Программа құрастырылғанда және орындалғанда компоненттің сыртқы кӛрінісін және бет
алысын қасиеттер арқылы басқаруға болады. Компоненттің кӛптеген қасиеттерін Объектілер
бақылаушысы арқылы форманы қалыптастыру кезеңінде анықтауға болады. Жалпы компоненттің
тұрады. Caption - String түрімен ұқсас деп саналады. Тақырыптағы кейбір символдардың асты
сызылып тұруы мүмкін, олар жедел қол жеткізу пернелерінің қисындастыруын кӛрсетеді.
Кӛрсетілген символдың Alt пернесімен бірге басылуы осы элементті тышқан тетігімен басуымен
68
бірдей деп есептеледі. Пернелердің қиылысуын анықтау үшін тақырыптағы сәйкес символдың
алдына & таңбасы қойылады.
TAlign түріне жататын Align қасиеті контейнердің ішіндегі компоненттің тегістеуін
қамтиды. Тегістеу тәртібі контейнердің мӛлшері ӛзгертілгенде интерфейстік элементтің
контейнер ішінде белгілі бір орынды алып тұруын қамту қажеттілігіне пайдалынады. Кейбір
компонентердің, мысалы Button батырмасын осы қасиетіне тек қана программа орындалып
жатқанда жол ашылады.
Компоненттің түсін кейбір тұрақтылар арқылы анықтауға болады. Ол тұрақтылар қкран
қасиеттерінің Оформление – безендіру бетбелгісімен анықталған Windows ортасының жүйелік
палитрасының құрамындағы элементтер түстері.
Boolean түріндегі Ctl3D қасиеті арқылы визуалдық компоненттің кӛрініс түрін анықтауга
болады. Егер Ct13D - ның мәні False болса, онда кӛрінісі екі ӛлшемді, ал True болса, онда үш
ӛлшемді болады. Үш ӛлшемді кӛрініс элементтің жаңшылған қффекті арқылы беріледі. Бұл
қасиет кейбір компоненттерде болмайды, мысалы Label - де ол жоқ.
TCursor түрінің Cursor қасиеті тышқан кӛрсеткішінің кӛрінісін анықтайды. Мысалы,
crDefault мәні кӛрсеткіштің түрін келісімше (әдетте тілсызық) қалтырады, crNone - кӛрсеткіш
кӛрінбейді, crHourGlass - кӛрінісі құм сағат түрінде шығады.
Boolean түріндегі Enabled - компоненттің екпінділігін, яғни тышқаннан немесе
пернелерден түскен хабарға сезіну қабылеті бар екендігін кӛрсетеді. Егер қасиеттің мәні True
болса, онда компонент екпінді деп саналады, False болса, онда компоненттің кӛрінісі бозарып,
екпінді емес күйде болады.
Integer түріндегі Height және Width қасиеттері компоненттің контейнердегі биіктігін
және ұзындығын кӛрсетеді. Форма ӛзі қкранға орналасқан компонент деп саналады және оның
координаттар нӛмірі қкранның жоғарғы сол жақ бұрышынан басталады. Integer түріндегі Left
және Top компоненттің контейнердегі жоғарғы сол жақ бұрышын анықтайды.
String түріндегі Hint қасиеті арқылы кӛрсеткіш белгілі бір компонент аймағында
жылжымай орналасып тұрғанда еске түсіретін хабар шығарылады. Ол хабар Hint қасиетінің оң
жақтағы бос жолына енгізіледі. Енді хабар шығып тұруын қамту үшін Show Hint:= True деп
анықтау керек. Әдетте келісімше Show Hint мәні False болып тұрады.
TMainMenu түрінің MainMenu туындысы арқылы формаға меню жүйесін орнатуға
болады. Меню құрастырушысы мәтіндік редакторға ұқсас және онымен жұмыс атқару ыңғайлы
және жеңіл түрде орындалады.
TPopupMenu түрінің туындысы PopupMenu арқылы белгілі бір компоненттің аумағында
тышқанның оң батырмасын басқанда жергілікті контекстік (тақырыпқа байланысты ) меню
жүйесін шығаруға болады.
TabOrder қасиеті арқылы Tab пернесі басылғандағы объектілерге фокусты беру реті
анықталады. Келісімше бұл тізбек форманы құрастырғанда оған орнатылған элементтер реті
бойынша анықталады, ең алдымен орналастырылған компоненттің TabOrder қасиеті 0 болады,
екінші болып орнатылған компоненттің TabOrder тең 1-ге және т.с.с.
Жалпы компоненттердің Parent параметріне ұқсас TComponent түріндегі
Owner - иесі
қасиеті болады. Әдетте формаға орналастырылған компоненттердің иесі - Form деп саналады.
Егер компоненттердің иесі жойылса, онда оған орналастырылған барлық элементтер де
жойылады.
Программаның орындалу барысында белгілі бір компоненттің орналастыруы Create (self)
функциясы арқылы
орындалады.
DragMode қасиеті программалау кезеңінде объектілерді жылжыту амалдарымен
байланысты
Drag – and - Drop тәсілін қолдануда пайдаланылады және басқару элементін
тышқанмен жылжытқандағы бет алысын анықтайды. DragMode мәні dmAutomatic және
dmManual болады. Келісімше DragMode мәні dmManual болып тұрады. Бұл тәртіпте BeginDrag
әдісі шақырылмағанға дейін басқару элементін жылжытуға болмайды. Егер касиеттің мәні
dmAutomatic болса, онда объектіні кез келген мезгілде жылжытуға болады. Объектіні жылжыту
амалдарын орындау үшін DragMode мәнін анықтаумен бірге жылжыту амалдары орындалғандағы
оқиғаны ӛндеуші үзіндісін кӛлтіруді қажет етеді.
Достарыңызбен бөлісу: