182
IV БӚЛІМ
ОҚУ ІС-ӘРЕКЕТІ
Барлық
мектеп
жасындағы
оқушыларға
тән
оқу
іс-әрекеті
олардың
кӛрсетілген
мазмҧнды
игерулерімен байланысты.
В.В.
Давыдов.
Проблемы
развивающего обучения
1 тарау. Оқу іс-әрекетінің жалпы сипаттамасы
§ 1. Оқу іс-әрекеті – іс-әрекеттің ерекше түрі
Оқудың жалпы теориясындағы оқу іс-әрекетінің теориясы
Бҧрын
айтылғандай, оқудың жалпы теориясының негізін
қалағандар Я.А. Коменский, И.Г. Песталоцци, А. Дистервег, И. Гербарт,
біздің елімізде – К.Д. Ушинский, П.Ф.
Каптерев, С.Т. Шацкий, А.П.
Нечаев, М.Я. Басов, П.П. Блонский, Л.С. Выготский, Н.К.
Крупская,
А.С. Макаренко, сонымен қатар ХХ ғасырдың ортасындағы отандық
және шетелдік педагогикалық психологияның кӛрнекті ӛкілдері Д.Б.
Эльконин, В.В. Давыдов, И. Лингарт, Й.
Ломпшер оқу іс-әрекетінің
психологиялық теориясын қалыптастырып, ол Ресейге ғылыми
басымды болған. Оны жетілдірушілер – Д.Б. Эльконин, В.В. Давыдов,
А.К. Маркова, П.Я.
Гальперин, Н.Ф. Талызина және т.б. (оның
психологиялық негізі, іс-әрекет теориясының кең контекстінде Л.С.
Выготский, С.Л. Рубинштейн еңбектерінде қаланған, ал нақты
мазмҧнын А.Н. Леонтьев тҧжырымдаған)
оқыту теориясында жаңа
проблема қойды – іс-әрекет субъектінің ӛзінің әрекеттер ҥрдісінде
ӛзгеруі, яғни әрекеттің жалпыланған тәсілдері арқылы оқу міндеттерін
орындау барысында танып отырған пәннің объективті қасиеттерін қайта
ӛндіретін әрекеттер процесінде ӛзгеруі.
Оқу іс-әрекеті теориясы тарапынан қойылған проблемалардың
ӛзектілігі мен дер мезгілдігі тек оқыту шарттарына қатысты осы теория
қалыптастырылған мектепке ғана таратылмайды, сонымен бірге жоғары
оқу
орнындағы оқытуға, студенттердің іс-әрекетіне де таратылады
(тҥрлі себептер бойынша жеткілікті тҥрде қалыптастырылмаған және
зерттелмеген). Оқу іс-әрекеті теориясының
жоғары оқу орнындағы
оқытуға таралуының ӛзектілігі мен дер мезгілдігі былайшы анықталады
183
– жоғары мектептерде (біздің елімізде, дҥниежҥзілік тәжірбиеде де),
мҧндағы оқытуды да, студенттің
оқу іс-әрекетін де қайта
ҧйымдастыруға мҥмкіндік беретін белгілі бір позитивті беталыс
қалыптасқан.
Достарыңызбен бөлісу: