54
Кеннет Эндрюске тиесілі. Ол сыртқы факторларға және ішкі факторларға
матрицаға қосылумен айналысты және нәтижесінде табыс деңгейін анық-
тайтын негізгі факторларды таңдау үшін құбылыстардың, жобалардың не-
месе ұйымдардың айқындамаларын айқын жіктеуді алды.
Қазіргі уақытта, егер стратегиялық жоспарлау бойынша технология-
лар шеңберін назарға алатын болсақ, SWOT
–
талдау pest, Портердің клас-
сикалық үлгілеріне тіреумен жинақталған ақпараттық құрылымды бағалау
мен әзірлеудің жеке кезеңі ретінде қарастырылады. Жүзеге асыруды жос-
парлау. SWOT-модельдерді ескере отырып әзірленген стратегияларды іске
асыру үшін талдау кезінде balanced scorecard матрицаларын пайдаланады.
Осы құралдың арқасында стратегиялық дамудағы қандай бағыттар мен
орындаушылар шешуші болып табылатындығын анықтауға болады. Бар-
лау. Бәсекелестік барлау үшін SWOT
–
талдау өте пайдалы. Оны жүргізу
жағдайларының 50%-дан астамы SWOT-талдау бәсекелес тұлғалар мен
фирмалар туралы барлау ақпаратын толық зерттеуге көмектеседі. Талдау
кезінде қарастыратын факторлар өте алуан. SWOT
–
талдау барысында
оларды келесі топтарға бөлуге болады: ұйымдастырушылық, қаржылық,
техникалық, кадрлық, маркетингтік. Талдау
–
жоспар авторының болашақ
кәсіпорынның қандай меншік түріне ие болатынын өз бетінше таңдауға
(ұйымдастыру факторы туралы әңгіме болып отыр), жеке құралдарды қол-
дануға және меншігінде өндірістік қорлар болуға мүмкіндігі бар. Талдау
кезінде кадр факторлары, осылайша, қызметкерлердің біліктілігін, дағды-
лар деңгейін және кемшіліктері санын есептеуге болады. Маркетингтік
талдаулар әрқашан маңызды
болып табылады тараптар, ол қатысты нарық,
бәсекелестер, қызмет, айырмашылығы бар өнім.
SWOT
–
талдау ағымдағы жағдайды бастапқы бағалауды жүзеге асы-
ру кезінде тиімді, алайда ол стратегияның жасалуын немесе динамиканың
сапалы талдауын алмастыра алмайды.
Мектептің СВОТ
–
талдауын жасауға бола ма?
Мектеп (сынып) жағдайы оқу процесі қалай ұйымдастырылғанына ға-
на емес, сонымен қатар мектеп сырттан түрлі әсерлерге қаншалықты тиім-
ді жауап бере алатынына байланысты. Көбінесе, Мектептің табысты да-
муы үшін тек ішкі жағдайды ғана емес, сонымен қатар сыртқы жағдайды
да талдау қажет, нақты уақыт кезеңіне аса маңызды факторларды бөлу
қажет. Бұл факторларды мектеп мүмкіндіктерімен өзара байланысты қа-
растыру туындаған мәселелерді шешуге мүмкіндік береді. Міндеттердің
әртүрлі деңгейін шешу кезінде мектеп (сынып) тарапынан бақылауға сыни
факторлар берілетінін нақты көрсету қажет. Олар мектептің (сыныптың)
күш
–
жігерімен өзгерістерге болатын ішкі немесе сыртқы болып табыла
ма немесе ол әсер ете алмайтын сыртқы оқиғалар. Мектеп (сынып) да-
55
муына әсер ететін ішкі және сыртқы факторларды кешенді бағалайтын ең
кең таралған
әдістердің бірі SWOT
–
талдау деп атауға болады .
SWOT-талдау зерттеулердің қажетті элементі болып табылады, мек-
тепте стратегиялық және маркетингтік жоспарлардың кез келген деңгейін
құрудағы міндетті алдын ала кезең болып табылады.
Басқаша айтқанда, SWOT талдау
–
бұл мектептің, сыныптың күшті
және әлсіз жақтарын, сондай-ақ сыртқы қоршаған ортаның мүмкіндіктері
мен қауіптерін талдау. "S "және" W "мектеп жағдайына, ал" O "және" T "
сыртқы ортаға жатады.
Ситуациялық талдау нәтижелері бойынша мектеп бар мүмкіндіктерді
іске асыру және қауіп-қатерлерге қарсы тұру үшін ішкі күштер мен ре-
сурстарға ие бола ма, және қандай ішкі кемшіліктер тез арада жоюды
талап етеді деп бағалауға болады.
Әрине, мен маркетологқа талдау жасалуы мүмкін бе?
SWOT-талдау жүргізу кезінде, сондай
–
ақ басқа да зерттеулер мен
стратегиялық жоспарлау сияқты ең бастысы
–
ойлау қабілеті, өз мектебіне,
сыныбына қарау қабілеті, "Сырттан көзқарас" мәселелері мен міндеттері.
Егер сіз өзіңіздің субъективті бағалауларыңыздан бас тарта алатын
болсаңыз, ал кез келген жеке баға әрқашан субъективті сипатқа ие болса,
SWOT параметрлері бойынша мұқият қарап, оларды сырттан мектеп, сы-
нып ретінде бағалай отырып, жалпы білім беру қызметін әлеуетті немесе
нақты тұтынушының рөлін өзіне қабылдай отырып, жай ғана бөгде бақы-
лаушы болса, онда сіз SWOT
–
талдау жасай аласыз.
Талдау жүргізу тек басшыларға ғана сенуге болмайды, әдетте, олар
мектеп туралы өз ойын толығымен тастап, мүдделі емес бөгде бақылаушы
ретінде оған қарауға қабілетті емес. Жұмыс тәжірибесі мол, мұнда ешқан-
дай білім жоқ.
Сіздерге оқушылардың зияткерлік және шығармашылық қабілеттерін дамыту
шарттарын, ақпараттық мәдениеттің жоғары деңгейін, негізгі құзыреттілікті
қалыптастыру мен үздіксіз білім беру қажеттілігін SWOT-талдауды ұсынамын.
Күшті жақтары
Әлсіз жақтары
Мүмкіндіктер
Қауіптер
білікті кадрлар;
АКТ
құралда-
рымен қанағат-
танарлық жарақ-
тандыру;
тақырыптық
викториналар,
пәндік апталар,
ертеңгіліктер
өткізу;
оқулықтарды
уақытында алмау;
қосымша білім бе-
руді
қамтамасыз
ету үшін сағаттар
мен қаржыланды-
рудың жеткіліксіз
саны;
жаңа оқулықтар
мен бағдарлама-
ларды таңдау;
оқушылардың әр
түрлі қашықтық
конкурстарға,
пәндік апталық-
тарға, олимпиада-
ларға қатысуын
арттыру;
оқулықтардың
бағдарламаларға
сәйкессіздігі;
құрметті ОӘК;
оқушылардың бас-
қа оқу орындары-
на кетуі;
қосымша жүктеме
оқушы (қосымша
білім беру мекеме-