Коммуникация
ары қарай сөз арқылы бейнелеуге тартылған жол әр халықта әрқа-
жүктеу/скачать 11,31 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Шынайы өмір Ойлау/Мәдениет Тіл/Сөйлеу Ъ Зат/Қубылыс Түсінік/Ұғым Сөз
| ары қарай сөз арқылы бейнелеуге тартылған жол әр халықта әрқа-
лай, бұл олардың тарихының, мекенінің, өмір салтының, сондай-ақ қоғамдық санасы дамуының әрқилылығымен байланысты. Біздің са- намыз ұжымдық тұрғыдан да (өмір салты, әдет-ғұрыптар, салт-дәс- түрлер, яғни этнографиялық мағынадағы мәдениет), жеке қасиетте- рімізге де (жеке адамға тән әлемді қабылдау ерекшелігі) байлаулы болғанымен, тілдің шындықты бейнелеу жолы тура емес, шындық өмірден ойлауға, ойлаудан тілге қарай бағытталады. Басында келтір- ген метафорамыз енді келіңкіремей қалды, айнамыздағы бейнеміз қисық болып шықты, бейненің қисық болуының себебі, тіл өкілдері- нің мәдениетіне, діліне, дүниетанымына байланысты. Сөйтіп, тіл, ойлау, мәдениеттің өзара байланысының тығыз екені соншалық, тіпті бір-бірінен бөліп-жарылып қызмет ете алмай- тын, үш құрылымнан тұратын біртұтас дүние сияқты. Үшеуі бірлесіп шынайы өмірмен арақатынасқа түседі: оған қарсы тұрады, оған тәу- елді болады, оны бейнелейді және оны қалыптастырады. Жоғарыда айтқанымыздың сызбасы мынадай болады: Шынайы өмір Ойлау/Мәдениет Тіл/Сөйлеу Ъ Зат/Қубылыс Түсінік/Ұғым Сөз Сонымен, адамды қоршаған орта үш формада көрініс табады: - әлемнің шынайы бейнесі; - әлемнің мәдени (немесе түсініктер) бейнесі; - әлемнің тілдік бейнесі. Әлемнің шынайы бейнесі - бүл адамзаттан тыс объективті мәліметтер, бұл адамды қоршаған орта. Әлемнің мәдени (түсініктер) бейнесі - үжымдық тұрғыдан да, жеке адам түрғысынан да адам қабылдауының негізінде қалыптас- қан, сезім органдары арқылы алынған және оның санасы арқылы жеткен тусініктер сүзгісінен өткен шынайы бейненің көрінісі. Әлемнің мәдени бейнесі ерекше және әр халықта өзгеше бола- ды. Бул көптеген факторларға тікелей байланысты: география, ауа райы, табиғи жағдайлар, тарих, әлеуметтік қүрылыс, сенім, дәстүр, өмір суру салты т.с.с. Мүны мысалдармен безендіріп көрелік. 1994 жылы Финляндияда өткен халықаралық SIETAR конгресін- де норвегиялық Мәдениетаралық коммуникация орталығы дайын- даған Еуропаның мәдени картасы үсынылды. Карта Еуропа елде- рінің географиялық және саяси ерекшеліктерін емес, керісінше, норвегиялықтардың мәдени қабылдауындағы стереотиптерге не- гізделген осы елдердегі ерекшеліктерді үсынады. Басқаша айтқан- да, бүл Еуропаның Норвегия түрғындары көзімен жасалған мәдени бейнесі. Төменде картаның суреті усынылып отыр: жүктеу/скачать 11,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|