама
келгенше асап қалсам дейтін тәрізді. Бұл не сонда? Бұл
– өзекке түскен құрт.
– Әлбетте жемқорда патриоттық сезім деген
болмайды ғой...
– Он
О
да
д й ад
дамда
да с
с
езім тұр
ұр
мақ, Отан да болмайды.
Өй
Өйтк
ткен
ен
і ол
ол Қ
Қаз
азақ
ақст
ст
ан
анда
да ж
жүр
үр
іп
іп
миллиондап жұтса,
кейіннен сол миллиондарымен Қазақстаннан да
тыныш өмір іздеп шетке кете береді. Қолында қара-
жаты мол болса, оған Отанның құны көк тиын. «Ер –
ту ған жеріне, ит – тойған жеріне». Түптеп келгенде,
жем
қорға Қазақстанда тұрдың не, Швейцарияда
тұ
ұ
рдың не, бәрібір? Сондықта
а
н
н да
да,
баюд
ды өмір
ірім
ім
нің
ң
мә
м
ні деп ойлайтын азаматтар
р
үш
үш
ін
ін
е
е
ге
геме
менд
ндік
ік т
т
е
е, қ
қ
аз
аз
ақ
ақ
халқы да құн емес. Оның й
ойлайтыны қарынның
тоқтығы, уа йым ның жоқтығы. Содан барып сатқындық
шығады. Әлем ғұламаларының бәрі де, Абай да осы
мәселені мемлекеттілік үшін ең бірінші жау санаған.
Екінші мәселе – тарихтан сабақ алу. Жер жүзіне
аттағ
ағы шы
ш
ғып, күл
ү
лі Е
Е
ур
уропаны жаулаған Римнің құлды-
ра
рауы
уы
м
мен
ен қ
қ
ұл
ұл
ау
ау
ын
ын ж
жет
ет
е
е зе
зе
рт
рт
те
теге
ге
н Монтескье де мем-
лекетті мығымды ету тұрғысынан көп жазып кетті. Сол
айтпақшы: «Рим азаматтары кезінде қандай еді?».
Темір тәртіп пен патриоттық оларда ең бірінші орында
еді. Кейіннен, жемқорлық, ұрлық, өтірік, қара басын
ғана ойлау олардың өмір салтына да дендеп ене
бастады, ал бұл ел ішін ірітті. Бі
Бі
р
р
ке
ке
здер
р
і атағы дү
дү
ркі-
ре
р
ген даңқты азаматтарды
ы
ң
ң қа
қаси
си
ет
етте
те
рі
рі о
осы
ыла
ла
йш
йш
а
а
жойыла түсті. Ақша мен билік
і ті ой
йлай
йтындар к б
өбей
йіп,
мемлекет үшін жанын беретін адам Римде қалмады.
Сосын Рим құлады. Мінеки, ақша мен билікті ғана
ойлайтын адамдар ел үшін ешуақытта кеудесін оққа
төсей алмайтынын осыдан-ақ көруге болады. Үшінші
мә
ә
се
с ле
ле
– демократи
ти
ялық даму жағын күшейту. Бұл
ба
бағы
ғытт
тта
а
би
би
лі
лі
кт
кт
і
бө
бөлу
лу
қ
қ
ағ
ағид
ид
ат
ат
та
та
р
ры, биліктің үш тарма-
ғының
б
бір
б
-б
і
ір
і
інен тәуел
і
сіздіг
і і
і мемлекет мығымдығы
үшін аса өзекті деп санар едім.
– Қазақстандық даму жолы туралы жиі айты-
лады ғой. «Қазақстан-2050» стратегиясы арқылы
Мәңгілік ел болу, Тәуелсіз даму даңғылын айқын-
дадық. Осы тұрғысынан пікі
і
р
р білд
л
ірсеңіз?
– Қазақстан құр мақтанға
а
б
бой
ой
а
а
лд
лд
ыр
ыр
ат
ат
ын
ын мем
ем л
л
ек
екет
ет
емес. Біз өркениетті Еуропа ха
ха
лы
ы
қтар
р
ын
н
ың д
ең
ең
г
й
ей
і
іне
е
көтерілуді мақсат етіп отырмыз. Әлемнің ең дамыған
отыз елінің қатарында болуды межеге бай ладық. Ал ол
отыз озықтың ішіне ену экономикамен ғана өлшенбейді.
Мұнда саясат та, әлеумет ісі де, білімің мен ғылымың да
жа
жаты
т р.
р.
Аллаға шүкір,
р
жері міздің асты-үсті байлықтан
ке
кенд
нде
е ем
ем
ес
ес
.
Бі
Бі
зг
з е
е со
со
ны
ның
ң
бә
бә
рі
рі
н
н
сатумен айналысумен
бі
бі
рг
рге
е, ә
әле
лемд
мдік
ік қ
қау
у
ым
ымд
дас
асты
ты
қ
қ ал
алд
дында «мынаны қазақ
жасаған», «мынау Қазақстанда істелген», «мынау қазақ
ғалымының жаңа лығы» деп сүйіне айтатындай жетіс-
тіктерге жету ді мақсат қылған жөн. Егер сондай табыс-
тарымыз, мақтанарлық ғалымдарымыз болса, оларды
халыққа таныту, насихаттау жағын үйренуіміз керек.
Бұл жас тар үшін, жастардың, жеткіншектеріміз дің өзі-
мі
м
з дің мықты ғалымдарымыз
ызды
ды тан
ан
ып
ып
-б
-б
іл
іліп
іп, со
со
ла
ла
рғ
рғ
а
а
е
еліктеп өсуі үшін қажет.
Сонымен қатар, Қазақстан әлемнің озық отыз елі-
нің қатарына кіруге ұмтылып отырған тұста, «бізде мұ-
най да, газ да бар, ендеше бәрі оп-оңай бола береді
екен» деп ойлау мүлдем қателік. Осы ойдан аулақ
бол ғанымыз абзал. Сосын Тәуелсіздік қазақтың маң-
да
дай
йын
ына
а жа
жа
зы
зы
лы
лы
п
п қо
қойд
йды,
ы,
б
б
іт
іт
ті
ті
осы
с
мен кете береміз де-
ге
ген
н тү
түсі
сі
ні
нік
к те
те
ж
жар
арға
ға
ж
ж
ығ
ығад
ады
ы.
Т
Түй
үй
індей айтсам, егер біз
Елбасы айқындаған әлемнің озық отыз елінің қатарына
жетсек, біздің халықтың ұлы дүние жасағаны. Ондай
болса, біздің мемлекетіміздің іргесі де шайқалмақ
емес. Өйткені, алдыңғы қатарлы ел тек экономикамен
ғана емес, саясатымен де, әлеуметімен де, елінің бір-
лі
л
гімен де, білімділігімен де оз
оз
ад
ады
ы
де
деге
ге
н
н
сө
сөз.
з
– Әңгімеңізге рақмет!
Сұхбаттасқан Қанат ҚАЗЫ
Жабай
йхан Ә
ӘБ
Б
Д
ДІІЛ
ЛД
Д
И
ИН
Н, мемлекет және қоғам қай
йраткері, академик:
ДАТ!
Жаңа ғасырда жаңа мемлекет
құрып отырған Қазақстан алдағы
күндері Тәуелсіз
зді
д
к
к
кү
ү
ні мер
р
ек
екесін атап
өтпек. Бұл мер
ер
ек
еке
е
–
ме
мемл
млек
ек
ет
етім
ім
із
з
ді
дің
ң
ерекше қуаты мен еркіндігінің
нышаны. Ата-бабаларымыз сан
ғасыр армандаған азаттық пен
еркіндік бүгінгі ұрпақтың еншісіне
ти
ти
ді
д
. Тә
Тәуе
уелс
лс
із
із
ді
д
к
к
– біз үшін ең қасиеттіі
құ
құнд
нд
ыл
ылық
ық
.
Со
Со
нд
ндықтан да оны қадірле
ле
п
п,
қастерлеу – әр азаматтың міндеті.
Бүгінде егемендігіміздің арқасында
еліміз елеулі жетістіктерге жетіп, биік
белестерді бағындырды. Елбасымыз
Нұрсұлтан Әбіш
шұл
ұ ы
ы
Назарбае
евт
в ың
салиқалы сая
я
са
са
ты
тыны
ның
ң
нә
нә
ти
ти
же
жесі
сінд
нде
е
қазіргі Қазақстан бүкіл әлем
мойындаған мемлекетке айналды.
Еліміз орташа дамыған индустриалды
ел болу міндетін ойдағыдай шешіп,
бә
бә
се
се
ке
ке
ге
ге
қ
қ
аб
аб
іл
іл
ет
т
ті 50 мемлекеттер
қа
қата
тары
ры
на
на қ
қ
ос
осыл
ыл
ды.
Егемен еліміздің қалыптасып, дамуы тікелей
Елбасының есімімен тығыз байланысты екені даусыз.
Қазіргі уақытта Президентіміздің бастамасымен
республика бойынша әр саланы заманға сай дамыту
қолға алынуда. Бұл р
рет
етте
те,
Ел
Елба
ба
сы
сы
о
о
та
а
нд
ндық
ық б
б
іл
іл
ім
ім
м
м
ен
ғылымды өркендетуг
г
е
е ер
ерек
ек
ше
ше
к
к
өң
өңіл
іл
б
бөл
өл
іп
іп
о
оты
ты
р.
р О
Осы
орайда Мемлекет басшысы анықтап берген жаңа
талаптарды жүзеге асыру жас ұрпаққа жүктеліп
отырғаны анық.
Биылғы жылы ел өміріндегі ең елеулі саяси оқиға
Елбасымызд
дың өзі жетекшілік ететін «Нұр Отан»
па
парт
рт
ия
иясы
сы
ны
ның
ң ХV
ХV
к
кез
ез
ек
ектен тыс съезінің өтуі болд
лд
ы.
ы.
Ке
Ке
ле
ле
лі
лі ж
жиы
ы
нд
нда
а
қа
қа
бы
бы
лд
лд
а
анған шешімдер, талқылағ
ағ
ан
ан
мәселелер мен айтылған ой-пікірлер Қазақстанның
дамуына қатысты ең көкейтесті мәселелер болды.
Аталған съезде Президент жетекші партияның елдің
инновациялық дамуына ықпал етуін күшейту керек-
тігіне ерекше назар ауда
а
рд
рд
ы.
ы
Съезд
де ор
рын
ын алған келесі
бір маңызды оқиға –
–
па
па
рт
рт
ия
ияны
ның
ң жа
жаңа
ңа
С
Сая
аяси
си д
док
ок
тр
тр
и-
насының қабылдануы.
Қо
ғамның
б
арлық саласына
қатысты мәселелерді қамтыған Доктринада, әсіресе
жастардың рухани-патриоттық тәрбиесіне баса назар
аударылған. Расында, еліміз өз келешегін қамтамасыз
ету үшін интеллектуалды жастарға айрықша көңіл
бө
бө
лу
лу
де
де.
Со
Со
нд
нд
ық
ық
та
та
н
н
да
да
е
е
лімізде жастардың озық біл
л
ім
ім
ал
ал
ып
ып,
,
кә
кә
с
сіби
би м
мам
аман
ан р
рет
ет
і
інде қалыптасуына жан-жа
а
қт
қты
ы
жағдай жасалуда.
Жуырда Елордамыз Астанадағы Тәуелсіздік
сарайында ел Президенті Н.Ә.Назарбаевтың қа ты-
суымен «Болашақ» халықаралық стипендиясы ның
мерейтойлық форумы табысты өтті. Сол жиында сөз
сөйлеген Елбасы мемл
млек
екет
ет
қ
қол
ол
ға
ға а
а
лы
лып
п
от
отыр
ырға
ға
н
н
ин
инн
но-
вациялық жобаларды
ды ж
ж
үз
үзегге
е
ас
асыр
ыруд
уд
а
а қа
қаза
за
қс
қс
та
танд
ндық
жастарға барынша үміт пен сенім артатындығын ай-
рықша атап көрсетті.
Бүгінде Мемлекеттің берген жаңа мүмкіндік терін
пайдалана отырып, Қазақ ұлттық аграрлық универ-
си
с
теті әлемд
мд
ік
і
деңгейдегі зерттеу универ
сите
тіне
не
тр
тр
ан
ан
сф
сф
ор
орма
маци
циял
ял
ан
ан
уғ
уғ
а
а ж
жұмылуда. Қазіргі күні біз
ізді
ді
ң
ң
университе
і
ті і
міз ел
і
іміздегі аграрлық сала мамандарын
даярлайтын алдыңғы қатарлы жоғары оқу орны
саналады. Мұның өзі – ғылым мен білімді дамытуда
жеткен жетістігіміздің белгісі.
Президентіміз «Қазақстан–2050» стратегиясы атты
Қазақстан халқына Жо
Ж
лд
лд
ау
ау
ын
ын
да
да
«
«
Жо
Жоға
ға
ры
ры
о
оқу
орындары білім бер
р
у
у қы
қызм
змет
етім
імен
ен ш
ш
ек
екте
те
лі
лі
п
п
қа
қал
лма
мауы
тиіс. Олар қолданбалы және ғылыми-зерттеушілік
бөлімшелерін құруы және дамытуы қажет» деп нақты
талап-міндеттер қойды. Осы орай да мемлекеттің
берген жаңа мүмкіндіктерін пайдалана отырып, Қазақ
ұл
ұ ттық аграрлық уни
вер
ситеті әлемдік деңгейдегі
зе
зерт
рт
т
т
еу
еу
у
у
ни
и
ве
ве
рс
рс
ит
ит
е
е
ті
ті
не
н
т
т
рансформациялануға жұм
ұм
ы-
ы-
лу
луда
да.
Қа
Қа
з
зірд
рдің
ің ө
өзі
зі
нд
нд
е
е
бі
бізздің «инновациялық қызме
метк
тке
е
бағыттал ған жоғары оқу орны» деген статусымыз бар.
Қа зіргі күні біздің университетіміз еліміздегі аграрлық
сала мамандарын даярлайтын негізгі жоғары оқу орны
саналады. Мұның өзі – ғылым мен білімді дамытуда
жеткен жетістігіміздің белгісі.
Қалай десек те, елім
міз
із
де
д гі
г
оң өзгерістер
ер
дің барлығы
да – Тәуелсіздігімізді
дің
ң
же
же
м
місі
сі
.
.
Ол
Ол
ай
ай
б
бол
олса
са
,, ос
осы
ы бі
б
р
қастерлі де қасиетті құндылы ғы мызды
б
бағала
й
й
бі
білейі
й
к.
Өркениетті елдермен те ре зесін теңестіріп, жаңа қоғам
құруға ұмтылыс жа сап отырған Қазақ елі өткеннен
сабақ алып, жарқын келешегінің қамын жасауда.
Шекарасын мықтап, алыс-жақын шетелдермен тиімді
қа
қа
ры
р
м-қа
қ
тына
нас ор
р
натқан республикамызда халықты
ың
ң
иг
иг
іл
л
іг
іг
і үш
үшін
н а
а
тқ
тқ
ар
ар
ыл
ылға
ған
н іс-шаралар қаншалықты
ы
кө
кө
п
п
болса, болашақтың еншісінде тұрған міндетте
ме-
леріміз одан да ауқымды. Ендеше, елдігіміздің кепілі
– Тәуелсіздігіміз баянды болсын!
Тілектес ЕСПОЛОВ,
Қа
Қа
за
за
қ
қ
ұл
ұл
тт
тт
ық
ық
а
а
гр
гр
ар
ар
лы
л
қ
ун
ун
ив
ивер
ер
си
сите
теті
ті
ні
нің
ң
ре
рект
ктор
ор
ы,
ҚР ҰҒА академигі
Күні кеше Лондонда «2012 жылдың ең үздік
банк нотасы» номинациясында 5000 теңгеміз ең
үздік деп танылды. Айта кету керек, биылғы
мамыр айында
Халықаралық банкнота қоғамдастығы (Inter-
na
a
ti
t
o
o
na
na
l
l
Ba
Bank
nk
N
Not
ote
e So
So
ci
ci
et
et
у)
у)
2011 жылы айналымға
шы
шы
ға
ға
р
р
ыл
ылға
ған
н 10
10
0-
0-
де
де
н
н ас
ас
та
та
м қағаз ақшаның ішінен
5000 теңгені таңдап алған болатын. Купюра
дизайны және оның идеологиясы, сондай-ақ тех-
никалық орындал уы мен қорғаныс белгілері қо-
ғамдастық мүшелерін тән ті еткенге ұқсайды. Бұл
марапаттың маңыздылығы – жеңімпазды таңдау-
шылар қандай да бір банкно таның мүддесін көз-
демейді, оның әрленуі, басылу са пасы мен қорғау
тәсілдеріне мән береді.
Бірінші орынды иеленген біздің 5000 теңгелік
2011 жылдың 30 желтоқсанында айналымға
шы
шы
ққа
қа
н.
н.
Ұ
Ұ
лт
лт
ты
ты
қ
қ ба
банк
нк д
д
из
из
ай
ай
не
не
рлері әрлеген «қып-
қы
қызы
зыл»
л» а
ақш
қшам
ам
ыз
ыз
Б
Б
ан
анкн
кн
от
от
а
а
фабрикасында ба-
сылған.
Марапаттау рәсіміне еліміздің бас банкирі
Қайрат Келімбетов қатысты. Біздің теңгеміздің
бүкіл әлемді мойындатуы – бұл да егемен еліміздің
бір жетістігі.
Достарыңызбен бөлісу: |