Жалпы психология
жүктеу/скачать 11,67 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы психология
- Бұл бет үшін навигация:
- §5. Зейінді дамыту жте тэрбиелеу
| Зейіннің түрақтылыгы.
Зейін түрақты және түрақсыз болуы мүмкін. Түрақты зейін дегеніміз үзақ уақыт бойына белгілі бір нысанда зейінін шоғырландыра білуді айтады. Егер белгілі бір іс-өрекет үрдісінде зейін қысқа мерзімнің ішінде басқа Қажет емес заттарға болінсе, тез арада әлсірейді және соніп қалады, осьшдай зейіңпі түрақсыз зейін деп атайды. Шэкіртгін, зейінін түрақты деп сол уақытта айта аламыз, егер ол бүкіл сабақтың бойына зейінін сабаққа аударып, ешқандай алаңдамай, мүғалімнің барлық айтқанын тындап отырған жағдайда. Егер шәкірт оқытушының түсіндіргенін зейін қоиып, тыңдайды, бірақ 10-15 минуттан кейін басқа іспен айналысады немесе бірдеңе туралы ойлаиды. Осьшдай зеиінда түрақсыз зейін деп атаймыз. Зейіннің түрақтылығы оның Қандай түрі еріксіз және ерікті болуына байланысты,сонымен қатар жүмыстың мазмүны мен сипатына байланысты зеиш әртүрлі бағаланады. . .. Зейіннің күші мен түрақтылығы әртүрлі жағдаиларга байланысты: зейіннің нысанының мазмүндылығына, іс- 157 өрекетке, жүмыс жасалып жатқан жағдайға, сезімдерге, адамның ерік-жігеріне жене оның қызығуына байланысты. §5. Зейінді дамыту жте тэрбиелеу Баланың зейіні өте ерте байқала бастайды, өмірінің алғашқы айларында-ақ аңғарылады. Алғашқы кезде еріксіз зейін байқалады. Жас ерекшелігіне байланысты балалардьщ ойын әркетінде, тәрбиенің ықпалымен еріксіз зейін дами бастайды, оның дамуы сезімдерінің, қажеггіліктердің және кызығуларының дамуымен байланысты. Еріксіз зейін адам іс-өрекетінің барлық түрлеріңде ерекше орын алады. Оның ішінде, еріксіз зейіннің оқу үрдісінде мәні зор. Еріксіз зейін арқылы оқу материалын меңгеру жеңілдейді, ол шөкірттердің шаршауын болдырмау арқылы іске асады. Ерікті зейінді қолдауға көрнекілік, оқытудың өсерлігі, оқылатын материалдың мазмүнына қызығуды үйымдастыру, жаца хабарлайтын материалдың шөкірттердін бар білімдерімен байланысы. Бірақ бүкіл оқу үрдісін тек қана еріксіз зейінге қүруға болмайды. Оқу жүмысы және жалпы адамзат әрекетінін барлық түрлері негізінен ерікті зейін арқылы іске асады. Зейіннің дамуы жекелеген шаралардың нәтижесінде жекелеген тәсілдерді қолдану жолымен емес, мектептің бүкіл оқу-тәрбие жүйесінде іске асады. Зейінді тиімді тәрбиелеу төмендегі негізгі шартгарға байланысты: 1. Бала әруақытта кез-келген іс-ерекетте, кез-келген жүмысты орындауда зейінді болуға тиісті, әр-уақытта да тек қана зейін қойып жүмыс істеу қажет. 2. Мекгеп окушыларьш кез-келген жағдайда жүмыс істеуге үйрету, зейінді жатгықтыру. 3. Баланы сабақта жене сабақтан тыс іс-әрекетте зейін қоюға үйрету. 4. Зейінді болу едетіне тәрбиелеу, зейінділік мінез- қүлықтың үйреншікті түрі болуы тиіс. Мүғалім әрбір шөкіртгің зейінінің дара ерекшеліктерін білуі керек. Әрбір шекірттің немесе бүкіл сыныптын кемшіліктерін жою туралы белгілі міндеттер коюға болады. Зейіннің кемшіліктерін тудырган себептерді білу қажет жөне тек қана сол уақытта кемшіліктерді жойып, зейінді тербиелеуге болады. Мүғалім еруақытта да зейінді болуы қажет және оз үлгісівде мектеп шәкірттерін уйрету керек. Мүгалімнің зейінді төрбиелеу туралы бір жүйелі жүмысы өруақытта да жағымды нәтиже береді; шәкірттермен кез-келген жүмысы зейін салып орындау әдетін дамытады. жүктеу/скачать 11,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|