Меншікті жылусыйымдылығы. Ол дəндердер мен дəндер
қабатында іс жүзінде бірдей, себебі қабаттағы дəндераралық
кеңістіктегі ауа салмағы дəндер салмағына қарағанда, елеусіз аз.
Дəндердің меншікті жылусыйымдылығы оның ылғалдылығы мен
температурасына күрделі түрде тəуелді (18-сурет).
Дəндердің ылғалдылығы 25% болғанда температураға тəуелді
емес, бірақ ылғалдылық бұдан төмен болған жағдайда
температура өскен сайын ол да жоғарылайды, ал ылғалдылығы
жоғары болса, керісінше, төмендейді.
Бидай, арпа, асбұршақ пен күріштің меншікті жылусыйым-
дылығын [Дж/(кг
К)] 10-нан 50 % ылғалдылық диапазонында
жəне 0 – 60
о
С температурада эмпирикалық формуламен есептеп
алуға болады:
с=(891,7+87,49ω
овз
–1,545 ω²
овз
+ 0,01149 ω³
овз
)
[1+0,287
10
-3
(25-ω
овз
)(θ-28)], (98)
мұндағы: ω
овз
– ОВЗ-1 вакуум-жылу құрылғысында үлгілік
əдіспен анықталған дəндер ылғалдылығы (жалпы массасына)
(МЕМСТ 17197-71), %; θ – дəндердің температурасы,
о
С.
18-сурет. Дəндердің меншікті жылусыйымдылығының
ылғалдылығы мен температурасына тəуелділігі:
1 – 0
о
С, 2 – 28
о
С, 3 – 60
о
С
103
Дəндердің ылғалдылығы 10-нан 30% өзгерген жағдайда оның
меншікті
жылусыйымдылығы 1638-ден 2430 Дж/(кг
К)
аралығында өзгереді (θ=30
о
С болған жағдайда). Салыстыру үшін
еске түсірейік, 30
о
С-та судың меншікті жылусыйымдылығы 4178
Дж/(кг
К)-ге тең (10-кестеде дəн дақылдардың меншікті
жылусыйымдылығы берілген).
Дəндерді СЭШ-ЗМ шкафта дəндерді кептірген кезде
шкафтағы су буының парциалды қысымы болғандықтан, оның
ішіндегі барлық ылғал жойылмайды. Сондықтан ылғалдылықты
анықтау нəтижелері төмендетіліп беріледі. Теңдеуді немесе 9-
кестені пайдалану үшін СЭШ-ЗМ шкафты пайдаланып
анықталған ылғалдылықтың мəніне (%) шамамен 0,7% қосу
керек.
Достарыңызбен бөлісу: |