187
әрекеті кез-келген интеллектуалдық акт сипатталатын қҧрылыспен
сипатталады, дәлірек айтқанда: мотив, жоспардың болуы (пиғыл,
бағдарлама), орындау (жҥзеге асыру) және бақылау (К. Прибрам, Ю.
Галантер, Дж. Миллер, А.А. Леонтьев).
Оқу іс-әрекетінің қҧрылымдық ҧйымдасуын Д.Б. Эльконин – В.В.
Давыдов теорияларының жалпы контекстінде
сипаттай отырып И.И.
Ильясов былай деп кӛрсетеді
«...оқу ситуациялары мен міндеттерінің
сипатталынатыны, мұнда оқушы әрекеттің жалпы тәсілін игеруге
тапсырма мен оны игеру мақсатын алады, және де белгілі бір
кластағы міндеттерді шешудің жалпы тәсілдерін табу үшін үлгілер
мен нұсқау алады. Оқу әрекеттері - бұл оқушылардың ғылыми
түсініктер мен әрекеттердің жалпы тәсілдерін алуы мен табуы, және
де оларды ӛндіру мен нақты міндеттерді шешуде қолдану әрекеттері.
Бақылау әрекеттері ӛзінің оқу әрекеттерінің нәтижелерін берілген
үлгілермен жалпылауға бағытталған. Бағалау әрекеттері берілген
ғылыми білімдер мен міндеттерді шешудің жалпы тәсілдерін игерудің
соңғы сапасын белгілейді» [79, 43б.] .
Тӛменде схемалық тҥрде кӛрсетілген оқу іс-әрекетінің сыртқы
қҧрылымының әр компоненттерін жете қарастырайық.
Оқу іс-әрекетінің қҧрылымдық ҧйымдасуының компоненттік қҧрамы
Оқу жағдайы
Оқу мотива-
циясы
субъектінің
оның жалпы
табысқа
қажеттілігі
тҧсында
комму-
никативтік-
танымдық
қажеттілігін
қамтитын
оятушылар
жиынтығы
ретінде
Оқу тапсыр-
малары
формасында
ҧсынылатын,
оны оқушы
қабылдайтын
оқу міндет-
тері
Оқу
міндеттерін
оқу әрекет-
тері арқы-
лы шешу:
заттық
және
кӛмекші
Оқытушы
бақылауы,
яғни, ӛзін-
ӛзі бақыла-
уға
айнала-
тын бақы-
лау әрекет-
тері
Оқытушы
бағалауы,
яғни, ӛзін-
ӛзі бағала-
уға айнала-
тын сырт-
қы бағалау
әрекеттері