Жұмабаева жәзира аманжолқызы бастауыш білім беру пәндерін метапәндік тұрғыда оқыту

79 
А.Г. Асмоловтың ӘОӘ-нің әрбір блогы бойынша берген сипаттамаларын 
басшылыққа ала отырып, тұлғалық, танымдық, реттеуші, коммуникативті 
ӘОӘ-нің метапәндік нәтижелерін зерттеу мәселемізге қатысты төмендегіше 
қарастырдық. 
Тұлғалық ӘОӘ оқушылардың құндылықты-мағыналық бағдарларын 
қамтамасыз етеді:
- әрекеттер мен оқиғаларды қабылданған этикалық ұстанымдармен 
салыстыру білігі, моральды нормалар мен біліктерді білу, мінез-құлықтың 
адамгершілік аспектісін ажырату білігі, сонымен бірге, әлеуметтік рөлдерге 
және тұлғааралық қатынастарға бағдарлау.
- тұлғааралық қарым-қатынас (серіктестің жеке қасиеттеріне бағдарлану, 
коммуникативтік тапсырмаларды шешу, әсер ету, аргументация және т.б.);
- ынтымақтастық (бірлескен қызмет – топта жұмыс жасауды ұйымдастыру 
және жоспарлау, келіссөз жүргізу, ортақ шешім табу, бастамаларды қабылдау, 
қақтығыстарды шешу);
- жеке және танымдық рефлексияны қалыптастыру;
- мотивацияны және оқытуды мақсатты белгілеу негізінде мән 
қалыптастыру;
- «Мен» дамуы тұжырымдамасын және өзін-өзі бағалауды дамыту;
- Моральдық-этикалық қатынастар саласында оқушының моральдық сана-
сезімін дамыту (кесте 6). 
Кесте 6 - Тұлғалық ӘОӘ аспектілері 
Аспект 
Бастауыш мектеп 
оқытудың мотивациясын және мақсатты 
дамуын 
жетілдіру 
негізінде 
зейінін 
қалыптастыру 
- білім берудің маңыздылығы, білім берудің 
міндеттерін шешудің маңыздылығын түсіну, 
олардың шынайы өмірлік мақсаттар мен 
жағдайларға қатыстылығы (олар маған не 
береді?) 
МЕН дамуы тұжырымдамасы, өздік баға 
- әлемге, айналаңдағы адамдарға, өзіне және 
болашағына 
қатысты 
олардың 
өмірлік 
жағдайын дамыту. (МЕН- отбасы мүшесімін, 
оқушымын, сыныптаспын, дос, азамат) 
моральдық сана-сезімді дамыту және 
оқушының 
моральдық 
этикалық 
қатынастар саласында бағдарлануы 
- моральдық нормалармен, ережелермен, 
бағалаулармен жүруге мүмкіндік беретін 
адамгершілік құндылықтар мен мағыналарды 
түсінуге 
зерттеуге 
және 
қабылдауға 
бағытталған жеке адамның іс-әрекеттері. 
(менің достарым мұны неліктен істеді? Өзара 
көмек, адалдық, шыншылдық, өзімнің және 
менің құрдастарымның жауапкершілігі) 
Танымдық ӘОӘ жалпы оқу, логикалық әрекеттерді, сонымен бірге, 
проблемаларды қою және шешу әрекеттерін: жалпы оқу әмбебап әрекеттерін; 
белгілік-символикалық 
әрекеттерді; 
логикалық 
әмбебап 
әрекеттерді; 
проблеманы қою және шешуді қамтиды (кесте 7). 

80 
Кесте 7 – Танымдық ӘОӘ аспектілері 
Аспект 
Бастауыш сынып 
жалпы білім 
беру қызметі 
-танымдық ақпаратты құрастыру және дербес белгілеу;
- қажетті ақпаратты іздеу және белгілеу 
әмбебап 
логикалық 
әрекеттер 
- ерекшеліктерді анықтау мақсатында объектілерді талдау (маңызды, 
маңызды емес); барлық бөліктердің құрамы ретінде синтездеу; соның 
ішінде өзін-өзі аяқтау, жетімсіз компоненттерді толықтыру 
проблемалар 
ды шешу
- оқушылардың бұл мәселені шешуді бастайтын түсініктемесі;
-қажетті және нақты жағдайларды сипаттау, айырмашылықтарды көрсету;
- қызметті жүзеге асыру үшін қажетті ресурстарды анықтау; 
- өз жұмысының ағымдағы бақылауының алгоритмі;
- жоспарланған және алынған өнімнің сипаттамаларын салыстыру, өнімнің 
жоспарға сәйкестігі туралы қорытынды;
- белгiленген өлшемдер бойынша өз қызметiнiң өнiмiн белгiленген 
тәртiппен бағалау;
- олардың қызметінің күшті және әлсіз жақтарын көрсету;
- олардың әрекеттерінің себептерін анықтау. 

жүктеу/скачать 6,28 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: