Байланысты: Кузембаева Г., Кузембаев К Қоғамдық тамақтандыру өндірісін ұйымдастыру
уақыты шығындарының жіктелуі 8.4-суретте көрсетілген.Өндірістік үрдіс
уақыты бір аусымнан тысқары шығуы мүмкін. Ол: технологиялық үрдісті жүзеге асыру уақыты (еңбек затының түрленуі жүретін негізгі, технологиялық
уақыт)-Т
т
; тасымалдау операциялар уақыты (операция аралық тасымалдау,
еңбек затын ары қарай өңдеу жеріне тасымалдау) - Т
тр
; дайын өнімдерді бақылау уақыты-Т
ки
; өндірістік үрдіс барысындағы үзілістер уақыты –Т
п
болып жіктеледі.
Өндірістік үрдісті механикаландыру дәрежесіне байланысты үзілістерден
басқа барлық құрамдас бөліктері машиналық, машиналық-қол және қол еңбегі уақытына жіктеледі. Үзілістер бекітілген (қосымша әрекеттерді орындау
уақыты-Т
в
, жұмыс орнына қызмет көрсету уақыты- Т
об
, дайындық-аяқтау
әрекеттерді орындау уақыты – Т
пз
, технология мен өндірісті ұйымдастырумен
байланысты үзілістер уақыты –Т
пт
, жұмысшылардың демалуы мен жеке
қажеттіліктеріне арналған үзіліс уақыты - Т
отл
), сонымен қатар өндіріс пен
еңбекті ұйымдастыруда кемшіліктермен, техникалық бұзылулармен, еңбек
тәртібінің бұзылуынан (Т
пнт
,Т
пнд
) туындаған бекітілмеген үзілістерге бөлінеді.
Жұмыс уақыты шығындары құрылымында еңбекті нормалауды орнатқанда
нормаланатын және нормаланбайтын шығындар бөлінеді, яғни уақыт
нормасына енгізілетін және қажетті болып саналатын және оған енгізілмейтін,
рационалды емес, артық болып саналатын болады.
Жұмысшы үшін нормаланатын уақыт шығындарына: дайындық-аяқтау
уақыты; жедел уақыт; жұмыс орнына қызмет көрсету уақыты; технологияға
негізделген бекітілген үзілістер мен демалыс пен жеке қажеттіліктерге
арналған үзілістер жатады.
