Мектепті сақтау – ауылды сақтау Намыс қайда? Шаңырақ
жүктеу/скачать 11,51 Mb. Pdf көрінісі
|
«Қазақ газеттері» ЖШС және Серіктестікке қарасты басылымдардың еңбек ұжымдары Оңтүстік Қазақстан облысы әкімдігінде ңір басшысы Жансейіт Түймебаев, ТҮРКСОЙ ұйымының Бас хатшы- сы Дүйсен Қасейінов және Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт вице-министрі Ақтоты Райымкұлованың «Түркістан – Түркі әлемінің мәдени аста- насы» аясында ткізілетін іс-шаралар жоспарына үш жақты қол қою рәсімі тті. зербайжанның Шеки қаласында 2016 жылдың 1 желтоқсанында ТҮРКСОЙ Тұрақты Кеңесінің 34-ші отырысы тіп, Түркістан қаласын Түркі әлемінің 2017 жылғы мәдени астанасы етіп бекіту туралы шешім қабылданған болатын. «Түркістан қаласын атына заты сай етіп лайық түрде к теру, таныту – барлы- ғымыздың міндетіміз. Сондықтан да халықаралық ТҮРКСОЙ ұйымының, оған мүше елдердің Түркістан – Түркі дүниесінің рухани астанасы деген шешім шығаруы біздің тек Түркістан қаласы емес бүкіл Сай- рам, Отырар, Арыстанбаб, жалпы Оңтүстік Қазақстан облысы үшін саяси беделі бар» деді Ж.Түймебаев. Қабылданған шешім бойынша наурыз айынан бастап Түркістан қаласында аталған шараның салтанатты ашылуы мен ТҮРКСОЙ Баспас з сыйлығын тапсыру рәсімі теді. Наурыз тойы мерекеленіп, түркітілдес ұлттар арасындағы бауырластық байланы- стар мен достықты, түркілік мәдениет пен нерді ұрпақтан-ұрпаққа жеткізіп, оны әлемге таныту мақсатында түрлі іс-шаралар ұйымдастырылмақ.
7 №4 (1366) 26 қаңтар – 1 ақпан 2017 жыл
АНА ТІЛІ Күншығыс елінің көмегі нында 43 жыл партия, кеңес кәсіподақ саласында басшылық қызметтер атқарды, Ақсу аудандық кеңес атқару комитеті т рағасының орынбаса- ры болды. «Халықтар достығы», «Құрмет белгісі» ордендерімен, бірнеше медаль, грамоталардың иегері. Ақсу ауданның Құрметті азаматы. 5 баланың анасы.
денсаулық сақтау мекеме лерін басқарған. Жедел жәрдем саласын- да ұзақ жыл бойы жемісті қызмет еткен қадірлі дәрігер. Еңбек ардагері. Денсаулық сақтау саласының үздігі. «Күміс алқа» иегері.
руханада к п жылдар бойы диетолог қызметін ат қарған. Еңбек ардагері, денсаулық сала сының үздігі. К п балалы ана.
дандық тігін ательесінің тігіншісі, меңгерушісі болып қызмет атқарған. Еңбек ардагері. Б а қ ы т ж а н Д ү й с е н б е к о в а – еңбек ардагері, денсаулық сақтау саласының үздігі. Аудандық ав- тобекет басшысы болып к п жыл еңбек етті, к п балалы ана, бірнеше марапаттардың иегері. Рая Нұрмұханбетова – Қарағанды қаласында және Ақсу ауданында жас ұрпаққа білім беру саласында, мектепте, кәсіптік техникалық учи- лищеде дәріс берген ұлағатты ұстаз, еңбек ардагері. Ұлтай Бейсенбаева – к п балалы ана. Ауданның сауда саласында к п жыл бойы жұмыс істеп, халыққа қалтқысыз қызмет к рсеткен еңбек ардагері, бірнеше марапаттардың иесі.
Күлжікен Болатбекова – к п бала- лы ана, сауда саласында қызмет етіп, зейнетке шыққан. Еңбек ардагері, «Еңбек Қызыл Ту» орденінің иегері. Гүлбану Омарова – Кеңес Одағы- ның Батыры Нұрсұлтан Есеболатов ауылында сауда саласында ұзақ жыл жұмыс істеген. Еңбек ардагері, бірнеше мақтау-марапаттар иесі. К п балалы ана. «Күміс алқа» иегері.
қоғамдық тамақтан дыру мекемесін- де ұзақ жыл еңбек етті. Немере, ш берелер тәр биелеп отыр. Бірнеше мақтаулар мен марапаттардың иесі. Еңбек ардагері. Нұргүл білсейітова-Бостандық Қалмұратова – қоғам дық тамақ тан- дыру мекемесінде к п жыл еңбек етіп, содан зейнетке шығып, бала- лары мен немерелерін тәрбиелеп отырған ардақты ана. Тағдыр бізді осы Алматыда қайта басымызды қосты. Қазір бала- шағаларымыздың, еліміздің тілеуін тілеп, еңбегіміздің зейнетін к ріп тіршілік кешіп жатқан жайымыз бар. Біз алдымыз 1931-1937 жылдардың зобалаң саясатының зардабын к рген жандармыз. Одан кейінгілеріміз ол кезде бала болсақ та, Ұлы Отан соғысының қиын күндерін басымыз- дан ткіздік. Балалық шағымыз сол бір ауыр кезеңмен қатар келді. Соғыс зардабы жойылғанға дейін ішер тамақ пен киер киімге жарымадық. 4-сы- ныптан бастап еңбекке араластық. з бойымыздан биік скен бидай- дың арасындағы миясын тердік. Жазда егін піскенде дорбамен ма- сақ дайындауға қатысып, ш меле салдық. Мектепте ескі кітаптың бетіне жазу жазып, тары қуырып, сия жасадық. Енді біздің к ргенімізді Біз қасиетті, киелі, жер жәннаты Жетісудің бір зені Ақсу зенінің бойында орналасқан Ақсу ауданында туып, бала жасымыздан сонда сіп, еңбек етіп, бала-шаға сіріп, оларды еліміздің ркендеуі үшін еңбекке тәрбиелеп, енді сол еңбектеріміздің жемісін к ріп отырған аналармыз. Ілияс Жансүгіров туған лкеде туып, жастық шағымыз бен саналы ғұмырымызды осында ткізіп, туған ауданымызды к ркейткенімізді мақтан етеміз. Алдымыз қазір 94 жаста, арамыздағы ең кішіміздің зі 70-ті алқымдады. Бір-бірімізді сонау 1960 жылдардан біліп, әрқайсымыз әр салада бір ауданда еңбек еттік. Ауданымыздың ркендеуіне үлес қостық. Олар: Кабира Қарабалина – 94 жаста. Халық ағарту ісінің үздігі, ұзақ жыл мектепте ұстаз, оқу ісінің меңгерушісі болып қызмет жасаған. Бірнеше рет шахматтан әлем чем- пионы атанған Жансаяның әжесі. 6 бала сіріп, немере-ш берелерін тәрбиелеп жеткізген ардақты ана. Республикалық Халық ағарту ко- миссариатын басқарған Ұзақбай Құлымбетовтың қызы.
жылы туған замандасымыз бол- ды. Осыдан үш жыл бұрын дүние салды. К п жыл сауда саласында қызмет етті. Қоғамдық тамақтандыру комбинатының меңгерушісі болып зейнетке шықты. «Алтын алқа» иегері. «Еңбек Қызыл Ту» орденін, «Сауда саласының үздігі» т с белгісін омырауына тақты. к е с і Б а з а р б а й М а м е т о в Алашорданың 15 министрінің бірі болған. 1917 жылы Қазан университетін бітірген, заңгер. 1929 жылы «халық жауы» атанды. 1988 жылы ақталды. Жұбайы Тәкен Май- шенов. Ол кісі Ұлы Отан соғысының ардагері. Брест қорғанын азат етуші. Манат Абдархманова – 78 жаста. Еңбек ардагері. Тек қана Ақсу ауда- Аталған бағдарлама біздің елде 1997 жылдан бері жүзеге асып келеді. Мұндағы мақсат – үкіметтік емес ұйымдардың аурухана, мектеп, тағы да басқа әлеуметтік нысандарды күрделі ж ндеуден ткізуге немесе қайтадан салуға жасалған жобалары- на теусіз қаржылай к мек к рсету. Осы уақыт аралығында еліміздің 75 жобасы мақұлданған. Мүмкіндігі шектеулі жандарға арналып ашылған «Асар» спорттық- оңалту орталығына озық үлгідегі жаттығу бұйымдарын алу мақсатында Елдос Қайыркенұлы жобаға қатысуға құжат тапсырған. Жапониялық мамандар біздің жерлесіміздің идеясын жоғары деңгейде бағалаған. – Біз «Асар» спорттық-оңалту о р т а л ы ғ ы н а ш қ а н н а н к е й і н Елімізде халқына адал еңбек етіп, қызмет жасаған, бүгінде бейнетінің зейнетін көріп, ұл-қыздарына ардақты ана, немере- шөберелеріне қадірлі əже болып жүрген аналарымыз аз емес. Олардың əрқайсысының өнегелі жолы бар. Кейінгі жастарымыз үлгі алар ізгі қасиеттері де, қажырлы еңбекпен жетістікке жетудің жарқын көрінісі де бар. Аға ұрпақты құрметтеу кейінгілер үшін қашанда жазылмаған парыз дейміз. Осындай абзал жан- дардан болашақ аналар өнеге алса қандай ғанибет. Осы орайда сондай бір ардақты аналардың сыр шерткен əңгімесін жəне өздері туралы өмірбаяндық деректерді оқырмандар назарына ұсынып отырмыз. Жапонияның Қазақстан Республикасындағы Елшілігі ақысыз көмек көрсететін əлеуметтік жобаларды, оның ішінде адам қауіпсіздігін қамта ма сыз ету бойынша «Шөп тамыры» бағдарламасын қолға алғаны белгілі. Бұл туралы толық ақпаратты жобаға қатысқан Алма- ты облыстық «Асар» спорттық-оңалту орталығының төрағасы Елдос Баялышбаев өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен басқосуда жан-жақты айтып берді. Ескі қолжазба кітаптардың беттерінде айтылып отырған оқиғаны бейнелейтін суреттер кездеседі. Ондай суреттерді ми- ниатюра деп атайды. лгі суреттердің к лемі шағын болса да, сурет ші ондағы ең бір елеусіз нәрселердің зін мүлт жібермей, тәптіштеп к р сетеді. Туынды аса нәзік жіңішке қылқаламмен не құстың қауырсынымен салынады. Суретшілер бір кі тапты бірнеше ай бойы к ркемдеген, одан кейін арнаулы шеберлер оған ал- тын шайып, әшекей жүгірткен. те ұқыптылықпен безендірілген, бояулары сондай айқын миниатюралар зінің әдемілігімен к з тартады. Парсы суретшілері адамдарды, жан- жануарларды, к шелерді, бақтарды, гүлдерді соншалықты байыппен зерттеп, асқан шеберлікпен бейнелейді. Құстардың қауырсындары да, ағаштардың жапырақтары да, киімдегі ою- рнек те соншалықты дәл, соншалықты әсем. Испания Кордова Халифатын құрған мұсылман дініндегі арабтардан XV ғасырдың аяғында тәуелсіздігін алғаннан кейін күшті мемлекетке айнала бастады. сіресе испан патшасы жаңа жерлерді ашып, отарлап, тонау жүйесі бойынша баюды ойлады. Бұл кезде Италияның Генуя қаласында туған ұлты еврей Христофор Колумб Италия мен Португалия- дан қолдау таппағаннан кейін Испанияға барып, з демеушісін тапты. Колумбтың жаңа жерлерді ашқаннан кейін к п ұзамай конкистаторлар ал- дымен Америка құрлығының Солтүстік, Орталық, К а р и б т е ң і з і м е н б а с с е й н д е р і а й м а ғ ы н д а ғ ы үндістердің жерін тартып алды. Біртіндеп қазіргі Оңтүстік Америка құрлығына дендеп ене бастады. Отарлаушылар үндістерді католик діні бойынша шоқындыруды к здеді. Бірақ дегеніне жете алма- ды. Қолдан ашаршылық жасаса да Мексикадағы миллиондаған ацтектердің к зін құрта алмады. Содан кейін барып отарлаушылар тіл ұлттың басты құндылығын ұқты. Үндістердің арасында испан тілін күнделікті с йлеу тіліне енгізіп жібергеннен кейін к п ұзамай үндістер католик те болды, з ұлттық болмысы мен мәдениетінен де ажырап қалды.
Күн спектрі қанша түстен тұратын болса, онда да сон- ша түс бар. Түстердің саны белгілі: бар болғаны жетеу-ақ. Ал бірақ әр түсте қанша реңк бар, оны санап шығу мүмкін емес. Табиғаттың бояу байлығын жақсылап ұғыну үшін дүниеге дұрыстап зер сала білуді үйренуіміз керек. Түстер жылы, суық боп екіге б лінеді. Сары, қызыл, қызғылт сары жылы түстерге жатады. Ол күзгі жапырақтың, кешкі шапақтың, піскен нарт алманың түстері. К к, күлгін, к гілдір түстер суық түске жата- ды. Бұл аспанның, қарлы даладағы кешкі ымырттың түсі. Жылы түске де, суық түске де жататын түстер бар. Мәселен, жасыл түс. Бояуларды бір-біріне қосу арқылы суретші жаңа түс табады. К к пен қызылды қосып не күлгін к к, не солғын қызыл түс алуға бола- ды. К к пен сарыдан жасыл, ал сары мен қызылдан ал қызыл түс шығады. Жүрген жері топыр, Бірақ т рде отыр. «Балқурайдан» Басқа да бар қурай. Ал, балқурай Қай қурай? (Теледидар) ЖАСЫРДЫМ ЖҰМБАҚ ҚАЙТАЛАП КӨРІҢІЗ
ҚЫЛҚАЛАМ
АРТЫҚ БОЛМАС БІЛГЕНІҢ... ҚЫР-СЫРЫ МОЛ ДҮНИЕ Осы заманғы мәдениетті адам иіс түйсігін те шекті м лшерде пайдаланады. Біз оның к мегімен қай жерде ненің күйіп жатқанын таба- мыз, ал гүлдердің иісінен ләззат алып рақаттанамыз. Иіс түйсігін тіпті ғылым да жете бағаламай келген еді, онымен тек соңғы жылдар- да ғана айналыса бастады. Соның нәтижесінде қазіргі кезде иіс түйсіктерінің з механизмі та- нылды. Ғалымдар иістердің химиялық мәнін ашу жұмбағын шешу жолында бас қатыра келіп, тіпті сонау 2000 жылдан бері естен шығып кет- кен, табиғат зерттеушісі емес, римдік Лукреций деген ақын жазған қағидаға к ңіл б лді. 1949 жылы шотландиялық ғалым Монкрифф те нақ сол қағидаға сүйенді. Лукреций адамның таңдай к лемі мен формасы әр түрлі саңылауларға ие деп сендіреді. рбір аңқығыш зат з түріне қарай, м лшері мен пішініне сай иіс шығарады. Гүлдердің жұмбағы СІЗ БІЛЕСІЗ БЕ? ҚҰРАҚ КӨРПЕ
Шаѕыраќ
Ә Л Е У М Е Т Т І К - О Т Б А С Ы Л Ы Қ П І К І Р А Л Ы С У О Т А У Ы №1 (64) Аналар – ардақтылар... Аналар – ардақтылар... кейінгі жастар к рмесе екен дейміз. Ең бастысы аға ұрпақтан үлгі алып, адал еңбекпен мір сүрсе нұр үстіне нұр болары с зсіз. Қазір біз бақытты заманда мір сүріп жатырмыз. Не тілесең бәрі бар, барлығы жеткілікті, еліміз аман, жұртымыз тыныш. Балала- рымыз бен немерелеріміз әр салада з мамандықтары бойынша қызмет етуде. Біздің де қатарымыз сиреп барады. Сондықтан да айына бір- екі рет міндетті түрде бас қосып, жиналып тұрамыз. Бір-бірімізбен сағыныса қауышып, арқа-жарқа болып әңгімемізді айтамыз. Ойлап тұрсам дүние шолақ екен Адамзат бір-біріне қонақ екен. Тіршілікте адамдар сіз-біз дескен Бұл мірдің қызығы сол-ақ екен. Дүние те шығар аққан селдей, Жақсының жүрген жері рулы елдей. Келгенше шамамыздың сыйласайық, К рген қызық болмайды бір күнгідей. Ойласақ ткір қандай, жасық қандай Барады тіп мір асыққандай. рқашан жақсылықпен бас қосайық, Қара жер бауыры суық басып қалмай. – деп әнімізді шырқап, әрбір мереке сайын сыйлықтарымызды тарту етіп, қуаныш-қайғымызды да б лісеміз. Емдеу-сауықтыру орталықтарына да бірге барамыз. С з соңында айтары- мыз, Ақсуымыздан алшақтау жүрсек те, ауданымыз, ондағы ел басқарып отырған азаматтар, ел-жұртымыз аман болып сіп- ркендей берсін! Тәуел сіздігіміз мәңгілік болсын!
ИГІ ІС
ХАТ ЖОЛДАРЫНАН еліміздің түкпір-түкпірінен екі жүзден аса мүгедек жан келді. Олардың қырыққа жуығы аяққа тұрып кетті. Біздің мақсатымыз да осы еді. Облыстық, қалалық әкімдікке айтар алғысымыз шексіз. Бірақ бізге әлі де к птеген жаңа жаттығу құрылғылары керек. Қазір технологияның дамығаны соншалық, мүгедектерге арналған неше түрлі құрал-жабдық бар. Оларға қол жеткізу үшін үнемі әкімдікке не- месе қолдау білдіретін қайырымды жандардың к мегіне жүгіне ал- м а й м ы з . С о н д ы қ т а н о с ы н д а й байқауларға қатысуды ж н санадық. Бұл жобаның құжаттарын рәсімдеп, қолынан келген бар к мегін аямаған, облыстық кәсіпкерлер палатасының іс-тәжірибесінен ткен білімді де білікті маман Айдана Ратаеваның еңбегін ерекше атап ткен ж н. Елшілікпен с йлесіп, істің басы- қасында жүріп, жоба аяқталғанша қадағалап жүргені үшін алғысымды білдіремін. Енді алдағы уақытта, яғни ақпан айында біздің грант иегері атанғанымызды ресми растайтын құжатқа қол қоятын боламыз. Бұл – біз үшін үлкен жеңіс, – дейді Елдос Баялышбаев. О б л ы с б о й ы н ш а б а й қ а у ғ а т рт жоба ұсынылып, оның біреуі жапондықтардың қызығушылығын арттырып қана қоймай, негізгі талап- тарына сай келген. Идея авторының айтуынша, к ктемнен бастап орталық озық үлгідегі спорттық құрал- жабдықтармен толықтырылатын бо- лады. Ал Алак лдегі арнайы кембағал жандарға арналған демалыс аймағына суда жүзгенге қолайлы қоларбалар алып, спорт алаңдары к пшілікке қолайлы етіп жасалмақ.
Алматы облысы л-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде студенттерге арналған «Керемет» орталығы з тиімділігін к рсетіп келеді. «Бір те- резе», «бір кеңсе» қағидасы бойынша жұмыс істей отырып, студенттерді сапалы да жылдам қызметтермен қамтамасыз ету – орталықтың басты міндеттерінің бірі. 9000 шаршы метр аумақта орналасқан. 500-ден аса оқу-ағартушылық, медициналық, әлеуметтік-тұрмыстық бағыттарға негізделген. Күніне 2500-ден астам студентке бір неше бағыттар бойынша қызметтер к рсетіледі. леуметтік-тұрмыстық бағыт – «Керемет» орталығындағы к птеген қызметтер кешенін ұсынады. Оның аясында банк, дәріхана, заңгер, нотариус, әуе, теміржол кассасы мен туристік фирма, кітап дүкені, фото- студия, сән салоны мен кір жуатын орын, супермаркет, студенттік асхана, ателье жұмыс жасайды. Аталмыш нысандардың қызметтері студенттерге қазіргі нарық бағасынан т мен бағада ұсынылады. Мұндай баға саясатын ұстану – қазіргі таңдағыдай күрделі эко номикалық жағдайда жастарға әлеу- меттік, материалдық к мек болатыны анық. Медициналық бағыт – «Керемет» орталығында маңызды р л атқарады. Тіркеуші кеңсесі – білім алушының оқу тарихындағы барлық тіркеу жұмы- с ы м е н а й н а л ы с а т ы н ж ә н е б і л і м бақылауының барлық түрін ұйымдастыру мен он ың академиялық рейтинг есебін қамтамасыз ететін академиялық қызмет к рсетуші б лім. Құрылымы жағынан студент кеңсесі студенттік б лімнен, халықаралық академиялық ұтқырлықты қамтамасыз ету секторынан, әскери- ж ұ м ы л д ы р у б л і м і н е н , т л қ ұ ж а т үстелінен, бухгалтерлік есеп және есеп беру басқармасының б лімінен, Мансап және кәсіби даму орталығынан, сондай- ақ, ХҚКО мобильділік б лімшесінен тұрады. р б лім зінше жеке дара қызметтер к рсетеді.
«Керемет» – жастар орталығы 8 №4 (1366) 26 қаңтар – 1 ақпан 2017 жыл
АНА ТІЛІ УНИВЕРСИАДА – 2017 (Басы 1-бетте) Қадыр ақынмен шығармашылық байланыста болған қаламгерлер, аралас- құралас болған дос-жарандар, етжақын туыстар с з алып, арнау лең дер жинағының шығуына те риза екен дік- терін білдірді. Республикалық «Қадыр Мырза лі» қоғамдық қорының ди- ректоры, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, әнші-композитор Д неділ Қажымов құттықтау с з с йлеп, Қадыр ақын шығармашылығын насихаттауда зор белсенділік к рсетіп жүрген бір топ зиялы қауым кіліне Қадыр Мырза лі атындағы медальді табыс етті. «Абыз ақын – Аңыз ақын» арнау леңдер жинағы қазақ әдебиетінің қазіргі к зі тірі ақсақалы Мұзафар л і м б а е в т ы ң « Д а р а б о з д а н а б а - уырым» деген леңімен ашылып, ақжайықтық талапкер ақын Мәлік Бердалиевтің «Ақын қазасына» атты леңімен жабылады. Кітапқа енген Тұманбай Молдағалиев, Жұмекен Нәжімеденов, Оразақын Асқар, Нұрлан Оразалин, Серік Тұрғынбеков, Махмут Абдрахманов, Рафаэль Ниязбеков, Исраил Сапарбаев, Ш мішбай Сариев, тағы басқалардың леңдері Қадыр ақынға деген зор құрметті білдіретін терең тебіреністерге толы. Фәниден бақиға к шкен Қадыр ақынның мәңгілік мірі басталды. Ақ Жайық атырабында ақын леңдері кәрі-жастың аузында жүр. Білем деушілердің айтуларына қарағанда, Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (ТМД) елдері бойынша соңғы 25 жылда Оралдағы Қадыр Мырза лі атындағы мәдениет және нер орталығындай орын ірге к термепті. Бұл жайт тек Батыс қазақстандықтар үшін ғана емес, барша қазақстандықтар үшін абырой және мақтаныш болса керек. Мәңгілік елге лайық мәңгілік ақын Қадыр Мырза ліге арналған «Абыз ақын – Аңыз ақын» жыр жинағы Қазақстан Республикасы аумағындағы кез келген үлкенді-кішілі кітапханаларда, тіпті әрбір үйде болуы лайық деп ойлаймыз.
ОРАЛ
КӨРМЕ СЕГІЗІНШІ ҚАЗЫНА Құрылтайшы және шығарушы:
Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiгi Бас директор – Редакторлар кеңесiнiң төрағасы Жұмабек КЕНЖАЛИН қабылдау бөлмесi 272-87-30 kaz_gazeta@mail.ru www.kazgazeta.kz Бас редактор
Бас редактордың бiрiншi орынбасары
Бас редактордың орынбасары
жүктеу/скачать 11,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|