14
Өндіріс пен ғылымның əр түрлі салаларында жəне мектеп
оқушылары мен студенттердің білім алу мақсатында пайдалану-
ды географиялық картаның
танымдық
қызметі дейміз.
Белгілі бір құбылыстарды картаға талдау жасау негізінде
оқыпүйренуді
картографиялық зерттеу əдісі
дейміз. Бұл əдісті
құру қазіргі картографияның басты міндеті болып табылатын
картада кескінделген құбылыстарды танып білу мəселелерін
қарастыратын пəннің ерекше бөлімінің мазмұнын құрайды.
Картографиялық əдістерді пайдалана отырып табиғат құбы-
лыс тарын зерттегенде жүйелік, кешендік қағидаларын кеңінен
қол дану ға мүмкіндік береді. Қазіргі кезде картографиялық əдіс-
пен жүргізілетін зерттеулер əлеуметтік ғылымдарда да кеңінен
қол да нады.
Құнды ақпараттар сақталған дерек көзі əрі ғылыми-зерттеу
құралы ретінде географиялық карталардың маңызы жылдан-
жылға артуда. Білімнің көптеген салаларында құбылыстарды
оқыпүйрену бұрын құрылған картаға талдау жасап, ондағы
деректерді бақылау жүргізу нəтижесінде анықталған құбылыстар
мен үрдістердің ерекшеліктерімен салыстыру арқылы жаңа кар-
талар құрылады. Танымның мұндай жолы негізінен жаратылы-
стану ғылымдарының ішіндегі жер туралы ғылымға тəн. Олар
геология, физикалық география, геоморфология, зоогеография,
өсімдіктер географиясы, топырақ географиясы.
Географиялық картаның белгілі бір аймақтағы əр түрлі
құбылыстардың арасындағы бірізді себеп-салдарлы байланысын
анықтау бағытындағы кешенді зерттеулерде де маңызы зор. Мы-
салы, ғалымдар жер сілкінуді болжауға ұмтылғанда геотермальды
сулардың геохимиялық құрамының өзгеруі мен жер қыртысында
басталмақ қозғалыстың арасында байланыс барын анықтады.
Достарыңызбен бөлісу: