Бағдарламасының магистранттарына ӛзіндік жұмыстарды орындауға арналған Әдістемелік нҧСҚАУ

46 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
білімін кӛрсетуі)
қолданады.
3 
Сӛйлеу стиліне тән тілдік 
ерекшеліктердің 
сызба 
кестесін жасайды.
1 
3 
Ауызекі сӛйлеу тілінің 
ерекшеліктеріне 
талдау 
жасайды.
 
1 
Талдау. 
(
Сыни ойлау және зертт
еу дағдыларының 
болуы) 
 
Диалогқа стилистикалық 
талдау жасайды. 
1 
 
Сӛйлеу стилінің қолданыс 
аймағы 
мен 
қызметін 
анықтайды, 
ой-пікірін 
жинақтайды. 
1 
Жинақтау, бағалау. 
(
Ақпаратты қабылдауы; 
ойын тұжырымдауы;
Коммуникациясы және 
рефлексиясы). 
5 
Ӛзіндік ой-пікірін ғылыми 
негіздейді. 
1 
5 
Ауызша және жазбаша 
коммуникацияға 
баға 
береді, 
кері 
байланыс 
жасайды. 
1 
5 
Сұрақтарға дәлелді жауап 
беріп, 
ойын 
қорытындылайды. 
1 
 
Барлығы 
 
 
10
 
14 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Автор бейнесі, талдау. 
Бағалау критерийі 
Тапсы
рма № 
Дескрипторы 
Балл Бағала
у әдісі 
Білу және тҥсіну 
(қ
абылдауы, есте 
сақтауы, мағынаны 
тануы, мәселені 
түсіндіруі)
1-4 
Мәтіндегі автор бейнесін 
анықтайды
1 
Ӛзін-
ӛзі 
бағалау 
1 
Автор 
бейнесінің 
мағынасын түсіндіреді. 
1 
Қолдану 
(
Мәселелерді шешеді, 
білімін кӛрсетуі)
2 
Ақпараттық хабарламаға 
сүйене отырып репортаж 
жасайды.
1 
3 
Автор бейнесі арқылы 
берілген 
ішкі 
ойды 
анықтайды
1 
3 
Әдеби стильдің ауызша, 
жазбаша 
формаларын
салыстырады.
 
1 

47 
Талдау. 
(
Сыни ойлау және зертт
еу дағдыларының 
болуы)
4 
Кӛрке мәтіндегі автор 
бейнесіне талдау жасайды 
1 
4 
Кӛркем 
бейнелік 
құралдардың қолданысына 
талдау жасайды. 
1 
Жинақтау, бағалау. 
(
Ақпаратты қабылдауы; 
ойын тұжырымдауы;
Коммуникациясы және 
рефлексиясы). 
4 
Шығамадағы 
автор 
бейнесінің жазылу стиліне 
баға береді.
1 
4 
Ӛзіндік ой-пікірін ғылыми 
негіздейді. 
1 
4 
Сұрақтарға дәлелді жауап 
беріп, 
ойын 
қорытындылайды. 
1 
 
Барлығы 
 
10 
балл 
 
15 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Кӛркем мәтіндегі автор бейнесі
Бағалау критерийі 
Тапсы
рма № 
Дескрипторы 
Балл Бағала
у әдісі 
Білу және тҥсіну 
(қ
абылдауы, есте 
сақтауы, мағынаны 
тануы, мәселені 
түсіндіруі)
1 
Мәтін 
мазмұнының 
қисындылығын түсінеді; 
қағидаларға сүйенеді.
 
1 
Ӛзара 
бағалау 
әдісі 
2 
Кӛркем әдебиет стилін 
ғылыми түрде сипаттайды. 
1 
3 
Кӛркем әдебиет стилінің
мәнін түсінеді. 
1 
Қолдану 
(
Мәселелерді шешеді, 
білімін кӛрсетуі)
1-3 
Авторға 
тән 
окказионалдық бірліктерді 
табады;
 
проблеманы 
шешеді. 
1 
1-3 
Теориялық білімді талдау 
барысында қолданады.
 
1 
Талдау. 
(
Сыни ойлау және зертт
еу дағдыларының 
болуы) 
 
Кӛркем 
әдебиеттегі 
бейнелегіш 
құралдарға 
дұрыс талдау жасайды.
 
1 
 
 
Мәтіндегі автор бейнесін 
анықтайды.
1 
 
Жинақтау, бағалау. 
(
Ақпаратты қабылдауы; 
ойын тұжырымдауы;
Коммуникациясы және 
рефлексиясы). 
 
Мәтіндегі автор бейнесіне 
тән қолданыстарды тауып, 
пікірін білдіреді 
1 
 
 
Сұрақтарға дәлелді жауап 
беріп, 
ойын 
қорытындылайды. 
1 
 

48 
 
Ауызша және жазбаша 
коммуникацияға 
баға 
береді, 
кері 
байланыс 
жасайды. 
1 
 
 
Барлығы 
 
10 
балл 
 
 
 
 
МӚЖ ТАПСЫРМАЛАРЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК 
НҦСҚАУ 
магистранттың ӛзіндік жҧмыстарын ҧйымдастыруға арналған әдістемелік
нҧсқау (МӚЖ) 
МӚЖ дәрсіханада ӛткізілетін сабақтың ерекше түрі.Сабақтың мазмұны 
мен мақсаты пәннің оқу бағдарламасымен, курстың концепциясымен және 
жоғары оқу орнының кітапхана қорының және оқу орнының техникалық 
мүмкіндігімен анықталады.
МӚЖ сабақ кестесіне сәйкес ӛткізіледі. 
МӚЖ-ң тиімділігі бірнеше 
факторға тәуелді болатыны мәлім: уәждер жүйесі, әр магистранттың ӛз бетінше 
жұмыс істей білу деңгейі, оқытушының кәсіби біліктілігі және тағы басқалары. 
Дегенмен бірінші орынға ұтымды ұйымдастыру факторы қойылады. Басқаша 
айтқанда дәріс оқыту процесі барлық кезеңде магистранттың жаңа білімге 
қызығушылығын 
оятатын 
танымдық 
тапсырмаларға 
(міндеттерге), 
проблемаларға бай болуы керек. 
Осы міндеттерді шешу мақсатында сабақта тӛмендегі инновациялық 
будандастырылған 
дәрістер 
топтамасын 
пайдалануға 
болады: 
- проблемалық дәріс. Оның барысында оқытушы СТҚ-ін белсендіретін 
проблемалық ахуалдар қояды; 
- визуалдық дәріс. СТҚ-ін графиктер, схемалар, суреттер, т.б. арқылы 
белсендіру; 
- 
дәріс-конференция – дәрісханада оқытушы магитстранттар 
сұрақтарына жауап береді; 
- ақыл-кеңес түріндегі дәріс оқытушы студенттерді консультация кезінде 
белсендіруге мүмкіндік туғызады; 
- арандатушы дәріс алынған білімді таңдай алу біліктілігін 
қалыптастыруға, жаңа материалға бағдарлануға, алдын-ала жопарланған 
қателіктерді бағалауға мүмкіндік туғызады; 
- ауызекі дәріс оның барысында сұрақтар қойылып тыңдаушының 
белсенділігін арттыра отырып жауап беруі тиіс; 
- имитациялық дәріс (іскер ойындар) барысында оқытушы нақты 
шындықты имитациялайтын ахуал туғызады, миға шабуылдау тәсілімен 
магистранттың қойылған тапсырманы (міндетті) шешуіне қол жеткізеді. 

49 
Сабақ консультатативтік немесе интерактивтік түрде ӛтілуі мүмкін. 
Сабақтаң мұндай түріне рейтингі тӛмен, қосымша кеңес алғысы келетін, 
берілген тапсырманы орындауда қиындыққа кездесетін студенттер қатысады.
МӚЖ тренинг, дискуссия, іскерлік немесе дидактикалық ойындар, презентация, 
кейс құрастыру, топ немесе жұптық жоба дайындау түрінде ӛткізілуі мүмкін. 
МӚЖ сабағында: 
1. Магистранттың ӛзіндік белсенділігін, дербестігін дамыту үшін проблемалық 
баяндау, шығармашылық ізденіс әдістерін қолданған дұрыс. 
2. Магистрантұа жеке тапсырманы таңдауға (курстық жұмыс, реферат, ғылыми 
баяндама, үлгі сабақ жоспарын құруға) кӛмектесу кӛзделеді. 
3. Әдебиеттермен жұмыс жасау жолы үйретіледі. 
4. Тиімді әдіс-тәсілдерді тапсырма орындау барысында қолдану жолдарына 
кеңес беріледі. 
Ӛздік жұмыстың тиімді ұйымдастырылуы тек ӛздік жұмыстың жүйесіне 
ғана емес, сонымен қатар педагогикалық шарттардың орындалуына да 
байланысты: 
Магистранттың аудиториядағы және ӛздік жұмысының кӛлемінің дұрыс 
үйлесімі, магистранттың оқу жүктемесінің тиімді болуы, сабақ кестесінің дұрыс 
құрылуы, оқытушының ӛздік жұмыстың күрделілігін анықтауда магистранттың 
уақытын, орындау мүмкіндігін, оқу әдістемелік әдебиетпен қамтылуын ескеруі 
магистранттың ӛздік жұмыс нәтижесіне үлкен әсер етеді. 
Әдістемелік тұрғыдан магистранттың аудиториядағы және одан тыс ӛздік 
жұмысын дұрыс ұйымдастыру, ӛздік жұмысты орындауға оқу орынның 
материалдық-техникалық базасының, оның қызметкерлерінің лайықтылығы. 
Магистранттың ӛздік жұмысын ұйымдастыруға қатысушылардың ӛз 
қызметтерін дұрыс атқаруы. 
Магистранттың ӛздік жұмысының процесін шығармашылық процеске 
айналдыру мақсатында студентті қажетті әдістемелік материалдармен 
қамтамасыз ету. Оқу орынның кітапханаларында қажетті оқу әдебиеттерінің 
қорының, электрондық оқу құралдары мен электронды оқыту бағдарламасының 
және қазіргі таңдағы мықты ақпарат кӛздерінің бірі – интернеттің болуы. Оқу 
процесінің компьютерленуі магистранттың ӛздігінен білім алуына және ақпарат 
кӛздерімен жұмыс жасауына, ӛзіндік бақылау жасауына, уақытын үнемді 
пайдалануына жағдай туғызады. Сондықтан ӛздік жұмысты тиімді қолдануда 
мазмұнды динамикалық түрде ӛзгертуге және соңғы ғылыми жаңалықтармен 
жаңартуға болатын, әрі қолданысқа икемді электронды оқулықтардың маңызы 
зор. 
Магистрант пен оқытушы арасындағы қатынасты студент белсенділігімен 
оның ӛз бетімен білім алуға ұмтылуы бағытына ӛзгерту жұмыстарын 
ұйымдастыру, сондай-ақ соған сәйкес магистранттың ӛздік жұмысын 
ұйымдастырудың тиімді әдістерін, формаларын, түрлерін, құралдарын дұрыс 
таңдау және қолдану магистранттың ӛздік жұмыс нәтижесіне ықпал жасайды. 
Магистранттың ӛздік жұмысының тиімділігін және оны орындауға 
магистранттың ынтасын арттыруда дидактикалық құралдары мен жаңа 
ақпараттық технологияларды қолданудың маңызы зор. Әр ӛздік жұмыстың 

50 
мақсаты айқын, түсінікті, оның кӛлемі мен мазмұны оқу мақсатына сай, 
студентті 
орындауға 
ынталандыратындай 
жасалып, 
оны 
орындауға 
магистранттың жағдайы мен мүмкіндігі болуы тиіс. Магистранттың ӛздік 
жұмысының тапсырмалары алған білімді жаңа жағдаятта қолдануды, жаңадан 
ӛздігінен білім алуды қажет ететіндей, магистранттың танымдық қабілеттерін 
арттыратындай болуы қажет. 
Магистранттың ӛздік жұмысын ұйымдастыруға, яғни оқу формасына 
(күндізгі, сырттай), білім деңгейіне, оқу курсына, мамандыққа, пәнге, орындалу 
орнына байланысты ерекшеліктерді ескеру. 
Магистранттың ӛздік жұмыс мәселелерін шешуде білім алушылардың 
жеке ерекшеліктерін ашуға, ой қабілеттерін дамытуға жағдайлар жасау. Мұның 
ӛзі магистранттың ӛздік жұмысын ұйымдастыру үлгісін жүзеге асырумен 
тікелей байланысты. Нәтижесінде ӛздігінен жұмыс жасау, ӛз бетінше білім алу, 
ӛз кәсіби әрекетінде ғылыми ізденіс жасау іскерлігі мен дағдысы, аналитикалық 
ойлауы қалыптасқан, ӛз әрекетін басқара алатын, ӛз жұмысының нәтижесінде 
ӛзіндік 
бақылау 
жасайтын 
магистранттың 
шығармашылық 
тұлғасы 
қалыптасады. 
Олай болатын болса, ғылыми негіздегі ұйымдастырылған магистранттың ӛздік 
жұмысы мен магистранттың оқу-танымдық әрекеттерін басқару жұмысы 
олардың саналы белсенділігін, жоғары оқу-кәсіби мотивациясын, оқу 
процесінің сапасын қамтамасыз етеді. 
Магистранттың ӛздік жұмыстарын жоспарлау кезінде, магистранттың 
ӛздік жұмыстарымен қатар мұғалімнің жетекшілігімен ӛткізілетін (МӚЖ) да 
сағат бӛлу керек, яғни МӚЖ-ң кӛлемі әр пәнге бӛлінген лекция, практика, 
студиялық және семинар сағаттарының толық кӛлемінен кем болмауы керек. 
Қалған ӛздік жұмыстарының сағаты күнделікті орындауды талап ететін 
комьютердің 
тапсырмасымен 
толықтырылуы 
тиіс. 
Магистранттың 
оқытушының жетекшілігімен ӛткізілетін жұмыстардың уақыты кӛрсетіліп, оқу 
кестесіне енгізілуі тиіс және сабақтан соң арнайы аудиторияда ӛткені жӛн. 
Әр оқу пәнінің жұмыс бағдарламасының сәйкес бӛлімдеріне 
магистранттың ӛздік жұмыстарының жоспарланған түрлері, олардың сағатпен 
кӛрсетілген еңбек сиымдылығы, бақылау мерзімі және коллоквиумдар, 
курстық, семестрлік, есепті-графикалық және басқа да жұмыстары міндетті 
түрде кіргізіліп кӛрсетілуі керек. Магистранттың ӛздік жұмыстарының түрлерін 
таңдау үшін оқу пәнінің мақсатын, оқушының дайындық сатысын, 
магистранттың ӛздік жұмыстарына бӛлінген сағаттар санын ескерген жӛн. 
Жоғары оқу орындарында магистранттың ӛздік жұмыстарының қарапайым 
және қолайлы түрі – коллоквиумдар болып саналады, ол белгілі бір 
тақырыптағы баяндама немесе деректі мәселені талқыға салатын ғылыми 
жиналыс түрінде ұйымдастырылуы мүмкін. Бұған мұғалімдердің де 
шығармашылық әдіс-амалдары қажет. Мысалы, магистранттың жазған 
«мазмұндамасын», жасаған «семестрлік, курстық жұмыстарын» әдеттегідей 
қабылдай салмай, әр-түрлі ғылыми пікірталас ұйымдастыру арқылы қабылдаған 
әлдеқайда тиімді. 

51 
Білімгерлердің ӛздік жұмыстарын қадағалаудың тәсілдері де үлкен 
нәтиже береді. Ӛзін бағалай және қадағалай білуді, ӛзіне баға беруді 
қалыптастыру – оқушының қызығушылық кӛзқарасын және белсенділігін 
арттыратын сенімді тәсіл. Әр пәнге арналған ӛзіндік жұмыстар магистранттың 
ӛз күштеріне сенімділігін және жауапкершілігін арттырып, ӛзіндік баға беру 
қабілетін қалыптастырады. 
Ӛзіндік жұмыстың нәтижесін кӛру үшін ұйымдастыру-әдістемелік 
шараларының анық жоспарланған жүйесі болуы тиіс. Ӛзіндік жұмыстың 
керекті нәтижесін алу үшін қойылатын негізгі шарт – студенттерді оқу-
әдістемелік және анықтама-нормативтік материалдармен толық қамтамасыз ету 
қажет. 
Жан-жақты дамытылған маманды даярлау мақсатында дәрісханадағы 
сабақтарда проблемалықты қолдану (оқытудың репродуктивтік әдісімен қатар) 
қажет. Оған жартылай ізденіс, эвристикалық және зерттеушілік сабақтары 
жатқызылады. Курсты оқып үйрету процесінде осы әдістерге басымдылық 
беріледі. 

жүктеу/скачать 1,02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: