Ббк 36. 82 я 73 а 89 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»


Дəндердердің  пішіні  мен  көлемі



Pdf көрінісі
бет51/269
Дата24.02.2022
өлшемі9,2 Mb.
#26346
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   269
Байланысты:
Iztaev astyk keptiru

Дəндердердің  пішіні  мен  көлемі.  Қандай  дақылдың 

болмасын  дəндердерінің  пішіні  мен  көлемін  бағалауда  үш 

көрсеткіштерді: қалыңдығын, енін жəне ұзындығын пайдаланады 

(7-кесте).  Бұл  өлшемдерді  пайдалана  отырып, S

ð

геометриялық 



бетінің  ауданы  мен  дəндердің  V

ð

көлемін  МТИПП  қабылдаған 



формулалармен айтарлықтай дəл анықтауға болады: 



,

;

3



4

abl

K

V

R

l

R

S

ä

ä

ä



 



мұндағы: a,b жəне l – дəндердің  сəйкесінше  қалыңдығы,  ені 

жəне ұзындығы; R= 



60

b

6

a

5

; К



ð

 – дəндердің пішінін есептейтін 

коэффициент; бидайда К

ð

=0,52, қара бидайда К



ð

=0,42. 


Дəндердің  көлемін  тəжірибелік  жолмен  деп  волюмометр 

немесе пикнометрдің көмегімен анықтауға болады. Əр дақылдың 

дəндер  көлемі  оның  ылғалдылығына  тəуелді  жəне  де  ол 

сызықтың  заңмен  өзгеріп  тұрады.  Бұл  заңдылыққа  бастапқы 




 

97

 



ылғалдылығы,  кептіру  немесе  ылғалдандыру  тəртібі  де  əсер 

етпейді. Анықталған заңдылықты:  



,



1

.

ñ



î

ä

ä

V

V





                                   (97)  

теңдеуімен өрнектеуге болады.  

Мұндағы;V

ð

  мен  V

ð

–дəндердің  сəйкесінше, 0 жəне  ω



с 

ылғалдылықтағы көлемі, α – көлемдік кему коэффициенті: қатты 

бидайда-0,0109,  жұмсақ  бидайда – 0,012, арпа - 0,0143, сұлы- 

0,0116, қыстық қара бидайда - 0,0103. 

Жылу  мен  ылғал  тасымал  үдерістерін  есептеуде  дəндердің 

беткі  қабатының  көлеміне  қатынасымен (S

д

/V

д



)  өрнектелетін 

дəндердің  меншікті  бет  қабаты  деген  шама  қолданылады.  Бұл 

шаманы орташаландыру үшін дəндеркептіру тəжірибесінде S

д

/V



д

 

қатынасын  салмағы 1 кг  дəндерде  анықталады.  Меншікті  бет 



қабаты дəндердің пішіні мен көлемін байланысты: дəндер майда 

болған  сайын  меншікті  бет  қабаты  жоғары  болады.  Басқа 

шарттары  сақталған  жағдайда  меншікті  бет  қабат  үлкен 

дəндердерде  кептіру  үдерісі  едəуір  қарқынды  өтеді.  Сонымен 

бірге бірегей дəндердің сипаттамасына дəндердің ағындағы тепе-

теңдік  шартына  сəйкес  ауаның  аумалы  жылдамдығы  да  жатады 



(7-кесте).Бұл  параметр – астықкептіргіште,  жылыту 

бағаналардағы  кептіру  агентінің  шекті  жылдамдықтарын 

таңдауда негізгі параметр болып табылады. 

 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   269




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет