54
(2.6-сурет)
. Жартылай толқын потенциалының шамасы бойынша
сапалық құрамын, ал диффузиялық ток күші
бойынша әр ком-
поненттің концентрациясын анықтайды. Осылайша,
2.6-сурет-
тегі
полярограмма 3 толқыннан тұрады. Толқынның әрқайсысы
қоспа компоненттерінің біреуін сипаттайды – А компонетіне
Е
1
2
(А)
жартылай толқын потенциалы мен
𝐼
𝑑(А)
диффузиялық тогы
сәйкес болады, ал
В компонентіне
Е
1
2
(В)
жартылай толқын потен-
циалы мен
𝐼
𝑑(В)
диффузиялық ток, т.с.с.
Бұл әдіс практикада
кеңінен қолданылады, мысалы, кендерден мыс пен мырышты бір
полярограмма бойынша анықтайды.
Дифференциалды полярография
Құрамында ионы немесе жартылай толқын потенциалдары
жақын заттары бар қоспаларды зерттеу үшін
𝑑𝐼
𝑑𝐸
− 𝐸
қисықтарын
пайдаланатын дифференциалды полярография әдісін қолданады.
Керекті қатынастарды теңдеу арқылы алуға болады. Оны түр-
лендірсек:
𝐸 − 𝐸
1
2
=
𝑅𝑇
𝑛𝐹
ln (
𝐼
𝑑
𝐼
− 1).
Мұның алгорифмі:
𝑒
𝐸−𝐸
1/2
= (
𝐼
𝑑
𝐼
− 1)
𝑅𝑇
𝑛𝐹
.
І
-ге қатысты шешсек:
𝐼 =
𝐼
𝑑
1+𝑒
(𝐸1−𝐸2)𝑛𝐹/𝑅𝑇
.
Әрі қарай дифференцирлеуге ыңғайлы болу үшін
тұрақ-
тыларды біріктіреміз:
55
𝐼 =
𝐼
𝑑
1 + 𝑒
(𝐸−𝐸
1/2
)𝑘
және
Е
бойынша дифференцирлейміз:
𝑑𝐼
𝑑𝐸
=
𝐼
𝑑
𝑘
1–𝑒
(𝐸−𝐸1/2)𝑘
𝑒
(𝐸−𝐸
1/2
)𝑘
.
(2.28)
𝑑𝐼
𝑑𝐸
-дің
Е
-ге тәуелділігі
2.10-суретте
көрсетілген. Максимум
жағдайды табу үшін теңдікті
Е
жағдайын кайтадан дифферен-
циалдап және туындысын нөлге теңестіреміз.
Онда максимум
нүктесінде мынаны аламыз:
(𝐸)
𝑚𝑎𝑥
= 𝐸
1/2
,
(2.29)
яғни қисық максимумына сәйкес келетін нүкте потенциалы
(2.10-су-
рет)
жартылай толқынның потенциалы болып табылады. Бұл
нүктедегі ордината шамасын (2.29)-ды
(2,28) теңдеуге қатынасын алмастырып
қою арқылы табамыз.
(
𝑑𝐼
𝑑𝐸
)
𝐸=𝐸
1/2
=
𝐼
𝑑
𝑘
(1+1)
2
= 𝐼
𝑑
𝑛𝐹
4𝑅𝑇
.
Демек максимум нүктесіндегі орди-
ната диффузиялық ток күшіне пропор-
ционалды,
соған байланысты заттың
концентрациясының өлшемі болып табы-
лады. Бұл мәнді, мысалы, градуирленген
график салу кезінде қолдануға болады.
Дифференциалдық полярограмманы қарапайым полярограм-
маларды графикалық дифференцирлеу арқылы немесе поляро-
графирлеу кезінде дифференциалдық қисықтарды тікелей жазуға
мүмкіндік беретін арнайы электрлік сызбанұсқа
арқылы да алуға
болады.
Дифференциалды полярография бір ерітіндідегі жартылай
толқын потенциалы жақын иондарды анықтауға мүмкіндік бере
Достарыңызбен бөлісу: