8
а б в
2.1-сурет. Металдардың кристалдық торлары:
а) кӛлемдік центрленген кубтық; ә) бүйірлі центрленген кубтық;
б)гексагоналды
Металдардың полиморфизмі
Полиморфизм немесе аллотропия деп металдардың қыздыру мен суыту
кезінде ӛздерінің кристалдық торын ӛзгерту қасиетін айтады.
Полиморфиялық түрлену белгілі бір температураларда ӛтеді. Мұндай
қасиет кӛптеген металдарға тән. Бұл топқа темір, марганец, никель,
қалайы, титан, ваннадий, кобальт т.б. жатады.
Мысалы қалыпты температурада темірдің кристалдық торы кӛқлемдік
центрленген кубтық болса, 911
0
С температурада ол тор бүйірлі
центрленген кубтық торға айналады. Металдың әр түрлі кристалдық торы
бар түрлері оның модификациялары деп аталады. Олар грек алфавиті
әріптерімен белгіленеді:
т.б. Металдың ең тӛменгі температурадағы
полиморфиялық түрін әрпімен белгілейді.
Полиморфиялық түрлену кезінде энергияның іштен бӛлініп шығуы немесе
сіңірілуі орын алады. Сондықтан металдар мен қорытпалардың суыну
қисықтарының полиморфтық түрленуге сәйкес нүктелерінде температура
біраз уақыт тұрақты болғанын кӛруге болады.
Полиморфиялық түрленуге ұшырамайтын металдарға алюминий, магний,
мыс т.б. жатады.
Достарыңызбен бөлісу: