93
Сыртқы қабатының астында қалың қабатты клеткалы
алейрон қабатынан (эндоспермнің шеткі қабаты) тұрады. Оның
үстінде астықтың негізгі бөлігі – эндосперм, ол жіңішке қабатты
үлкен клеткадан тұрады жəне оның іші негізінен крахмалды
дəндерге толған. Дəндердің негізгі бөлігі – ұрық. Бұл қабығы мен
эндосперіміне қарағанда, оның талшықтары жылу əсеріне өте
сезімтал тірі клеткалардан тұрады.
Бұршақ тұқымдастарының дəндері (жүгері, қытайбұршақ,
ноқат,люпин) астық тұқымдасына қарағандағы артықшылығы екі
бөлікті дəндернен, ұрық бөлігінен, бүршік жəне т.б-дан тұрады.
Дəндердің сыртқы бөлігі қатты қабатпен қапталған, соның
əсерінен ылғал өткізгіштігі төмен.
Майлы дəнді дақылдардың дəндерінің құрылымы бойынша
астық жəне бұршақ тұқымдасынан көп ерекшеленеді. Күнбағыс
дəндері ядродан, дəндер қабығымен қапталған жəне осының бəрі
қауызға жиналған. Дəндер қабығымен лузганың арасында үлкен
ауа кеңістігі бар. Оның дəндердері үш ұялы алты бөліктен
тұратын қобдишаға орналасады.
Достарыңызбен бөлісу: