П у бли ка сы м әдениет, а қ п а ра т ж ә н е қ о ға м д ы қ к е л іс ім м и н и с т р л іг ін щ м ем л е к етт ік тілді дам ы ту бағдарламасы


,5 1) ЕЛдің іші - / бе р е к е ,// 2  " 2,5  1 Көптің  іш і



Pdf көрінісі
бет203/497
Дата14.10.2023
өлшемі38,54 Mb.
#113886
1   ...   199   200   201   202   203   204   205   206   ...   497
Байланысты:
kazak grammatikasy fonetika sozzhasam morfologiia sintaksis

2,5
1) ЕЛдің іші - / бе р е к е ,//

"
2,5 
1
Көптің 
іш і
- / м е р е к е .
з
2) Аз да бітер, / / көп те бітер, / /

і
Татулы ққа / не жетер?

^ 1,5
3) Ерді - / намыс өлтірер, //
2 .5
Қоянды - / қамыс өлтірер. / /


2,5 --------------
1,5
4) Ж
уот
көргендей. / / калаң болсын, /,/
2 '
___________3 * 2 --------- -— — ч I
Ж ұрт білгендей, / / балаң болсын .
Бірінші, екінші және төртінші мақалдың әр 
тармағы қос ырғақты топтан, бір-екі синтагмадан 
тұрады да, ол ы рғақты топтарды ң төртінш і 
буы ны нан кейін келетін ара жігінде ш ағын 
паузасы бар. Паузалар жазуда тыныс белгілерімен 
(тире мен үтір) белгіленген. Үшінші мақалдың 
тармақтары да қос ырғақты топтан тұрады, бірақ 
олардың ара жігі төртінш і буыннан кейін емес, 
бірінш і тарм ақты ң б асы н дағы акценттелген 
сөздің 
(ерді) ект ш і
буыны нан кейін келеді, ал 
екінш і тармақта акценттелген сөздің үшінші 
буынынан кейін 
(коянды)
келіп, арасы ш ағын 
паузамен бөлініп тұр.
К е л т ір іл г е н
м а қ а л д а р д ы ң
б ә р ін ің
интонациялық сызығы біркелкі. Бірінші тармағы


138
ИНТОНАЦИЯ
толқы нд аны п барып соңы ж оғары көтеріліп 
барып ш ағын паузамен бөлінсе, екінші тармағы 
т о л қ ы н д ан ы п келіп, соңы төм ен деп барып 
сөйлем нің аяғы нда келіп, ойдың аяқталғаны н 
біддіретін, төмен (1) тоналды деңгейдегі көлемді 
п а у з а м е н б іт е д і. Б ұ л а р д ы ң д а а л д ы ң ғ ы
синтагмасы тиянақсы з интонем аға, соңғы сы
тиянақты интонемаға жатады. Екінші мақалдың 
с о ң ғ ы с ұ р а у л ы с ө й л е м і а р н а у л ы с ұ р а қ
интонемасына сай.
Екі тармақты мақалдың екі тармағын жазып, 
б ір -б ір ін е ж а л ғ а с т ы р ы п , с о н а н со ң о н ы ң
и н т о н а ц и я л ы қ с ы з ы ғ ы н қ а р а с т ы р с а қ , ол 
біры ңғай толқы нды екінші (2), екі жарым (2,5), 
үшінші (3), бір жарым (1,5) тоналды деңгейдегі, 
кейбір буындары молырақ интенсивтілікпен және 
ұзақты лы қпен ерекш еленіп, соңы нда (1-дең- 
гейде) бірақ томендейтін бір ұзын сы зы қ болар 
еді. Мысалы:


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   199   200   201   202   203   204   205   206   ...   497




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет