391
қолипнинг синхрон ҳолатида эга ва кесим
орасида уни қидириш маъқул
эмас. Шунинг учун уни эгалик категориясига нисбат бериб бўлмайди.
От туркуми эгалик категорияси умумий грамматик маъносини
«кейинги отни олдинги сўзга боғлаш ва мансублик, хослик маъносини
ифодалаш» тарзида хусусийлаштиради. Матн ва бирикувчи сўзнинг
семантикасига боғлиқ равишда
турли-туман грамматик маъно
ифодаланиши мумкин. Лекин «кейинги отни олдинги сўзга боғлаш»
категориал маъно хусусийлашмаси сифатида ўзгармай қолаверади. От
туркумининг эгалик категорияси умумий грамматик маъносини
хусусийлаштиришидаги ўзига хосликни кўриб ўтамиз.
От туркумида эгалик категориясининг ишлатилишида икки ҳолат бор:
1.
Эгалик аффикси ўзи бириккан сўзнинг бошқа сўз
билан
боғланишида ишлатилади. Бу вақтда эгалик категориясидаги сўз қаратқич
келишигидаги сўз билан келади:
менинг китобим, сенинг китобинг, унинг
китоби
. Кишилик олмоши ва эгалик категорияси қўшимчаси шахс ва
сонни ифодалайди. Шу боисдан қаратқич келишигидаги олмош тушириб
қолдирилиши мумкин:
китоб
Достарыңызбен бөлісу: