ғылыми жəне практикалық жаңалықтар əкелді.
329
Сусымалы материалдың физикалық денелер арасындағы
орналасу сызбасы мына тұрғыда болады (87-сурет):
87-сурет. Физикалық денелердің құрылымы
1 - газ; 2 - түтін; 3 - қалқымалы қабат; 4 - сусымалы материал;
5 - сорбент; 6 - қатты дене.
Физикалық тұрғыдан сусымалы материал дисперсиялы екі
фазадан тұрады, сондықтан əр фазаның өлшемдері бар.
Қатты фазаның параметрлеріне: өлшейтін; структуралы
(құрылымды), үйкелістік, жылу физикалық, аэродинамикалық,
электрофизикалық жатады.
Өлшейтіндерге: ұзындығы, ені, қалыңдығы, жазықтық беті,
көлемі, т.б., яғни гранулометриялық жəне грануломорфология-
лық өлшемдерін жасайды. Гранулометриялық:
ai
,
bi
,
li
,
Si
,
mi
,
di
хi
орта арифметикалық
∑
дисперсия
∑
жеке дисперсиялық шамасы
грануломорфологиялық
∏
Газалық фазасы параметрлері екі топқа бөлінеді: өзінше
өлшемдері – газдың тығыздығы мен тұтқырлығы;
Газдың басқа денелермен қатынас əрекеті болғандағы
өлшемдері:
реакцияның
тұрақты
жылдамдығы,
энергия
активизациясы, коэффициент диффузиясы, жылу реакциясы.
Сусымалы
материалдардың
физикалық
моделі
деп
постулаттардың жиынтығын айтамыз, яғни ол дискреттік
статистикалық жүйе ретінде мына жағдайда болады:
– кішкентай элементарлық көлемі. Одан аз көлем
мөлшерінде сусымалы материалдар ретінде физикалық
тұрғыдан оның өмір сүруі тоқталады;
330
– үлкен
көлемі
сақталатын
ыдыстың
өлшемімен
анықталады;
– əр қабатта орналасқан сусымалы материал бөлшектерінің
саны белгілі бір тұрақты шамада болады;
– екі қатарлас қабат арасында ең аз потенциалды
энергияның айырмасы бар.
Сусымалы материал дискреттігі əр қабаттағы сусымалы
материал дискретті потенциалдык энергиясын көрсетеді.
Сусымалы материалдың қабаттарында мына қатынас болады:
∆l∆р≤A.
∆ℓ – сызықтық өлшемдерінің өзгерісі; ∆р – өзіндік қысым
өзгерісі;
А – тұрақты; бұл шаманы қолданғанда орналасу тығыздығы
жəне қысым деген түсініктерді пайдаланады.
Сусымалы
материалдың
өлшемдері
жəне
олардың
сипаттамасы
Өлшемдері:
Сипаттамасы:
Орналасу тығыздығы
Бөлшектердің қозғалу
мүмкіншілігін сипаттайды
Меншікті салмағы
Гравитациялық күш шамасын
Гранулометрия жəне
грануломорфология
Потенциалдық энергияның кванттық
аз шамасын
Бөлшектердің бетіндегі үйкелістік
байланыстар
Үйкелістік күшінің шамасын
Астық массасының биіктігінің
ыдыстың еніне қатынасы (Н/В)
Қайта туу энергиясының шамасын
Сусымалы материалдың қасиеттері мына математикалық
өрнекпен сипатталады:
,
(
1>
Достарыңызбен бөлісу: