«...Ойланып  түсінсін  деп  саған  осы  Құранды

Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
113
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
нәрсе жоқ. Әр нәсілден де не таза адамдар, не жаман 
адамдар  шығады.  Маңыздысы  -  тақуалық  үстемдігі. 
Бұл ақиқатты Аллаһ Тағала былай баяндайды:
«Ей,  адамдар!  НегІзі  біз  сендерді  бір  еркек,  бір 
әйелден  жараттық.  Жөне  бір-бірлеріңмен  таны-
су  үшін  сендерді  қауымдарға  және  тайпаларға 
бөлдік.  Әрине,  Аллаһ  алдында  еңтақуаларыңғана, 
ең күндыларың. Сөзсіз, Аллаһ бәрін білуші, барлық 
нәрседен хабардар». 
(Хужурат сүресі 13)
Екінші  жағынан,  Аллаһ  Тағала  бір  болуды  өзіне 
ғана  тән  қылған,  барлық  жаратылысты  жүп  болып, 
бір-бірін  толықтыратын  мәндежаратқан.  Жәннатта 
Хазіреті  Адам  (алейһиссәләм)  мен  Хазіреті  Хауа 
арқылы  басталған  отбасылық  өмір,  Аллаһ  қойған 
үйлену заңы астында бізге, Адам балаларына жетіп, 
Ислам дінімен кемелденген.
Аллаһ Тагала былай дейді:
«Бірігулерің  үшін  сендерде  өз  жыныстарыңнан 
жүп  жаратып,  араларыңда  сүйіспеншілік  пен  мар-
хабат пайда қылуы да Оның (бар болуының) дәлелі, 
негізі мүнда жақсы ойланған қауым үшін ғибраттар 
бар». 
(Рум сүресі 21)
АллаһТағала  некені  Мұхаммед  үмметі  үшін  бере-
кетті  қылып,  Кітап  пен  Сүннет  саясында  үйленуді 
дүние өміріндегі бір бақыттылық жәннаты еткен.
Үйленуде  екі  бөтен  адамның  таң  қалдырарлық 
дәрежеде  бірлесуінде,  ақылды  таңдандыратын  сыр-
лы  сабақтар  мен  хикметтер  бар.  Әке-шеше,  от  ба-
сынан  шыққан  екі  бөтен  жас  адам  Аллаһтың  ара-
ларына  салған  махаббаты  мен  мейірімі  арқылы 
113

114
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
бір-біріне көңіл байлауы, тіпті шыққан әке-шеше, от-
басын  көлеңкеде  қалдыратындай  дәрежеде  шынайы 
бір  іңкәрлік  ауасында  өмір  сүруі,  қандай  пәк  бір 
көрініс, терең ойланатын қандай қасиетті бір сабақ!
Адам баласы иләһи сынақ шарты бойынша күрескер 
және хақиқатты қабылдауда екі ойлы жаратылысқа 
ие  болғандықтан,  Құран  Кәрим  аят  кәримәлерін  әр 
түрлі  бағыт  пен  жолдағы  адамдар  үшін  әртүрлі  мы-
салдармен  көмкерілген,  себебі  әрбір  адам  езі  халіне 
қарай нәсіп алуы үшін. Бұл ақиқат аят кәримада бы-
лай баяндалады:
«Ант  етеміз  Біз  бұл  Құранда  адамдарға  әр  түрлі 
мысал беріп, түсіндірдік. Өйткені, адам көп жағдайда 
күресуші». 
(Кәһф сүресі 54)
Құран  Кәрим  адамды  оның  жаратылысындағы 
сырларға  назар  аударып,  тәфәккүр  етуге  шақырады. 
Адамға өмірін тәфәккүр ету турасында былай дейді:
َن�ُ�ِ�ْ�َ� َ�َ�َأ ِ�ْ� َ�ْ�ا �ِ� ُ� ْ�ِّ�َ�ُ� ُهْ�ِّ�َ�ُ� ْ�َ� َو
«Кімге ұзақ өмір берсек, біз оның өсіп-өркендеуін 
керісінше қыламыз. Еш ойланбай ма?»
 (Ясин сүресі 68)
Басқа  бір  аятта  адамның  бойындағы  күнә 
(бұзақылық) мен тақуалық бейімділігі ақиқатын бы-
лайша көрсетеді:
ْ�َ� َ�َ�ْ�َأ ْ�َ� �َ�اَ�ْ�َ� َو �َ�َر� ُ�ُ� �َ�َ�َ�ْ�َ�َ� �َ�ا�� َ� �َ� َو ٍ�ْ�َ� َو 
�َ����َز
�َ�� ��َد ْ�َ�  َب� َ� ْ�َ� َو

Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
115
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
«Нәпсіге  және  оған  кейбір  қабілеттер  беріп, 
жақсылық пен жамандықты аян етушіге ант етемін, 
нәпсісін  жамандыктардан  арылтқан  күтылып,  оны 
жамандыққа көмген зиянға қалды» 
(Шәмс сүресі 7-10)
Қайта  тірілумен  Аллаһтың  ұлы  құдіреті,  осыған 
қарай  адамның  әлсіздігі  мен  болашақта  оны  күтіп 
тұрған иләһи ақиқат көрсетіледі:
«Адам 
біздің 
оны 
бір 
тамшы 
судан 
жаратқандығымызды көрмей ме? Бір қарасаң, анық 
дүшпан  бола  қалған.  Өз  жаратылысын  ұмытып, 
Бізге  қарсы  мысал  беруге  тырысып:  «Мына  шірі-
ген  сүйектерді  кім  тірілтеді?»  -  дейді.  (Оларға)  Айт: 
Оларды алғаш рет жаратқан (кім болса, сол) тірілте-
ді. Өйткені ол өр түрлі жаратуды өте жақры біледі». 
(Ясин сүресі 77-79)
Уақыттың  соңында  жүрген  адамға  уақыттың  са-
лыстырмалы болғандығы ескертіледі:
�َ�� َ� ُ� ْوَأ ً��� ِ�َ� ��ِإ ا�ُ�َ�ْ�َ� ْ�َ� �َ�َ�ْوَ�َ� َمْ�َ� ْ�ُ���َ�َ�
«Қиямет  күнін  көргенде  (дүниеде)  тек  бір  ақшам 
уақыты  немесе  сәске  уақытындай  ғана  қалдық  деп 
ойлайды». 
(Назиғат сүресі 46)
Адам  баласын  үнемі  тәфәккүрге  шақыратын 
барлық  осы  айтылғандар,  осындай  сана  мен  жүрек 
жұмысы,  Аллаһ  бұйырған  қажеттілік  болғандығын 
көрсетеді. Хазіреті Пайғамбар (саллаллаһу аләйһи уә 
сәлләм) бұдан мың төрт жүз жыл бұрын:
«Тәфәккүрдей  ғибадат  жоқ» 
(Әли  әл-Мұттақи,  Кәнзул-
Ұммал,  XVI,  121)
  мағынасындағы  хадисімен  тәфәккүрді 

116
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
және  осының  нәтижесіңде  жүректің  фәйіз  алуын 
ғибадат  санайтындығын  баяндаган.  Тіпті,  оның 
ғибадаттан  бұрын  болған  қажеттілік  болғандығын 
меңзеген деп айтуға болады. Өйткені, ғибадат сияқты 
басқа  қайырлардың  маңызы  мен  мәнін  түсіну  де 
тәфәккүрмен болады.
Мың  төрт  жүз  жыл  бұрын  маңыздылығына 
көптеген  аят  кәримәлер  мен  хадистер  арқылы  иша-
рат жасалған тәфәккүрдің қазіргі таңда жоғарыдағы 
айтылғандарға  қарағанда  маңызы  арта  түскендігі 
белгілі.  Бұл  мәселедегі  жауапкершіліктен  лайықты 
түрде аулақ болу үшін хақты уағыздап, жақсылыққа 
тарту турасында қаншалықты қажыр таныту керек-
тігі жайлы не айтсақ та аз болады.
Шағбан айының 14-нен 15-не қараған түнде бола-
тын Бәрат түні жыл сайын сапих мүминдертарапынан 
үлкен иман шабытымен қарсы алынуда.
Бұл үкім мен (жақсы мен жаманды) ажырату түні. 
Өйткені, осы түні «бір жылдың ішінде туылатындар 
мен өлетіндер жазылады, рызықтар түсіріледі, амал-
дар иләһи құзырға көтеріледі.»
Хадис шәрифте былай делінеді:
«Шағбанның ортаңғы туні намаз оқып, ал күндіз 
ораза  үстаңдар.  ӨйткеніАллаһ  Тағала  күннің  ба-
туымен бірге дүние аспанында рахмет нұрларымен 
көрініс тауып, құлдарына таң жері ағарғанға дейін 
былай дейді:
«Менен кешірім сүраушы жоқ па, оның күнәларын 
кешірейін?  Менен  ризық  сүраушы  жоқ  па,  оны 
ризықгандырайын?  Қиыншылыққа  тап  болған  жоқ 

Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
117
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
па, дұға етсін, оған денсаулық берейін. Мұндай жоқ 
па, андай жоқ па?» 
(Ибн Маже, Иқаматүс-салат, 191)
Демек,  Аллаһ  Тағала,  осы  түнде  арнайы  рахмет, 
ихсан  (жақсылық)  мен  дұғаны  қабылдау  есіктерін 
таң атқанша ашық ұстайды.
Бәрат  түнін  намазбен,  күнін  оразамен  өткізудің 
мүминдерге ерекше құндылықтар беретіндігі Хазіре-
ті Пайғамбарымыздың (саллаллаһу аләйһи уә сәлләм) 
тамациа  уәдесі  мен  сүйіншісі.  Осы  түнді  намаздар-
мен  қатар  Құран,  зікір,  тәсбих,  салауат  пен  рухани 
сүхбаттармен өткізуге тырысуымыз керек.
Бараат  түнінен  кейінгі  күндер  мен  түндерге  де 
ерекше  көңіл  бөлу  керек.  Олар  нүр  қайнары  болған 
Рамазанның  қасиетті  шақырулары  іспеттес.  Рама-
зан  қуанышымен  көңіл  тебіреністеріміз  руханиятқа 
бөленіп, жақсы істеріміз көбейіп, имани махаббаты-
мызбен Хақ Тағалаға сеніміміз артуы керек.
Әсіресе 
намаздарымыз 
жүрек 
пен 
тән 
үйлесімділігімен және бір ынталы көңілмен орында-
луы  керек.  Өйткені  намаз  Раб  пен  құлдың  қасиетті 
кездесуі.
Бір  адам  Расулуллаһқа  (саллаллаһу  аләйһи  уә 
сәлләм) келіп:
«Уа, Расулаллаһ! Маған пайдалы әрі мағыналы бір 
сөз  үйрет»  -  дейді.  Хазіреті  Пайғамбар  (саллаллаһу 
аләйһи уә сәлләм) оған мыналарды айтты:
«Намазға тұрған кезде дүниемен қоштасқан адам 
сияқты  бол!  Кешірім  сұрауды  қажет  ететін  сөзді 
айтпа!  Адамдардың  қолындағы  дүниеден  үмітіңді 

118
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
үзуге шешім қабылдап, осыған бел бу!» 
(Ибн Маже, Зүһд, 
15)
Мүмин оқыған намазының барлық қасиеті мен са-
уабын алуға ұмтылып, осы иләһи нығметті зая етуден 
сақтануы керек. Өйткені Аллаһ Расулы (саллаллаһу 
аләйһи уә сәлләм) басқа бір хадисінде былай дейді:
«Бір  құл  намаз  оқиды,  бірақ  намазының  жарты-
сы, үштен бірі, төрттен бірі, бестен бірі, алтыдан 
бірі, жетіден бірі, сегізден бірі, тоғыздан бірі, тіпті 
тек қана оннан біреуі оған жазылады». 
(Әбу Дәуіт, Салат, 
123-124)
Қысқасы, үстімізге рахмет пен берекет көлеңкесін 
түсіретін Рамазан арқылы мынаны да білгеніміз жөн: 
Рамазанда түскен Құран мүминдерге қияметке дейін 
ұзақ Рамазан өмірін сүргізу үшін түсірілген. Рамазан 
мен Құран - амал мен өмір тәрбиесі.
Аят кәримада былай делінеді:
«Рамазан айы сондай бір ай, сол айда адамдарға 
ақ  жол  көрсететін,  дұрыс  пен  бұрысты  айыратын 
дәлел түрінде Құран түсіріле бастады. Кім осы айда 
үйінде  болса,  сөз  жоқ,  ораза  ұстасын...». 
(Бақара  сүресі 
185)
Аллаһ  Тағала  Құранның  һидайят  дәлелдері  мен 
хикмет  өлшемдеріне  толы  нүрлы  бір  бағдаршысы 
болғандығын  айтқан  соң  осы  мүбәрәк  айға  жеткен 
адамның Құранның тәрбиесі бойынша ораза ұстауға 
міндетті екендігін баяндауда.
Құранның  тек  қана  дауысын  есту  және  ақиқат 
картасына көз жүгіртіп өту жеткілікті емес екендігін 
ұмытпаған жөн. Оның бақилық, яғни ақырет өмірін 

Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
119
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
құтқару жолдарын көрсететін мүбәрәк бұйрықтарына 
шын  кеңілден  мойынсұну  қажет.  Өйткені  мүмин 
нәпсіқұмарлықтың шабуылдарына қарсы Құранның 
руханиятымен  аяусыз  нәпсі  соғысына  бел  буған 
адам.
Уа,  Раббым!  Осы  қасиетті  айда  терең  сезіммен 
Құран  мен  жәннат  өмірін  сүруді  нәсіп  ет!  Иман 
мен  Құранымыз  дәлел,  оразаларымыз  рахмет, 
сәресілеріміз  берекет,  ифтарларымыз  (ауыз  ашар) 
қауышу демі болғай!
Әмин!

Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі

Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
«Өкініш отына толы көңілмен 
және жасты көзбен дұға және 
тәубе ет! Өйткені, гүлдер күнгей 
және сулы жерлерде ашылады!»
Хазіреті Мәуләна
Ò¯óáå æ¯íå ʦçæàñû

Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Ò¯óáå æ¯íå ê¦çæàñû
Тігінші салих бір адамнан:
«Расулуллаһтың (саллаллаһу аләйһи уә сәлләм): 
«Аллаһ Тағала, қулының тәубесін жаны алқымына 
тығылмайынша  қабыл  алады» 
(Тирмизи,  Дәауат,  98)
  ха-
дисі хақында не айтасыз?» - деп сұрайды:
Ол сонда былай сұрайды:
– Иә, солай. Сенің мамандығың не?
– Тігіншімін, киім тігемін.
– Тігіншілікте ең оңай нәрсе не?
– Қайшыны алып матаны кесу.
–  Бұл  жұмыспен  неше  жылдан  бері  айналысып 
жүрсің?
– Отыз жылдан бері.
–Жаның алқымыңа келген кезде, мата кесе аласың 
ба?
– Жоқ, кесе алмаймын.
– Ей, тігінші! Біз аз уақыт қиналып, үйреніп, отыз 
жыл істеген ісіңді сол кезде істей алмасаң, өміріңде 
еш істемеген тәубені қалай істейсің? Қазір күшің же-
тіп түрғанда тәубе ет! Әйтпесе, ақтық демде истиғфар 
122

Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
мен  иманмен  жан  тапсыру  нәсіп  болмауы  мүмкін... 
Сен  ешқашан:  «Өлім  келмей  тұрып  тәубе  өтуге 
асығыңдар! 
(Мүнауи, Фәйзул-Қадир, V, 65) -
 деген сөзді есті-
ген жоқсың ба?»
Сонда тігінші ықыласпен тәубе етіп, салихтардың 
қатарына қосылды.
Осы қиссадан байқағанымыздай, пенденің алдында 
мың түрлі дүние мен нәпсінің орлары бар, осылардың 
ең қауіптісі - шынайы тәубені үнемі кейінге қалдыру. 
Негізінде,  тәубені  үстану  -  барлық  өміріміздің 
қүтқарушысы.  Сондай-ақ  Расулүллаһ  (саллаллаһу 
аләйһи  уә  сәлләм)  сахабаларына  «ең  үлкен  ауру  - 
күнә, дәрісі түн қараңғылы-ғында истиғфар» 
(Дәйлами, 
Мүснәд, I, 136)
 екендігін айтқан.
Өйткені  Аллаһқа  бет  бұрып,  жүректің  жоғары 
бір  мәртебеге  жетуінде  маңызды  орынға  ие  болған 
истиғфар  рухани  кірлерден  тазарудың  бірден-бір 
жолы.  Қабыл  болуға  лайық  тәубе,  пенде  мен  Раб 
арасындағы  кедергілер  мен  перделерді  жояды,  са-
лих  амал  үшін  бұл  жағдай  өте  маңызды.  Өйткені, 
мақсатқа  жетуге  кедергі  болған  жайттарды  жойып, 
осылайша  көңілді  негізгі  мақсатқа  әзірлеу  керек. 
Сондықтан,  рухани  кемелдік  үшін  барлық  тасаввуф 
жолдарында  таңсәрідегі  зікір  истиғфармен  бастала-
ды.
Алғашқы  тәубе,  алғашқы  пайғамбар  Хазіреті 
Адамнан (алейһиссәләм) басталған. Ол тәубесінде:
�َ�ْ� َ�ْ�َ� َو �َ�َ�ْ�ِ�ْ�َ� ْ�َ� ْنِإ َو �َ� َ�ُ�ْ�َأ �َ�ْ�َ�َ� �َ���َر َ��َ�
َ��ِ� ِ�� َ�ْ�ا َ�ِ� ��َ�� ُ�َ�َ�
123

124
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
«Ей, Раббымыз! Біз өзімізге зұлымдық жасадық. 
Егер  бізді  кешіріп,  бізді  аямасаң,  өлбетте  зиянға 
қалушылардан  боламыз» 
(Ағраф  сүресі  23)
  -  деп 
жалбарынған.  Бұл  дұға  өзінен  кейін  қияметке  дей-
ін  келетін  ұрпақтарына  бір  үлкен  истиғфар  үлгісі 
болған.
Ұлы әулиелер тәубені үшке бөледі:
1  –  Қарапайым  адамдардың  тәубесі:  Бұлар 
күнәларына тәубе етеді.
2  –  Зиялы,  яғни  таңдаулы  жандардың  тәубесі: 
Бұлар ғапылдықтан тәубе етеді.
3  –  Қас,  яғни  ең  таңдаулы  адамдардың  тәубесі: 
Бұлар Аллаһқа одан да жақын болу үшін тәубе етеді.
Бірақ  әрбір  салих  амалдағыдай,  тәубеде  де 
шынайылық  пен  ықылас  шарт.  Тіпті,  көптеген 
әулиелер  жасаған  тәубелерінен  тәубе  еткен.  Яғни 
тәубеге мұқтаж тәубелерден Аллаһқа сиыну және аят-
та айтылған «тәубәтән насуха» сырына жету қажет. 
Өйткені,  нәпсі  мен  шайтан  көңілге  кіруге  жол  таба 
алмаған соң ақиқатшыл болып көрініп, жақсылықтар 
мен ізгіліктерді уағыздаған ұстаз бола қалады. Осы-
лайша пендені түзаққа түсіріп, тәубелерін босқа жібе-
реді. Ал үнемі тәубеден қайту - ақырет өміріне қауіп 
төндіретін бір апат. Аллаһ Тағала былай дейді:
�َ� ْ�ُ� ْ�ُ�ْ�ُ� ْنِإ َو ْ�ُ�َ� َ�ْ�َ� ْنَأ ْ�ُ���َر � َ�َ�
«Бәлкім,  Раббыларың  сендерге  мархабат  етер, 
бірақсендер енді тағы бұзақылық жасасаңдар, біз де 
сендерді жазалаймыз...». 
(Исра сүресі 8)

Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
125
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Өйткені  үнемі  тәубесін  бұзған  адам  шайтанға 
масқара болған адам деген сез. Ол енді қай кезде тәубе 
етсе  де,  шайтан  мен  шайтанға  айналған  бір  ғапыл: 
«Нендей өкініш, сені қара!» десе, дереу тәубесін тағы 
бұзады. Сол үшін аятта:
ً��� ُ�َ� ً�َ�ْ�َ� ِ�ا �َ�ِا ا�ُ��ُ� ا�ُ�َ�َا َ��ِ���ا �َ���َا �َ�
«Ей,  иман  етушілер!  Толық  ықылас  пен 
шындықпен  тәубе  етіп,  Аллаһқа  бет  бұрыңдар...» 
(Тахрим сүресі 8)
 делінген.
Осы  ақиқатты  меңзеп,  шайыр  тәубеге  бет  бұрған 
көңілдерге былай ескертеді:
«Бірнеше сөзбен тіл истиғфар еткенде, көңіл ғапыл 
болса, нәпсі мыңдаған дәлізге кірер!
Рахмети  Тәубе  мәселесіне  келсек,  мына  жәйт  та 
назар аударарлық:
Жамиус-Сағир деген хадис кітабында адамдардың 
амалдарын жазатын періштелерден күнәларды жаза-
тын періште күнә жасалған соң алты сағаттан кейін 
жазатындығы, осы уақыт ішінде, бәлкім, тәубе етер 
деп  күтетіндігі  айтылады.  Сол  себептен:  «Тәубемде 
тұра алмаймын, тағы күнә істеймін, сондықтан тәубе 
етпеймін!» демей, үнемі истиғфар ету керек. Өйткені, 
Аллаһ  Тағала  нәсіп  етіп,  тәубе  енді  бұзылмауы 
мүмкін. Бірақ, тәубе - кешірім сұрау болғандықтан, 
шынайы  өкініштің  болуы  және  кешірілуі  сұралған 
күнәнің енді екінші ретжасалмауы турасында нақты 
бел бууды қажет ететіндігін де білу керек. Сол үшін 
Аллаһ Тағала былай ескерту жасайды:
«...Шайтан  Аллаһтың  кешірімділігіне  сендіріп, 
сендерді алдап жүрмесін». 
(Лұқпан сүресі 33)

126
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
«Күнәдан тәубе ету өкініш пен истиғфардан ту-
рады» 
(Ахмед бин Ханбал, VI, 264)
 хадисі де қайтадан күнәға 
түсірмейтін бір тәубеге ишарат етеді.
Сонымен қатар, бұл хадис тәубенің өкінішпен ба-
сталуы  қажеттілігін  білдіреді.  Бұл  күнә  кірлерінің 
шынайы көз жасымен жуылуы деген сөз.
Риуаятта:
Тәубе  және  өкініш  ішіндегі  күнәһарға  ояу  ке-
зінде  күнәларының  тізімі  беріліп,  «Мынаны  оқы!» 
-  делінеді.  Осы  хал  алдында  күнәһардың  жылағаны 
соншалық,  көз  жасынан  тізімдегі  күнәларды 
көрмей  қалады.  Ақыры,  осы  шынайы  көз  жасы  сол 
күнәлардың  барлығын  жуып,  тазартты.  Осылайша 
әлгі күнәһар кешірілді.
Сол себепті кейде бір күнәнің кешірілуі үшін мың 
көз  жасы  керек  болады,  кейде  бір  тамшы  көз  жасы 
мың күнәні тазартады.
Өйткені  көз  жасы,  иләһи  махаббат  бақшасына 
кірушілер  үшін  тәубе  бұлағы.  Күнәларды  жуып, 
тазалайды.  Раббының  алдындағы  шүкіршіліктің 
белгісі.  Көз  жасы  -  Аллаһ  Тағаланың  үміт  мекені. 
Барлық  үміттер  үзілген  сәтте  осы  мекеннің  есігінде 
жылағандар - нағыз бақытты адамдар.
Шынайы  көз  жасымен  әлемге  қарағандар  үшін 
сол  тамшылардың  әр  тамшысы  бөтінен  мыңдаған 
теңіз  көрінген  айналар  сияқты  әрбір  зәррәда  иләһи 
сырлар айқын, ашық көрінеді. Қаншама оқылмаған 
хикмет беттері сонымен оқылады. Өйткені көз жасы 
сөздерге  сыймайтын  мағыналарды  арқалап,  жеткі-
зе алатын бір тіл, пенде сол арқылы өзі де ойлай ал-

Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
127
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
майтын  нәрселерін  Раббысынан  сұрайды.  Сол  үшін 
ынтықтық  көз  жасы  бұлағының  басында  жүбаныш 
тауып, қаріптер соның жағасында дем алады.
Аллаһ үшін көзден шыққан бір тамшының құнын 
мына қисса тамаша жеткізеді:
Жүнәйд Бағдади (құддисә сирруһ) бір күні жолда 
кетіп бара жатып, көктен періштелердің түсіп, жерде 
бір нәрсеге таласқанын көреді. Олардың біреуінен:
«Неге таласып жатырсыңдар?» - деп сұрайды. Пе-
ріште былай жауап берді:
«Бір Аллаһ досы осы жерден өтіп бара жатып, ын-
тамен бір «аах!..» деді де, көзінен бірнеше тамшы жас 
түсті.  Солар  арқылы  Аллаһ  Тағаланың  рахметі  мен 
құрметіне қол жеткізу үшін сол тамшыларға таласып 
жатырмыз.»
Хадис шәрифте былай делінеді:
«Екі көз бар, оларға жәһаннам оты тимейді, Аллаһ 
үшін  жылаған  көзбен,  Аллаһ  жолында  күзетке  ту-
рып таңды ояу атқызған көз». 
(Тирмизи, Фәдайлул-Жиһад, 
12/1639)
Күнәһардың  тәубе  және  көз  жасымен  қалай 
тазаланғандығына  мысал  ретінде  Хазіреті  Мәуләнә, 
кірленіп,  сосын  буға  айналып,  жер  бетіне  қайтадан 
мөлдір бір рахмет түрінде қайтып түсетін су жайын-
да айтқанында:
«Мөлдірлігі  мен  тұнықтығынан  айырылып,  яғни 
лайланған соң су да біз сияқты жер бетінде кірленге-
ні үшін мазасызданып, есі кетеді. Өз ішінен өртеніп, 
Хақ  Тағалаға  жалбарына  бастайды.  Осы  өтініштер 

128
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
мен жалбарынышы үшін Аллаһ Тағала оны буланды-
рып, кекке шығарады. Сол жерде әртүрлі жолдармен 
тап-таза қылады. Сосын бірде жаңбыр, бірде қар, бір-
де  бұршақ  түрінде  жер  бетіне  жаудырады.  Ақыры, 
шексіз терең теңізге жетеді» - дейді.
Сөзсіз, 
бұл 
рәміздер 
Аллаһ 
Тағаланың 
бақыттылыққа жеткізбек болған күнәһар құлдарына 
көрсеткен  мархабаты  мен  сүйіпеншілігін  білдіре-
ді.  Сондай-ақ,  күнәнің  кірімен  жүрегі  лайланған 
адамдарда тәубе суы мен өкініш күні біріксе, Аллаһ 
Тағапа  сол  көңілдерді  көкке  алады.  Шаң-топырақ 
пен барлық нәпсінің кірлерінен тазартады. Қайтадан 
жаратылыстың  ең  абыройлысы  етіп,  яғни  рахмет 
түрінде, жер бетіне жібереді. Бұл жағдайдың ең кең 
мағынада  көрініс  табуы  намаздарда  болады.  Сол  се-
бепті дүрыс оқылған намазды «мүминнің миғражы» 
деген.
Бірақ,  адам  баласы  көбінесе  бұл  ақиқатты  гүсіне 
алмай,  дүниеге  батып,  жылаудың  орнына  қарқыл-
дап күлуге тұншыққандықтан Аллаһ Тағала:
َنوُ�ِ�� َ� ْ�ُ�ْ�َأ َو َن�ُ�ْ�َ� َ� َو َن�ُ� َ� ْ�َ� َو

жүктеу/скачать 3,85 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: