221
Шартты рай етістіктің түбіріне
–са, -се
жұрнағы жалғану арқылы
жасалады. Шартты райлы етістікке жіктік жалғау қосымшалары І және ІІ
жақта ғана жалғанады.
І жақта жіктік жалғау қосымшасы жекеше түрде
-м
болып жалғанады
-қ, -к
(бар+са+м, кел+се+м, бар+са+қ, кел+се+к)
ІІ жақта жекеше анайы түрде
-ң,
сыпайы түрде
-ңыз, -ңіз
болып
жалғанады (
бар+са+ң, кел+се+ң, бар+са+ңыз, кел+сеңіз)
ІІ жақтықь жіктік
жалғаудан соң
- дар, -дер
көптік жалғау қосымшасы жалғанып, шартты
райдың екінші жағының көпше түрі жасалады (
бар+са+ңдар, бар+са+
ңыздар, кел+се ңіздер).
Шартты райдың үшінші жағының жекешесінің де, көпшесінің де арнайы
жіктік жалғау қосымшасы болмайды.
(ол келсе, барса; олар келсе, барса )
.
Етістіктің шартты райының жіктелу үлгісі
жақ
жекеше
көпше
І
ІІ
ІІІ
бар+са+м, кел+се+м
бар+са+ң, кел+се+ң
бар+са+ңыз, кел+се+ңіз
бар+са , кел+се
бар+са+қ, кел+се+к
бар+са+ңдар, кел+се+ңдер
бар+са+ңыздар кел+се+ңіздер
бар+са, кел+се.
Достарыңызбен бөлісу: