Editor-in-Chief Shakir Ibrayev Редакция алқасы Редакционная коллегия
Досжан Г.А. Түркі тілдеріндегі ағылшын бизнес лексемаларының
жүктеу/скачать 4,45 Mb. Pdf көрінісі
|
N.Kelimbetov
| Досжан Г.А. Түркі тілдеріндегі ағылшын бизнес лексемаларының...
– қоғамдық аукцион, cooperative association – кооперативтер қауымдастығы, debutor – борышкер, дебитор, certificate – сертификат, куәлік, broker – брокер, делдал, мanagement – менеджмент, басқару, region – регион, аймақ. Қазіргі уақытта кірме сөздерді қолдану ауызекі сөйлеудің функционалдық стилімен ұштасып, белгілі бір лексикалық мағынасында оны қолданбаудың ойды тез түсінуге кері әсер ететіндігін түсіндірді. Шетелдік терминологиялық лексика белгілі бір сала мамандары үшін мәтін бойынша ақпаратты берудің ай- ырбасталмас нақты әрі коммуникативтік локальді көзі болып отыр. Ал, белгілі бір сала бойынша танымы жоқ оқырман үшін ғылыми-көпшілік мәтіндердегі кірме сөздер әлі де болса түсініксіздеу көрінетіні белгілі. Қазіргі оқиғалардың көз ілеспес шапшаңдықпен дамып отырған дәуірінде біздің сөздік қорымыз да үнемі жаңарып отыруы заңдылыққа айналды. Оның үстіне шетел сөздерінің лексиканың барлық салаларында да көрініс табуы біздің кірме сөздерге деген сұранысымыздың артып отырғандығын білдіреді. Кірме сөздерді қолданып сөйлеу ойымызды жан-жақты, ұғынықты жеткізудің, сондай-ақ, белгілі бір сала бойынша жаңа идеялар мен құбылыстардан хабардар екендігімізді білдірудің құралына да айналды. Ресей Ғылым Академиясының мүшесі, академик Ев- гений Челышев өзінің полемикалық мақаласында мынадай ой айтады: «Одно дело – экономически оправданные, естественные заимствования, постепенно усваиваемые языком и не разрушающие его национальную основу, и совсем дру- гое – агрессивное, тотальное, пришедшее из американского английского языка слово «киллер», в котором размыта негативная оценка, содержащаяся в русском слове «убийца». Сказать человеку «ты убийца» - это вынести ему суровый при- говор, а назвать киллером это как бы просто определить его профессию: «я ди- лер, ты киллер, оба вроде делом занимаемся». Бұл жердегі академиктің айтпақ ойы кірме сөздерді қолданғанда психолингвистикалық функциясына қарай пай- далануымыз керек дегенге саяды. Бірақ бұған қарап ғалымның кірме сөздерді мүлдем қабылдаудан бас тартып отыр деп айта алмаймыз. Ол кірме сөздердің енуі табиғи процесс екенін айта келе былай дейді: «Нет никаких оснований воз- ражать против многих современных заимствований. Разве лучше громоздкое «электронно-вычислительная машина» или даже краткое ЭВМ, чем компьютер? В нашу жизнь в последние годы входят новые явления, а с ними новые слова, в русском языке зачастую отсутствующие. В наш бурный век поток новых идей, вещей, информации, технологий требует быстрого названия предметов и явле- ний, заставляет вовлекать в язык уже имеющиеся иностранные названия, а не ожидать создания самобытных слов на русской почве. Научно-техническая, военная, финансовая, банковская, спортивная лексика во всем мире стремится к интернационализации. Тяга к научному прогрессу, к цивилизации находит отражение в языке. Отчасти происходит выравнивание русского языка по международному стандарту». Е. Челышев бұл пікірі арқылы орыс тілінің қазіргі жағдайын қалай дөп суреттеп тұрса, қазақ тілінің басындағы бүгінгі ахуал да орыс тілімен біршама сәйкес келеді. Қазақ тілінің орыс тілінен 127 |