"М үғалім  -  мәңгі  щ р д ы ң   кы зм етш ісі,  ол  бар-

Білім  беруді  ақпараттандыру 
жағдайында  қашықган  оқытуды 
жүзеге  асыру
Ж .БА Л А П А Н О ВА ,
Атырау 
облыстык, 
кадрлар  біліктілігін  арттыратьш 
ж әне  кайта  даярлайтын  институты
Білім  беру  ж үйесінің  максаттарынын  бірі  - 
әрбір  адамға  оның  қызы ғуш ы лы ғы ,  қабілеті 
мен  қаж еттіл ігін  ескере  отырып  еркін  және 
ашык түрде  емір  бойы білім  алуына  м үм кінд ік 
беру.
Бұл  мәселені  мемлекет  м ектеп  ж ү й е с і, 
күндізгі  және  сырттай  бөлімдері  бар  арнайы 
орта,  жоғары  оқу  орындары  және  білімді  арт- 
тыру  жүйесі  аркылы  шешетін.
Білім  берудін  бір  формасы  ретінде  каш ы к­
тыктан  білім  беру  ғылыми-техникалык  рево­
люция  және  коғамдык  өмірді  акпараттанды- 
рудың  бір  бағытымен  дамытылуда.
Дүние  ж үзікде  бірнеше  онжы лды қ  мерзі- 
мінде  сәтті  дамып  келе  жатқан  кашыктыктан 
білім  беру  тәжірибесінде  мынадай  үш  негізгі 
технологияларды  атап  әтуге  болады:
-к ей ст ік   т е х н о л о г и я  
-  кағаз,  электрондык 
және  басқа  да  тасымалдағыштарда  және  білім 
алуш ы ларды н  ө з ін д ік   б іл ім   алуы  ү ш ін  
жіберілетін  мультимедиалык  оқу-әдісте.мелік 
материалдардын  жинактауларын  (кейстерді) 
толымдауға  негізделген  технология;
-Т В -техн ол оги я л ар  
-  бұл  білім  алушыларға 
оқу-әдістемелік  материалдарды  ж еткізу,  білім 
алушылардын  окытушылармен  және  өзара  іс- 
әрекетін  және  білім  алушылардын  акпараттык 
білім  беру  ресурстарына  кол  ж е ткізуін   қам- 
тамасыз  ету  үш ін  теледидарды  пайдалануға 
негізделген  жүйе;
-ж ел іл ік   технология 
-  оку-әдістемелік  мате- 
риалдармен  камтамасыз  ететін  білім  алушылар- 
дын  окы туш ы м ен  және  б ір -б ір ім е н   интер- 
активтік  өзара  әрекетгесу  нысанын,  сондай-ак 
Интернет  ж е л ісін   пайдалану  негізінд е  о ку  
процесіне  әкім ш ілік  етуді  камтитын  технология.
Кдшыктыктан  білім  беруге  жана  кызығушы- 
л ы қ  те л еко м м ун и ка ц и я л ы к  технологиялар 
кұралдарынын  жаппай  дамуы,  бүкіләлем дік 
ак.паратгық  жүйе  Интернеттін  дамуы  салдары- 
нан пайда болды.  Сынып бөлмесінен тыс,  окыту­
шы  мен  оқушы  арасындағы  жедел  акпарат  ал- 
масу  күралы  ретінде  байланыстың  жоғары  жыл- 
дамдыкты  катынау  ж елісіне  педагогикалы к 
коғамцастыкта  үлкен  үміт  артгырылады.
Қазакстан  Республикасы  Білім  және  ғылым 
м инистрінің  2007  жылғы  "24"  желтоксанда  № 
590  бүйрығымен  бекітілген  қашыктык.тан  білім 
беру  технологиялары  бойынша  оку  процесін 
ұйымдастыру  ережесінің  13  тармағына  сәйкес 
каш ы кты ктан  білім  беру  технологиясы  бой­
ынша  о ку   процесін  үйымдастыруға  кажетті 
жағдайлар  келесідей  болуы  тиіс:
-телекоммуникациялык,  желіге  шыгатын  (И н­
тернет,  спутниктік  теледидар)  жабдықтар;
-  білім  алушылар  үшін  оқу-әдістемелік  және 
оқу-әкімшілік ақпараттарынан туратын беттері 
бар  білім  беру  Интернет-порталы;
-  
әртурлі  терминалдардың,  мультимедиалық 
сыныптардың,  электрондык,  оку  залдары;
-  CD,  DVD  дискілеріне  арналган  оку  контенті 
( жекемениіік  немесе  сатып  алынган);
-  желілік  оқу  мультимедиа  контенті  ( жеке- 
меншік  жэне сатып  алынган);
-  тиісті  дайындықтан  өткен  профессорлық- 
оқытушылық,  оқу-көм екш і  ж әне  техникалық 
персоналдар;
- 
жекеменшік  контентін  (лоісалъдык,  және 
желілік)  қуру  ушін мультимедиа  зертханалары;
-  желілгк  тестілеу  кешендері;
-  оқы т уды   басқаруды ң  ж елілік  ж уйелері 
( Learning  Management Systems  -  LMS).
О к ы т у   к о н т е н т ін   б а ска р у  ж ү й е л е р ін ін  
(L e a rn in g   C o n te n t  M anagem ent  System s- 
LC M S )  бар  болуы  каш ы кты ктан  білім  беру 
технологиясы  бойынша  оку  проиесін  ұйымда- 
стырудын  кажетті  шарттары  болып  табылады.
Осы  атап  ө тіл ге н   ш арттардың  барлығы 
акпараттык  коммуникациялык  технологиялар- 
ға  негізделген.
Акпаратты к  коммуникациялык  технология­
ларды  колдану  уакыттык,  жас  ерекшелік  жэне 
ке н іс тіктік  тоскауылдарды  женеді  жэне  әрбір 
адамға  өмір  бойы  білім  алуға  м үм кінд ік  береді. 
А кп а р а тты к  ко м м ун и кац и я л ы к  технология­
ларды  мектепте  енгізуд ін  ен  басты  шарты  - 
заманауи  компью терлік  техникамен  камтама- 
сыз  етілуі.
Акпараттандыру  жүмысы  тек  кана  компью- 
терлік  техникамен  жабдыктаумен  ғана  шек- 
телмей,  облыс  мектептері  100  пайыз  интернет 
желісіне  косылды.  Жоғары  жылдамдыкты  ин- 
тернетпен  осы  мектептердің  80%  жұмыс  жа- 
сайды.
Білім  беру  жүйесіне  акпараттык-коммуни- 
кациялык  технологияларды  енгізу  білім  беру 
үрдісін  үйымдастыру  сапасына  елеулі  езгеріс- 
тер  енгізуге  кабілетті,  сонымен  катар  мектеп 
окуы н ы ң   жоғары  нәтижелелігін  камтамасыз 
ететін  е кпін  болып  табылады.  Мультимедиа- 
лык-лингаф онды  бағдарламаларды  дайындау 
білім  жүйесін  акпараттандыру  үрдісін  дамы-
6

туда  -  оқы туға  бағытталған  бағдарламалық 
кұралдар  дайындалмайынша  мүмкін  емес  бо- 
лғандыктан,  облыс  мектептеріне  250  мульти­
медиалык  кабинеттер  алғашында  сингапурлык 
Меритс  ж елілік  бағдарламасымен,  кейіннен 
отандық  Пифагор  бағдарламасымен  камтама­
сыз  етілді.
Қашыктыктан  оқытудың бағыттарының  бірі
-  серіктестік  арнасы.  Бұл  жоба  ауыл  мектеп- 
терінің  ашык  білім  беру  кеңістігіне  -көпмәде- 
ниетті  түлға  калыптастыру,  ауыл  мектептері 
мұғалімдеріне  ғы л ы м и -әд істе м е л ік  кө м е к 
көрсету,  ауыл  мектептерінің инфракұрылымын 
дамыту,  жоғары  білімге  кол  жеткізуге  мүмкін- 
дік  беру  максатында  үйымдастырылған.
2007  жыддан  бастап  интерактивті  оқытудың 
Президенттік  бастамасы  бойынша  Атырау  об- 
лысының  көптеген  мектептері  интерактивті 
такталар,  зертханалар 
web-камералар  және 
баска  да  интерактивтік  кұрылғылармен  жаб- 
дыкталды.  Интерактивті  такталар  -  мультиме­
диалык  матер иалдармен  үлкен  экран  аркылы 
жұмыс  істей  отырып,  компьютерлік  техноло- 
гиялардын 
м үм кінд іктерін  кенейте  түседі. 
Сыныптағы  окуш ылардын  барлығы  кө р іп , 
жұм ыс  істей  алатын  такта,  о куш ы   мен 
мұғалімнін  ара-катынасын  баска,  жоғары  ден- 
гейге  шығарады.  Облысымызда  аптасына  бір 
рет  интерактивті  сабак  өткізу  дәстүрге  айнад- 
ды.  Осы  жаңа  технологиялар  -  откізілетін  са­
бактын сапасын  көтере отырып,  окушылар мен 
мүғалімдердің  акпараттык  мәдениетін  қалып- 
тастырады.  Бірак,  жана 
жабдык  жанашыл 
құралдармен  жұмыс  істейтін  мүғалімдердің 
кайта  даярлауын  талап  етеді.  Интерактивті 
кұрылғыларды  оку  үрдісінде  пайдалану  бой­
ынша  курс-тренингтер  ұйымдастырылып,  об­
лыс  бойынша  650  пән  муғалімдері  окытылды.
Қазіргі  заман талабына сай  оку  пәндерінін 
барлык  бағыттары  бойынш а  эл ектронд ы к 
окулыктар  күрылуда.  Электрондык  окулык  - 
окушыға  жеткізілетін  оку  жэне  зерттеу  мате- 
риалдарын  акпараттык  технологиялар  аркылы 
ұсынуды  камтамасыз  ететін  тасымалдағыш- 
тағы  программалык  жабдык  немесе  косымша 
ғылыми-педагогикалық  кұрал.
Мектептердін  сайттарын  әзірлеу  жэне  да­
мыту  мектепішілік  акпараттық-білімдік  орта- 
ны  күруға мүмкіндік береді,  окушылардын оку 
-таны м д ы к  -  ә р е ке т ін ін   ө р іс ін   ке ң е й тіп , 
мұғалімдердін  әрдайым  б іл іктіл ігін   көтеруге 
және  өздігінен  кәсіби  жетілдіруге  жағдай  ту- 
ғызады.
Окытудыц жана инновациялык әдістері  жал- 
пы  мүғалім  кауымын  онын  жана  технология- 
сын  өздігінен  іздеуге  итермелейді.  Каш ы кты к­
тан  білім  беруде  тындаушыдан  жауапкершілік,
ұйымдастырушылық,  өз  бетінше  жүмыс  жа­
сау  сиякты  психологиялык  кабілеттер  талап 
етіледі.
Бірақ  акпараттык  технологияларды  дамыту 
мен  оларды  пайдалану  тек  алдынғы  катарлы 
техникалық  денгейді  талап  етіп  кана  коймай, 
оны  іс  жүзінде  колдануға 
қажет  білім  мен 
оны  колдану  аясын,  яғни  коғамның  иктеллек- 
туалдык  потенциалы  болуы  керек  .
Заман  талабына  сай  білім  беру  жүйесі  жас 
үрпакты  жеке  тұлға  ретінде  калыптастырудын 
манызды  мәселелерін  шешудің  түрлі  жолда- 
рын  карастыруда.  Оны  калыптастыру  коғам- 
дағы  негізгі  сала-білім  беру  жүйесіне  міндет- 
теледі.  Елдін  елдігін,  бірлігін  сақтап,  көркей- 
тетін,  баска  елдермен  терезесі  тең  оркен- 
дейтін,  болашағын  айқын  көрсететін  білім 
беру  жүйесі.  Казіргі  заман  мектеп  окушыла- 
рын  кұбылматы әлемге бейімдеуге,  озінін жеке 
өмірінде  болашак  к ә с іп т ік   әрекетті  тануға 
мүмкіндік  беретін  әзгерістерді  талап  етеді.
12 
жылдық  білім  беру  барлык  ұлттык  білім 
беру  жүйесіндегі  реформа,  ол 
"жылдам  даму- 
шы  ортада  өмір  сүруге  қабілетті,  өзіндік  дамуга 
даяр,  өзін таныта алатын және взі үшін де,  қогам 
ушін  де  бар  мүмкіндігін  пайдаланатын  жоеары 
білімді  шыгармашыл,  құзыретті  тұлга  қалыпта- 
стыруды  жэне  дамытуды”
 
алдын  ала  болжай- 
ды  (Казакстан  Республикасында  12  жылдык 
жалпы  орта  білім  беру  Түжырымдамасының 
жобасы).  Білім  беру  технологиясы  -  оқу  5а- 
рысын жоспарлау,  окушылардан  тест алу  жэне 
білім  беру  жүйесі  ретінде  мектеп  іс-әрекетін 
баскару  ү ш ін   ж үй е л і  тәсіл   мен  ілеспелі 
тәжірибелік  білім  жиынтығын  қүрады.  А кпа­
раттык  технология  білім  берудің  негізгі  мак- 
саты  коғам  талаптарына  жауап  бере  отырыгі, 
коғам  о м ір ін ін   әр  кезеңінде  ка ж е т т іл ікт ің  
өзгеріп,  соған орай білім берудің де негізгі  мак- 
сатын  езгертеді.
Акпараттык  коммуникациялык  технология­
лар  бойынша  жаңа  әртүрлі  мәселелер  жоба- 
ланып  білім  беру  саласына  енгізілуде.  М ұнын 
бәрі  ақырында,  басым  бөлігі  интеллектуалды 
орта  мен  казіргі  заман  технологиялары  бола- 
тын  ашық  акпараттык  коғамда  жүмыс  істей 
алатын  жеке  тұлғаны ң  калыптасуына  жана 
жағдайлар  жасайды.
Әр  мұғалім  озінін тәжірибесінде  жана  акпа­
раттык  технологияны  пайдалану  аркылы  білім 
сапасын  арттыруға  ерекше  кеціл  боле  отырып, 
мынадай  максаттар  коюына  болады:
- 
жаңа  ақпсіраттық  технология  арқылы  білім 
сапасын  арттыру;
-  
қогам  қажеттілігін  қанагаттандыру  ушін, 
ақпараттық  цогамга  тәрбиелеу.
7

Бұл  технологияның  ө зе ктіл ігі  қоғам ны ң 
ақпараттандыру  жылдамдығының  артуымен 
сипатталацы.  Әр  түрлі  пән  сабактарында  жана 
акпараттык 
технологияны  пайдалану  білім 
мазмүнын  жацартумен,  акпараттык  ортаны 
калыптастыруымен,  сондай  -  ак  сапалы  білім 
беру  мүмкіндігінің  жоғары  болуымен  ерекше- 
ленеді.
Сонғы  кезенде  казіргі  заманғы  педагогика- 
лык  ғылым  мен  практика  түбегейлі  өзгеріс- 
терге  үшырауда.  Сонын  ішінде  окыту  үрдісі 
а кпар атты к - к  ом му н и к аци я л ы к   ж ағд а й л а р д а 
жана  көрініс  алу  жолында  баскаша  жаналан- 
ған  жолмен  X X I  ғасыр  талаптарына  сай  білгір, 
уакытты  үнемдей  алатын  түлғаны  калыптас- 
тыруга  багытталады.
Оқытуда  компьютерлік 
технологияны  колдану
Д.СҮТЕМГЕНОВА,
Халы карал ы к  сервис  жэне  менеджмент  колледжінін 
оқытушысы
Мүғалім жеке  көзкарасы бар,  соны  корғай 
білетін жігерлі түлға, зерттеушілік, ойшьиідык 
касиеті  бар  маман,  білім ді  де  б іл ік т і,  кө п  
окитын,  кеп токитын, білімін  күнделікті  ісіне 
шебер  колдана  білетін,  ө зін ің   оқуш ысын  өз 
бетінше  білім  алуға  үйрете  алатын  болу  ке­
рек.  Бұл  әмір талабы.  Мұғадімде  үйымдасты- 
рушылык,  кұрылымдык,  бейімділік,  сарапта- 
мачык қабілет болуы шарт.  Ол  сонымен  коса 
үлттык күндылықтарды яғни, этнопедагогика, 
этнопсихология  негіздерін  меңгеру  кажет. 
Ғаіамдасуға  байланысты  "интернет"  жүйесін 
ж е т ік   м е ң ге р ге н ,  ә л е м д ік  б іл ім ге   сай, 
мәдениеті  жоғары,  жеке түлға тәрбиелей ала- 
тын  үстаз  болуы  кажет.  Осыған  карап  X X I 
ғасырда  мүғалімге  койылатын  талаптар  зор 
екенін кәреміз.
X X I  ғасыр  -  бұл  акпараттык  коғам дәуірі, 
технолош ялык  мәдениет  дәуірі,  айналадағьт 
дүниеге,  адамнын 
денсаулығына,  кәсіби 
м ә д ени еттілігіне  м ухи ят  карай ты н  дәуір. 
Б үгінгі  білім  мазмүны  мүғалім  мен  о куш ы ­
нын арасыңдағы байланысты субъективті дең- 
гейде  көтерудегі  демократиялык бастамалар- 
д ы к барлығы мұғалімдер аркылы жүзеге асы- 
рыл ады.
М ұғалімнін басты максаты- қоғамнын сүра- 
н ы сы н а   л а й ы кт ы   із г іл ік   ( г у м а н и с т ік )  
касиеттерді  бойына  сінірген  түлғаны  тәрбие- 
леу болып табылады.  Із гіл ік т ің  нұрына бөлен-
ген  үлы  әл-Фарабидін 
т ә р б и е д е н   аж ы раған 
біл ім   а д а м за т қ а   қ а с ір е т   ә к е л е д і 
деп  сонау 
бірінш і  мыңжьищыкта айткан үлағатты сезінін 
мәні де осында жатыр.
Бүгінгі тандағы Қазакстанның әлемдік білім 
кеністігіне енуге деген  мүдделілігі осы сапада 
халыкаралык әлеуметтік және эконом икаты к 
тұрғыдан  озы к  деп  танылған  окыту  модель- 
дерін  өз  м үм кінд ігім ізге  сай  үйлестіре  колда­
ну үш ін заман талабына лайық  отандык білім 
беру  стратегиясы  мен  тактикасы н  жаңалау- 
дың  ка ж е ттіл ігін   арттырып  отыр.  Ө йткені 
ұлттың  бәсекелестік  кабілеті,  бірінш і  кезек- 
те,  онын  білім ділік деңгейімен  айкындалады. 
Әлемдік  білім  кеңістігіне  толығымен  к ір ігу  
білім   беру  ж үй е сін   халыкаралык  деңгейге 
көгеруді талап ететіні сөзсіз.  Бұл үздіксіз білім 
беру ж үйесінің аса бір манызды буыны болып 
саналатын  орындарындағы  окы ту  үдерісін де 
түбегейлі  жетілдіруді  кажет етеді.  Себебі  ж о- 
ғары  білім  дамуынын  негізгі  қозғауш ы  күш і 
болса,  білімді  де,  б іл ікті  маман  -  еліміздін 
ертенін, жаркын  келешегін кұрушылар.
Кез  келген  технология  білім  берудін  мак- 
сатынан бастап оның тү п кі  нәтижесіне дейінгі 
аралыктағы  оқы туды н  әдістемелік  жүйесіне 
енетін  барлык  ком понентгің  біртүтас  ортак 
мүддеге  бірлесе  кызмет  етуінін  тиянакталған 
жолы болып санатады.
Т е хн о л о ги я   -  гр е к  тіл ін е н   аударғанда 
шеберлік деген  ұғымды  білдіреді.  Бүл  сөздін 
мағынасы  педагогика  саласында  колданғанда 
шеберлікпен  онім  any,  накты  нәтижеге  жету, 
белгілі бір жүйемен окы гу деген  үғымдарға ба- 
рабар.  Педагогикада окы ту технологиясы мен 
білім  сапасы  бір-бірінен  ажыратуга  болмай- 
тын, өзара тәуелді, езара сабактас егіз үғымға 
айналды.  Себебі  о кы ту  те хн о л о ги я сы н ы н  
тиім ділігі  сапачы  нәтижелерге  әкелетін  фак- 
торларды  үйлесімділікпен  басқаруға  тікелей

байланысты  болса,  ал  үйл есім ді  басқару 
жүйелілік арқылы  сапаға  қол  ж е ткізуд ің  бас­
ты  шарты  болып  саналады.  Сондыктан  отан- 
дык та, әлемдік те ғылымда педагогикалык тех- 
нологияларға  арналған  зерттеулер  аясы  ке- 
нейе  түсуде.Компью трлік  оқы ту  технология- 
сына катысты ғылыми ізденістер уақы т өткен 
сайын  жаңарып,  жанғырып,  толығып,  дамып 
келеді.  Зерттелген  сайын  оны н  жана  өрісте- 
р ін ін  де  кенейе түсуі  бүл  мәселенің өміршен- 
д ігін   танытады.  Компью терлік  оқы ту  техно- 
логиясына  қатысты  ғылыми  ізденістер  уақыт 
өткен  сайын  жанарып,  жаңғырып,  толығып, 
дамып  келеді.  Зерттелген  сайын  оны н  жана 
өрістерінің  де  кенейе  түсуі  бұл  мәселенің 
өміршендігін танытады.
Дамыған  елдердегі  білім  беру  жүйесінде 
ерекше  манызды  болып  табьиіатын  мәселе- 
лердің  бірі  -  оқытуды  акпараттандыру,  яғни 
оку үрдісінде акпараттык технологияларды пай­
далану  болып  табылады.  Қ а з ір гі  танда  да 
елімізде  білім  беру  жүйесіңде  жанаш ылдық 
катарына  акпаратты к  ке н іс т ік т і  кү р у   еніп, 
кө ке й ке с ті  мәселе  ретінде  к ү н   тә р тіб ін ен  
түспей  отырғандығы  мәлім.  Кай  заманда  да 
өркениеттің дамуы  интеллектуаддык  шығар- 
машылык  кабілеттіліктің  негізінде  жасалын- 
ған,  әлі де  солай  болып  келеді.  Шығармашы- 
л ы к адам санасының жасампаздығын және іс- 
әрскетінің б и ік белсенділігін  көрсетеді.  Адам 
қабілетінің  дәрежесі,  оны ң  кәсіб и  іскерл ік 
шеберлігі, бизнес пен кә с іп ке р л іктің  нәтиже- 
ліл ігі,  жаңалык ашуы  түлғанын  шығармашы- 
лы қ ойлауына катысты анықталады.
Қ а зір гі  кездегі  шапшан  ж үр іп   жаткан  жа- 
һандану үрдісі әлемдік бәсекелестікті  күш ей- 
те түсуде.  Т іп ті  біркатар дамыған елдерде бүл 
идея ұлтгык қағидаға айналған.  Сондықтан ха- 
лықаралық үйымдар  әлем  елдерінін  бәсекеге 
кабілеттілігінің  рейтингін аныктауға кірісті. 
Елбасы  Қ а з а кс т а н н ы ң   әлемдегі  бәсекеге 
кабілетті  50  елдің  катарына  кір у   стратегиясы 
атты  жолдауында  "Білім  беру  реформасы  - 
Қазақстанның бәсекеге нактылы кабілеттілігін 
камтамасыз  етуге  м үм кін д ік  беретін  аса  ма­
нызды кұралдарының бірі" деп атап  көрсетті.
Казіргі  танда дәстүрлі  оқы ту әдістемесінің 
заман  талабына  сай  толык білім  беруге,  мен- 
гертуге кепілдік бермейтіндігін мектеп тәжіри- 
бесі  көрсетіп  отыр.  Сондыктан  жаңартылған 
әдістемелік ж үйенің оқыту пропесінде іске асу 
үш ін оны технологияландыру  каж етгіл ігі  туа- 
ды.
Білім  беру  үрдісін  акпараттандыру  -  жана 
акпараттык технологияларды  пайдалану  арк­
ылы  дамыта  окы ту,  дара  түлғаны  бағыттап 
окыту максатгарын жүзеге асыра отырып, оку- 
тәрбие үрдісінін барлық деңгейлерінің тиімді- 
л ігін   жоғарлатуды  көздейді.  Ғылым  мен  тех- 
нологиялар  біздін  өмірімізді  механизмдерге, 
күрылғыларға және аспаптарға толтырды.  Бар 
ж о ғы   бірнеш е  онж ы л ды қтар  бүры н  C D   - 
плеерлер,спутниктік  теледидар 
жэне  ойын 
косымшалары болады дегенге сену ки ы н  бол- 
ды.Техникалык прогресс керемет жылдамдык- 
пен алға жылжылжуда, неғұрлым жетілдірілгсн 
және  неғұрлым тиімді техника пайда болуда.- 
Казакстан  мектептері  мен  о ку  орындарынын 
міндеті-әлемдік  стандарітар  деңгейінде  білім 
беру.
О ку процесінде компью терлік технология­
ны қолдану ойды кеңейту^і  іске асырып жаңа 
әдістің  пайда  болуына;  оны ң  ұйымдастыру 
түріне  әкеледі.  Ком пью терлік  окы ту  бағдар- 
ламалары.  Олар  интерактивті тәртіппен  ко м ­
пьютер аркылы кандай да болсын пәнді окы п- 
үйренуді  көздейтін  бағдарламалар  болып  та­
былады.  Бұл  бағдарламаларда  теориялык  ма­
териал  мен  блоктар  болады,  олар  окуш ылар­
дын берілген  білім көлемін м енгеруінін сапа­
сын анықтауға м ү м кін д ік береді.
Окытуда компью терлік технологияны кол- 
дану адамның  кабілетін  кеңейтуге  жол  аша­
ды.  Оны колдану окуды ң максаты мен  мазмү- 
нын  өзгертеді  яғни  окуды н  жаңа  әдісі  мсн 
үйымдастыру түрі  пайда болады.  Кдзіргі  кезде 
окушыларға білім  беру,  әр м ұғалім нің б іл ікті 
білімі, әдіс тәсіл  жэне окы туды н жана техно- 
логиясын, әдістемелік жаңалықтарга кұмарлы- 
ғын, талап етеді. О қу материалдарын түсіндіру 
барысында әр түрлі  әдіс-тәсілдерді қолдануға 
болады.  М үғалім  алдында  жай  ғана карапай- 
ым  м індет  тұр ға н   ж о к ,  ол  окуш ы л ард ы н 
білімді  меңгеруін  камтамасыз  етумен  катар 
ғылым  ретінде  ф изиканын  алдында  тұрған 
негізгі  мәселелерді  атап,  оны  зерттеуге үмты- 
лыстарын  арттыру  керек.  Сол  максатта  жаңа 
информациялык  технологиялар  мен  интер- 
активті  әдіспен  электрондык оқулы ктар  пай- 
далануда.  А кп а р а тты к  білім  беру-  таны м­
д ы к  ойлау  мен  акпаратык  ө зінд ік  аныктама- 
лар білімді автоматты түрде бағалаудың тестік 
әдістерін даярлап берді.
Компьютер  окытуды  накты  бір  авторлык 
бағдарлама бойынша жүзеге асыруга мүм кіндік 
береді:
9
140-2

-шугыл кері байланысты қамтамасьв етеді;
- дәстүряі оқулықта көп іздеуді қа ж е т  ететін 
тиісті ақпаратты тез табуга көмектеседі;
-гипер  м әт інді  түсіндірмелерді  бірнеше  рет 
қа рап  шыгу  барысында  уақы т т ы   унемдеуге 
м ум кін д ік береді;
-қ ы с қ а   м ә т ін д е р м е н   қ а т а р   кө рсет еді, 
әңгшелейді  т.с.с.( мультимедиа-технологияның 
мүмкіндігі мен артықшылыгы осы жерде көрінеді);
-оқушыларга  дербестік  тургыдан  қатынас 
ж асауга  м ү м к ін д ік  беріп,  олардың  өз  бетініив 
білім алуын қамтамасыз етеді;
-белгіяі  бір  бөлім  бойынша  б іл іч д і  тексеруге 
болады.
Оқу үдерісінде дәстүрлі  емес окытуды қоса 
дәстүрлі емес құралдармен окытуда кейінгі кез- 
де  кең  таралуда.  Бұл  электроңды  окулыкпен 
оқу.  Оқушы  үшін электронды окулыкты пай­
далану  материалды окып білуіне  үлкен көмек 
туғызады сол материал бойынша мәлімет алуға 
мүмкіндік жасайды.  Физика сабағында элект­
ронды  окулыктың  маңызы  өте  зор.  Акпарат­
ты к  технологияны ң  сонғы   ж етістіктерін 
кеңінен  пайдалана отырып  казак тілінде дай- 
ындалған электронды окулықты дайындаудағы 
алдымызға  койған  негізгі  мақсатымыз-  бізді 
коршаған  дүние  жөніндегі  ен  іргелі  ғылым- 
дардың  бір  болып  табылатын  физика  ғылы- 
мының  негіздерін  жас  жеткіншектерге  орта 
мектеп  бағдарламасыньщ  аукымында  терен 
түсініп,  игеруге мүмкіндік жасау.  Бүл максат- 
қа жету үшін мынандай мәселені  шешуге тура 
келді.  Баяндалатын такырып немесе кұбылыс 
иә  заңның  негізгі  физикалык түйінін  қамти- 
тын, дәстүрлі  окулыктарды  баяндау  стилінен 
өзгеше,  тек  электронды  окулыктарға  тән да- 
ярлау.  Баяндалатын такырыптын ішкі  мазмү- 
нын  айкын ашыгг көрсететін интерактивті су- 
реттер  мен  анимациялык  материалдар  даяр- 
дау.  Такырыптын  материалын  каншалыкты 
сәтті  игергенін окушылардың оздеріне тексе­
руге  мүмкіндік  беретін  интерактивті  тестік 
бағдарлама.
Физикадан электронды оқулықтың мұкаба 
бетінде:
-кіріспе;
-баедарламаны жасауеа  қат ы сқан  автарлар 
ужымы;
-қолданылган әдебеттер;
-багдарламаны пайдаланудың нүсқауы;
-шыгу( жогары жагында оң ж а қ т а );
-экранды үлкейтіп кіш ірет іп көрсету;
-дыбысты қосу;
-модульдерге өту тетіктері кәрсетыген.  Кіру 
тетігін басып физикага кіреміз.
Физикада:
- түлгалар  (ф изиктердің  суретері  өмірбаян- 
дары мен ашқан жаңалықтары);
-гласарий (анықтама  с&здіктер);
-ж у м б а қ т а р   (  тарауларда  пайдаланатьін 
сәзжүмбақтар мен жумбақт ар).
Элетронды  оқулык  физиканың  "Элекро- 
динамика",  "  Оптика",  "Квантгык физика" та- 
рауларынан  тұрады.
Әрбір тараулар:

жүктеу/скачать 6,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: