Т. Хакімова компьютерлік өҢдеудің

 
24
негізгі  мәтін  ‰шін  әдетте 9, 10-пункт  тақырыптар  олардан  ‰л-
кенірек (12-ден  жоғары)  өлшеммен,  ал  ескертулер  мен  сіл-
темелерді көрсетуде — 8-пункт тағайындалады.  
Қаріптердің негізгі параметрлерін тағайындау 
Форматтау  процесі  негізінен  символдардың  қажетті  пара-
метрлерін тағайындаудан тұрады.  
Қаріптің  негізгі  парамертлерін  (типі,  өлшемі,  сызылымы) 
Формат  командасының  менюі  “Форматтау”  саймандар  тақта-
сындағы  пернелік  командалар  мен  контекстік  меню  ж‰йеле-
рінің көмегімен тағайындауға болады.  
“Қаріп” сұқбаттасу терезесін пайдалану 
Қаріптермен  жұмыс  істеуге  арналған  саймандардың  толық 
жиынтығын  “Қаріп”  сұқбат  терезесі  ұсынады.  Бұл  терезе  кез-
келген  қаріп  типін  таңдауға Word ж‰йесінде  талап  етілетін 
барлық парамертлерді тағайындауға м‰мкіндік береді.  
Жұмыс процесінде пернелік командалардың, контекстік ме-
нюдің  және  саймандар  тақтасының  саймандардың  т‰рі  көме--
гімен  қаріптердің  параметрлерін  өзгертуге  және  толықтыруға 
болады.  
“Қаріп” сұқбат терезесін ашу ‰шін мына әрекеттердің бірін 
орындау керек: 
— Формат–Қаріп командасын таңдау керек 
—  құжаттың  жұмыс  аумағында  тышқанның  оң  жағын  ба-
сып,  сонда  экранда  пайда  болған  контекстік  менюден  “Қаріп” 
командасын таңдау керек.  
“Қаріп”  және  “Интервал”.  Қаріп — компьютерде  орнатыл-
ған шрифтер тізімі.  
Шрифтердің сызылымы келесі операциялардан тұрады: 
— кәдімгі (Обычный) негізгі мәтін символдары ‰шін пайда-
ланылады; 
— курсив сөздерді, тақырыптарды айқындау ‰шін пайдала-
нылады; 
—  жартылай  қарайтылған  (Полужирный)  сөздерді,  тақы-
рыптарды айқындау ‰шін пайдаланылады; 
— жартылай қарайтылған курсив алдыңғы  екі т‰рлі шриф-
тер комбинациясын бірге пайдалану ‰шін қолданылады 
— мөлшер (Размер) — әріптердің м‰мкіндік мөлшерлерінің 
тізімі (8-72 пунктер аралығында). 

 
25
Астын сызу мыналардан тұрады: 
— жоқ мәтіннің асты сызылмай бейнеленеді; 
— кәдімгі мәтіннің асты тұтас сызықпен сызу; 
— тек сөздер, тек сөздердің асты сызылып, сөз арасындағы 
бос орындар сызылмайды; 
— қоссызық сөздердің астын қоссызықпен сызу; 
— пунктирлік ‰збе сызықпен астын сызу; 
—  т‰с  (Цвет)  мәтінді  бояйтын  м‰мкін  т‰стер  (Авто,  Қара, 
Қызыл, Сары т.б.) тізімі бар.  
Эффектілердің құрамы: 
— сызылған (Зачеркнутый) — мәтін ‰стінен тұтас т‰зу сы-
зықпен сызу (т‰зету кезінде пайдаланылады); 
— жоғарғы индекс мәтін базалық сызықтың деңгейінен жо-
ғары көтеріледі; 
—  төменгі  индекс  мәтін  базалық  сызықтың  деңгейінен  тө-
мен т‰сіріледі; 
— жасырын (Скрытый) мәтін баспаға берілген кезде көрін-
бейді; 
—  кішірейтілген  жазба  әріптер  (Малые  прописаные)  мәтін 
мөлшері жол әріптеріндей жазба әріптермен бейнеленеді; 
—  алдын-ала  келісім  бойынша  (По  умолчанию) — бұл 
сайманның  т‰рін  басу  “Қаріп”  терезесінде  тағайындалған  па-
раметрлер  бұдан  былай  осы  нұсқамен  даярланатын  барлық 
құжаттарға келісім бойынша пайдаланалады.  
Өңделіп  (теріліп,  т‰зетіліп)  жатқан  мәтіннің  кейбір  фраг-
менттерінің  қаріптерінің  параметрлерін  өзгертуге  болады.  Ол 
‰шін  сол  керекті  фрагментті  ерекшелеп, “Қаріп”  терезесі  кө-
мегімен оның керекті параметрлерін тағайындауға болады.  
Мұнда  тек  ерекшелерген  фрагменттің  ғана  қаріп  параметр-
лері өзгереді, ал қалған мәтін өзгеріссіз қалады.  
Қаріптер  сұқбат  терезесі  арқылы  оның  параметрлерін 
өзгерту ‰шін: 
1.
 
Қаріп форматы өзгертілетін мәтін фрагментін ерекшелеу 
керек.  
2.
 
Формат — Қаріп командаларын таңдау қажет.  
3.
 
Терезенің  ішкі  “Қаріптер”  парағы  арқылы  қаріп  типін, 
мөлшерін және сызылымын таңдап алу керек.  

 
26
Жұмыс  барысында  қайта-қайта  “Қаріп”  сұқбат  терезесін 
ашудың қажеті жоқ. Мақсатты орындау ‰шін пернелерді неме-
се  “Форматтау”  саймандар  тақтасындағы  саймандар  т‰рін 
пайдалану қажет.  
Мәтіннің астын сызу 
Word  редакторы  мәтіннің  астын  сызу  тәсілдерінің  төрт 
т‰рін  ұсынады:  тек  сөздердің  астын  сызу,  дара  сызықпен, 
қоссызықпен және пунктир (бөлінген) сызықпен астын сызу.  
Мәтіннің  астын  сызу  “Қаріп”  сұқбат  терезесінде  ж‰ргі-
зіледі.  Ол  ‰шін  асты  сызылатын  мәтін  фрагментін  ерекшелеп, 
осыдан  кейін  “Астын  сызу”  өріс  жолының  сайманының  т‰рін 
баса отырып, экранға шыққан тізімдерден қажетті т‰рін таңдап 
алу қажет.  
Абзацтарды форматтау 
Word  редакторындағы  абзац  дегеніміз,  мәтіннің  абзац  сим-
волдарымен  (екі  рет Enter пернесін  басу  аралығы)  шектелген 
бөлігі. Абзацты жеке форматтауға болады.  
Форматтау процесінде мынадай ұғымдарды пайдаланылады: 
Шегініс  (Отступ) — мәтіннің  сол  жақ  шетінен  абзацтың 
алғашқы  жолының  басына  дейінгі  аралық,  жәй  мәтін  жолын-
дағы азат жол. Абзацтың бірінші жолы шегініп оң жаққа ығы-
сумен қатар, нөмірленген тізім элементтерін көңіл аударарлық 
ету  ‰шін  немесе  библиографиялық  әдебиеттер  тізімін  көрсету 
кезінде нөмірлер жолдың сол жақ өріс шетінен де асып жазыла 
береді. Бұл әрекет Формат — Абзац арқылы орындалады.  
Мәтінді  пайдалану  мақсатына  байланысты  төрт  т‰рі  бола-
ды, олар: 
•
 
сол  жақ  шетке  қарай  туралау — жәй  құжат  мәтіндерін 
тергенде қолданылады 
•
 
оң  жақ  шетке  қарай  туралау — колонтитулдарда,  яғни 
бөлім тақырыптарын беттердің жоғарғы жағына тұрақты к‰йде 
жазу кезінде 
•
 
жол ортасына қарай туралау — тақырыптар жазғанда 
•
 
екі  жақ  шетті  де  туралау — іс  қағаздарын,  баспахана 
материалдарын даярлауда пайдаланылады.  

 
27
Табуляция — әрбір  абзац  алдында  тұрақты  азат  жол  даяр-
лау  ‰шін  және  мәтінді  бірнеше  бағана  т‰рінде  кестелеп  жаз-
ғанда, сол бағаналарға жылдам өту ‰шін қолданылады.  
Жол  арасындағы  интервал — жолдардың  ара  қашықтығын 
тағайындайды.  
Абзацты форматтау тәсілдері 
Жаңа құжат даярланғанда ‰лгі (шаблон) параметрлері (хат-
тар, есеп беру құжаттары т.б. ‰шін) пайдаланылады. Олар жаңа 
форматтау  параметрлерін  енгізгенше  сақталады.  Егер  “Кә-
дімгі” (Обычный) ‰лгіні пайдаланып құжат даярласа, онда кә-
дімгі стиль пайдаланылады. Бұл стиль бойынша абзаң сол жақ 
шетке қарай тураланады.  
Абзацты  мәтін  енгізілген  соң  немесе  оған  дейін  де  фор-
маттай беруге болады. Мәтінді форматтау ‰шін оны ерекшелеу 
керек.  Тек  бір  абзацты  тек  форматтау  ‰шін,  оның  алдында 
курсорды сол абзац ішіне орналастырса болады.  
Word  редакторды  абзацты  форматтаудың  мынадай  тәсіл-
дерін ұсынады: 
— Формат — Абзац командасы — сұқбат терезесінде абзац-
ты форматтаудың қажетті параметрлерін тағайындайды; 
—  контекстік  менюдегі  Абзац  командасы  (тышқанның  оң 
жағын  басқанда)  алдыңғы  пункттегі  команда  әрекетін  қайта-
лайды; 
— “Форматтау”  саймандар  тақтасындағы — әр  параметрді 
тағайындауға сәйкес саймандардың т‰рін басу арқылы орында-
лады.  Бір  әрекет  арқылы,  бір  ғана  параметрді  тағайындауға 
болады. Егер форматтаудың бір элементін өзгерту керек болса, 
бұл  тәсіл  басқа  тәсілдерге  қарағанда  жылдам  ж‰зеге  асыры-
лады; 
—  көлденең  белдеу  (сызғыш) — шегініс  пен  табуляция 
позицияларын тағайындайға пайдаланылады; 
—  пернелік  командалар — “Форматтау”  саймандар  тақта-
сындағы  саймандардың  т‰рі  секілді  формат  параметрлерінің 
бірін жылдам өзгерте алады.  
Формат  менюінің  немесе  контекстік  менюдің  Абзац  ко-
мандасы. 
Форматтаудың  бірнеше  параметрлерін  тағайындау  ‰шін 
“Абзац”  сұқбат  терезесін  пайдаланған  жөн.  Бұл  терезені  ашу 

 
28
‰шін формат менюінен немесе контекстік менюден Формат — 
Абзац  командасын  таңдау  керек.  Мысалы,  осы  команданың 
“Шегіністер мен интервалдар” деп аталатын парағы форматтың 
төмендегідей  абзац  параметрлерін  тағайындауға  м‰мкіндік 
береді: 
•
 
абзацтың бірінші жолының шегінісін; 
•
 
жолдардың арасындағы интервалды; 
•
 
абзац алдындағы және соңындағы аралықты; 
•
 
мәтінді  сол  жағы,  оң  жағы,  ортасы  немесе  ені  бойынша 
туралауға; 
•
 
табуляция параметрлерін тағайындауға.  
Осы  әрекеттер“Табуляция”  сұқбат  терезесінде  ж‰зеге  асы-
рылады. Бұл терезені Формат — Табуляция командасын таңдау 
немесе  “Абзац”  терезесінен  “Табуляция”  сайманының  т‰ріне 
басу арқылы ашуға болады.  
“Форматтау” саймандар тақтасының құралдары.  
“Форматтау”  саймандар  тақтасы  абзац  форматының  нақты 
параметрін  жылдам  өзгертуге  м‰мкіндік  береді.  Ол  ‰шін 
керекті  абзацты  ерекшелеп  алып,  саймандар  тақтасындағы 
керекті сайманның т‰ріне тышқанмен басу керек.  
Саймандар  тақтасындағы  алғашқы  ‰ш  элемент — Стиль, 
Қаріп  және  Қаріп  мөлшері.  Өрістерінің  оң  жақтағы  бағыт-
таушын  саймандар  т‰ріне  басқанда  ‰ш  т‰рлі  тізім  шығады, 
олардың ішінен шрифт типтері мен оның мөлшерін таңдап алу-
ға болады. Жартылай қарайтылған, Курсив және Асты сызыл-
ған  атты  саймандар  т‰рі  арқылы  жиі  пайдаланылатын  сызы-
лымдарды  тағайындауға  боладыі.  Символдарды  тағайындауға 
жататын  соңғы  элемент — Т‰с,  ашылатын  тізімнің  көмегімен 
ерекшелеген  мәтін  фрагменттерінің  фонын  тағайындауға  бо-
лады.  
Форматтау кезінде мәтін фрагментін ерекшелеп, тиісті сай-
мандар т‰рін басу арқылы керекті параметрлерді тағайындауға 
болады.  Бұл  жағдайда,  тек  ерекшеленген  фрагменттің  ғана 
шрифт  параметрі  өзгереді,  ал  қалғандары  өзгеріссіз  қалады. 
Осы  тәсілмен  мәтін  абзацтарын  ерекшелеп,  саймандардың 
орналасқан элементтері арқылы олардың сол жақ, оң жақ шет-

 
29
терін  немесе  екі  шеттерін  де  туралап,  тақырыптарды  ортаға 
жылжытып қоюға болады.  
“Форматтау”  саймандар  тақтасы  экранда  жоқ  болса,  оны 
көрсету  ‰шін  Т‰р — саймандар  тақтасы  (Вид — Панель 
инструментов)  командасын  таңдау  керек.  Экранға  шыққан “ 
саймандар тақтасы” сұқбат терезесінде “Форматтау” жалауша-
сын тағайындап, ОК-ды басу керек.  
Абзацтарды туралау 
Жолдың екі шетін бірден туралау жиі кездесетін форматтау 
т‰рі  болып  саналады.  Жолдағы  сөздердің  арасындағы  қашық-
тықтар  бірдей  болып  орналасын,  мәтін  әрбір  жолда  ыңғайлы 
к‰йде бейнеленеді.  
Формат — Абзац — Туралау  (Выравнивание)  командасы 
арқылу  туралау  б‰кіл  мәтінге  қатысты  деп  есептеледі.  Меню 
командасы көмегімен туралау режимін тағайындау ‰шін келесі 
әрекеттерді орындау қажет: 
•
 
шеттері туралануға тиіс бір немесе бірнеше абзацты ерек-
шелеу.  Егер  тек  бір  абзацты  туралау  қажет  болса,  курсор  сол 
абзацта тұрса жеткілікті; 
•
 
Формат — Абзац  командасын  таңдап  “Абзац”  сұқбат 
терезесін ашу қажет; 
•
 
Туралау өрісіне басып, экранда туралау т‰рлерінің тізімін 
ашу қажет; 
•
 
Туралау т‰рлерінің керектісін таңдап, ОК-ды басу керек; 
Көлденең сызғышты пайдалану 
Көлденең  сызғыш  немесе  белдеу  абзац  шеттерін  тағайын-
даудың барлық т‰рлерін ж‰зеге асыра алады. Сызғыш бойын-
дағы  маркерді  керекті  орынға  жылжыту  арқылы  оның  жаңа 
мәнін  енгізуге  болады.  Бұл  тәсіл  “Абзац”  терезесін  ашқаннан 
гөрі әрі жеңіл, әрі жылдам. Бірақ маркер арқылы шегіністі өз-
герту дәлдігі — 0, 25 см, ал терезе командасы арқылы кез-кел-
ген мәнді жылжытып алуға болады.  
Сызғыштың сол жақ, оң жақ шетінде ‰шбұрыш тәрізді мар-
керлер  орналасқан,  олардың  орнын  ауыстыру  тышқан  көме-
гімен  орындалады.  Сол  жақтағы  ‰шбұрыш  т‰ріндегі  екі  мар-
кердің  жоғарғысы — абзацтың  алғашқы  сол  жақ  шетін,  ал 

 
30
төменгісі — одан кейінгі жолдардың сол жақ шетін көрсетеді. 
Бұл  екеуін  сызғыш  бойымен  бөлек-бөлек  орын  ауыстырып, 
қажет болса екеуін синхронды (байланысқан) т‰рде бірге орын 
ауыстыруға болады, ол ‰шін төменгі маркердің квадратын кур-
сормен іліп алып, содан кейін қозғау керек. Оң жақтағы маркер 
б‰кіл абзацтың оң жақ шетін белгілейді.  
Интервалдар.  Абзацтың  алдындағы  және  соңындағы 
интервалдарды тағайындау.  
Әдетте,  жолдар  арасындағы  интервал  қаріп  биіктігінің 
120%-не тең болып алынады, мысалы, қәріп мөлшері 10 пункт 
болса,  интервал 12 пункт  болуға  тиіс.  Бірақ  ол  кішірек  болса, 
қағаз тиімді пайдаланып, оған көбірек мәлімет сияды.  
Абзацтың  алдындағы  және  соңындағы Enter пернесін  ба-
сып, бос жол қалдыруға боладыі, бірақ оның мөлшері қажетті 
шамадан  артық  болып  кететіндіктен  әдейілеп  интервал  мәнін 
былай енгізуге болады: 
•
 
Формат — Абзац командасын таңдау керек; 
•
 
“Абзац”  сұқбат  терезесінің  “Шегіністер  мен  интервал-
дар” парағын ашу керек; 
•
 
Алдында (Перед) және Артында (После) деген өріс жол-
дарына керекті мәндерді тағайындау немесе оң жақ шетіне ба-
сып,  шыққан  сандар  тізімінен  керектісін  таңдау  керек.  Алдын 
ала келісім бойынша аралықтар мәні пунктпен (ПТ) көрсетілсе, 
оң жақты бір басса 6 пуктке ‰лкейтіледі.  
Интервал  мәндеріне  басқа  өлшем  бірліктерін  беру  ‰шін, 
керекті өріс жолына сол өлшеу бірлігінің қысқашы атын енгізу 
жеткілікті. Жалпы мәтін ‰шін Сервис — Параметрлер — Жал-
пы — Өлшеу  бірлігі  командаларын  орындау  арқылы  қажетті 
бірлікті енгізіп, ОК-ды басу керек.  
Word  редакторында  келесі  өлшем  бірліктері  қолданы-
лады: 
Өлшеу бірліктері: 
Сантиметр  (см),  Дюйм (“), Пика  (ПК),  Пункт  (ПТ),  Қатар 
(СТ)  
Эквиваленттері: 
2, 54 см — 1 дюйм, 1 дюйм — 12 пункт — 6 пика, 1 пика — 
12 пункт — 0, 677 дюйм 

 
31
12 пункт — 0, 677 дюйм — 1 ст, 1 ст — 12 пункт — 0, 677 
дюйм.  
Жолдар арасындағы интервалды тағайындау 
Интервал жолмен салыстырылып беріледі. Жол арасындағы 
интервал  қаріп  мөлшеріне  байланысты  автоматты  т‰рде 
тағайындалады. Оны өзгертуге болады.  
WORD  интервалды  еселік  т‰рмен (1, 1. 5, 2, 2. 5 …) 
өзгертеді, оған қоса оның м‰мкін ең кіші мәнін немесе дәлме-
дәл  мәнін  сан  арқылы  береді.  Интервал  “Абзац”  сұқбат  тере-
зесінің  ашылатын  “Жол  аралығы” (Межстрочный)  атты  тізім-
дерінің көмегімен тағайындалады, оның опциялары:  
—  Бір  аралықты  (Одинарный) — жол  арасындағфы  интер-
вал  сол  жолдағы  ең  ‰лкен  символ  биіктігіндей.  Бір  аралықты 
интервал символ мөлшерінен сәл ‰лкендеу болады.  
— Бір жарым аралықты (Полуторный) — интервал бір ара-
лықтыдан  бір  жарам  есе  артық  болады,  мысалы,  символ  мөл-
шері 10 пункт болса, аралық 15 пункт шамасында болады; 
— Екі аралықты (Двойной) — бір аралықты интервалдан екі 
есе  артық  қашықтық, 10 пункт  символдан  тұратын  жолдар 
арасы 20 пункт болады; 
—  Минимум — WORD редакторында  м‰мкін  болатын  ең 
кіші интервал мәні, ол әрт‰рлі жағдайларды (жоғары индексті) 
есепке ала отырып тағайындалады; 
— Дәлме-дәл (Точно) — жолдар аралығы б‰кіл мәтін ‰шін 
бірдей  дәрежеде  болады,  егер  символдар  қиылғандай  к‰йде 
болса, онда оны аздап ‰лкейту (минимум мәнін) керек; 
— Көбейткіш (Множитель) — көрсетілген жолдардың саны 
есептелген  интервал,  Мәні  (Значение)  деген  өріс  жолыны 
қажетті мәні енгізіледі (келісім бойынша, ‰ш қатар).  
Жолдар аралығын тағайындау ‰шін: 
•
 
интервал  өзгертілуге  тиіс  абзацтарды  ерекшелеу  немесе 
жеке абзацқа курсорды орналастыру керек; 
•
 
Формат — Абзац  командасын  таңдап, “Абзац”  сұқбат 
терезесін ашып, “Шегініс пен интервалдар” парағына ауысу қа-
жет; 
•
 
Жол  аралығы  (Межстрочный)  деген  тізімнен  керекті 
мәнді  таңдап,  мысалы,  Дәлме-дәл  (Точно)  сөзін,  Мәні  (Значе-

 
32
ние) деген өріске жоларалық интервалға арналған санды енгіз--
се болғаны; 
•
 
ОК-ды басу керек.  
 
2.3. WORD редакторында құжатты қағазға  
басып шығару 
 
Құжатты  баспаға  жібермес  бұрын,  алдымен  оның  қағаз  бе-
тінде  қалай  орналасатынын  арнаулы  алдын  ала  мәтінді  көру 
режимі арқылы қарап шығу керек.  
Word  редакторында  бірден  мәтіннің  бірнеше  дана  көшір-
месін  баспаға  шығаруға  және  құжаттың  тек  кейбір  беттерін 
баспаға  шығаруға  болады.  Кез  келген  құжаттық  мәтін Word 
экранда орналасқанда «Қасиеттер» сұқбат терезесінде ол жай-
лы мәліметтермен бірге басып алуға болады.  
Басып шығарылатын мәтінді алдын ала көріп шығу 
Басып  шығарылатын  мәтінді  көріп  шығу  ‰шін  келесі  төрт 
режимнің  кез  келгенін  қолдануға  болады,  олар:  әдетегі,  бет-
терді белгілеу, қ‰жат құрылымы және баспаға шығару алдында 
мәтінді  көріп  шығу.  Егер  де  құжат  құрамында  арнайы  эле-
менттер (кестелер, кадрлар, графиктік объектілер, т.с.с.) болса, 
тек  беттерді  белгілеу  және  баспаға  шығару  алдында  мәтінді 
көріп  шығу,  екі  режим  басып  шығарылатын  құжат  жайлы  ал-
дын ала толық көрініс бере алады.  
Көрсетілген төрт режимнің әр қайсысының өзіндік ерекше-
ліктері  бар.  Мысалы,  бетті  белгілеу  режимі  мәтіннің  немесе 
графиктің  жеке  элементтерінің  орнын  өзгертуге  және Word-
тың  барлық  саймандарын  қолдануға  м‰мкіндік  береді.  Алдын 
ала  мәтінді  көру  режимі  орнату  ‰шін,  саймандар  тақтасында 
орналасқан «Алдын ала көру» арнайы сайманның т‰рін пайда-
лануға да болады.  
Беттері белгілеу арқылы көру режимі 
Бұл  әмбебап  режимі,  сондықтан  ол  құжатты  оқу  мен  т‰зе-
туде және баспаға шығарудан бұрын алдын ала оны көру ‰шін 
қолданылады.  
Бетті белгілеу арқылы көру режимінде мәтіндік құжат бас-
падан  шығарылғаннан  кейін  қандай  к‰йде  болса,  дәл  сондай 

 
33
к‰йде  көрінеді.  Сондықтан  бұл  режимде  тақырыптардың,  мә-
тіндердің,  суреттердің  және  оларға  т‰сінік  беретін  төменгі 
шетте сілтеме жазулардың, сондай-ақ беттердің нөмірлері таң-
баларының  қағаз  бетіне  орналасуын  бақылап  отыру  ‰шін  өте 
қолайлы.  
Мәтіннің  беттерін  белгілеу  режимде  көру  ұшін  мынадай 
әрекеттер орындалады:  
•
 
құжатты экранға шығару керек 
•
 
Сыртқы т‰р=>Бетті белгілеу командасын орындау керек  
•
 
Жеке  бір  беттің  қағазда  калай  орналастынын  көру  ұшін, 
Сыртқы  т‰р=>Масштаб  командасын  орындап  немесе  сайман-
дар  стандартты  тақтасында  орналасқан  Масштаб  сайманының 
т‰ріне  басып,  олардың  нәтижесінде  қағаз  бетінде  объектілер-
дің орналасуы жайлы толық көрініс алуға болады 
•
 
Басқа көру режиміне өту ‰шін, Сыртқы т‰р — менюінің 
ішкі  командаларын  немесе  көлденең  жылжу  белдеуінің  сол 
жақ шетінде орналасқан көру режимдерін ауыстырып косқыш 
сайман т‰рлерін қолдану қажет.  
Мәтінді алдын ала көру режимі  
Бұл  режимде  құжаттың  бір  немесе  бірнеше  беттерін  кіші-
рейтілген т‰рде қарап шығуға және оған т‰рлі өзгерістер енгі-
зуге болады. Мұнда құжаттың бірнеше беттерін көру барысын-
да  мәтінді  оқу  немесе  жеке  графиктік  элементтерді  айқын 
белгілеу  м‰мкін  емес.  Алайда  элементтердің  өзара  орналасуы 
жайлы  толық  мәлімет  алып,  төменгі  сілтеме  қатарларды 
байқап, артық кеткен бос қатарларды тез анықтауға болады.  
Алдын  ала  көру  режимінде  жұмыс  істеу  ‰шін,  саймандар 
тақтасындағы «Алдын ала көру» сайманын шақыру қажет. Ол 
сайманның мынадай нұсқаулары болады:  
—  Баспаға  шығару — б‰л  сұхбат  терезеде  анықталған 
операцияларға сәйкес құжатты қағазға басып шығарады.  
— ‡лкейту — ‡лкейту/Кішірейту  мен  өңдеу  режимдерін 
алма-кезек ауыстыруды іске асырады.  
—  Бір  бет — құжаттың  жалғыз  бетінің  мазмұнын  көруді 
іске асырады.  
— Бірнеше беттер — бір уақытта құжаттың бірнеше бетте-
рін қарап шығуды іске асырады.  

 
34
Масштаб — құжат бейнесінің масштабын экранда өзгертеді.  
Сызық — көлденең  жылжу  белдеу  сызықтарын  бейнелеп 
көрсетеді немесе жасырады.  
Беттерді  қиыстырып  келтіру — құжаттарды  жан-жағынан 
ығыстырады.  Соңғы  бет  кішігірім  көлемдегі  мәтінді  құраған 
жағдайда қолданған жөн.  
Толық  экранға — экраннан  саймандар  мен  басқа  элемент-
терді  жоюға  байланысты  жадтың  мазмұнын  көруге  арналған 
аумақты максималды ‰лкейтеді 
Жабу — алдын  ала  көру  режимдерінен  шығуды  іске  асы-
рады.  
— Анықтама — контекстік-тәуелді анықтаманы ұсынады.  
Алдын  ала  көру  режимінде  экранға  құжатты  шығару  ‰шін 
келесі әрекеттер орындалады:  
•
 
көруге қажетті құжатты экран бетіне шығару керек; 
файл=>алдын  ала  көру  командасын  орындап  немесе 
саймандар стандартты тақтасындағы «Алдын ала көру» сайма-
ының т‰рін басу қажет; 
•
 
экранда  құжаттың  бірнеше  беттерін  бір  уақытта  қарап 
шығу м‰мкіндігін енгізу керек.  
•
 
Алдын  ала  көру  режиінде  мәтінді  оқып  шығу  м‰мкін 
емес.  Алайда,  құжатты  көру  барысында,  оның  кейбір  ‰зінді-
лерін толығырақ қарастырып шығу және оған өзгертулер енгі-
зуге қажет болуы м‰мкін.  
Құжатты  алдын  ала  көру  режимін  толығырақ  қарастырып 
шығу және оны өңдеу ‰шін мынадай әрекеттер орындалады: 
•
 
алдын ала көру саймандар тақтасындағы «‡лкейту» сай-
манының  т‰ріне  басып,  нәтижесінде  тышқан  бағыттауышын 
қосу таңбасын бар ‰лкейтілген терезе т‰ріне келтіру; 
•
 
тышқан  бағыттауышын  беттің  қай  бөлігін  толығырақ 
қарастыруға  болатын  бөлігіне  апарып  белгілеп,  оны  басқанда, 
экранға  беттің  көрсетілген  бөлігі 100%-ке  ‰лкейтіліп  шыға-
рылады да, тышқан бағыттауышы ‰лкейтілген терезеге ауыса-
ды; 
•
 
‰лкейтілген  мәтін  бөлігін  жөндеп-т‰зетуге  және  бетті 
белгілеу  режиміндегідей  форматтауға  болады,  ол  ‰шін «‡л-

 
35
кейту» сайман т‰ріне тағыда бір рет басу керек. Сонда тышқан 
бағыттауышы қалыптағы стандарты к‰йіне өзгереді.  
•
 
қажетті өзгертулер енгізілген соң, бұрынғы кішірейтілген 
бейнеге  қайта  оралу  ‰шін, «‡лкейту»  сайманының  т‰ріне  ба-
рып құжат бетін басу керек.  
•
 
«Алдын  ала  көру»  режимінде  тұрып  құжатты  баспаға 
шығаруға болады. Ол ‰шін «Алдын ала көру» саймандар тақта-
сындағы  «Баспаға  шығару»  сайманының  т‰ріне  басу  жеткі-
лікті,  бірақ  мұнда  баспа  параметрлерінің  ағымдағы  мәндері 
арқылы құжат толығымен қағазға шығарылады. Егер құжаттың 
бірнеше  беттерін  баспаға  шығару  керек  болса  немесе  пара-
метрлерін  өзгерту  қажет  болған  жағдайда, «Баспаға  шығару» 
сұхбат  терезесін  ашу  керек.  Ол  ‰шін  Файл=>Баспаға  шығару 
командасы орындалады.  

жүктеу/скачать 1,16 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: