Қазақстан Республикасы Білім және ғылым Министрлігі Ахмет Байтұрсыноватындағы

АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ СОЦИАЛЬНО-ГУМАНИТАРНОГО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ 
 
 
292
де шыққан тегі, жеке ұлттардың әлемдік өркениетке қосқан үлесі ретінде қарастырылады. 
Ұлттық  ойындар  ұлтқа  тән  қасиеттерді  ғана  тәрбиелеп  қоймайды,  ол  білім  алушыларды  өз  ұл-
тына, өз халқына деген ілтипатқа, оның ғасырлар бойы жасаған рухани, мәдени, тарихи, әдет-ғұрып, 
салт-санасын, дәстүрін қадірлеуге, оны мақтан тұтып, тілін, дінін, дәстүрін құрметтеуге үйренеді. 
Қазақтың 
ұлттық 
ойындарының 
бірі-асық 
ойыны. 
Көпшілік 
жұрт 
асықты 
бала 
ойыны,еріккендердің  ермегі  деп  біледі.  Алдымен  бұл  материалдық  шындық  өмірмен  астасып 
жатыр,  екіншіден,  мұнда  жарыс,  тартыс  және  ұту-ұтылу  бар.  Ал,  бәсеке  мен  жарыс  бар  жерде 
ойлау  мен  амал-айла  қатар  жүреді.  Үшіншіден,  ойын  дене  мен  ақыл  ойдың    бірдей 
жатықтырушысы.  Төртіншіден,  адамның  қимыл-қозғалысын,  жүріс-тұрысын  реттейді.  Адамның 
сымбатты болып өсуіне де әсер етеді. Мысалы, асықты қалай болса солай лақтыруға болмайды. 
Тігілген  асықты  ату  үшін,  белгілі-бір  қалыпта  аяқты  бір-бірінен  ілгері-кейінді  алшақтау  ұстап, 
еңкейіңкіреп  дәлдепатады.  Асық  ойнаған  баланың  балтыры,  саны,  қолының  қарын  еттері,  тіпті 
тұла  бойының  бұлшық  еттерінің  бәрі  бірдей  жетіліп  ширай  түседі.  Әсіресе,  қолдың  бұлшық 
еттері әбден шынығады, көру қабілеті жоғарылайды, мергендік қасиеті пайда болады. 
Бүгін  таңда,  білім  ордаларының  дене  шынықтыру  пәнінде  ұлттық  ойындарды  пайдалануы 
арқылы  ұлттық  құндылықтарды  жастардың  санасына  сіңіру  болып  табылады.  Халықымыздың  ғасыр-
лар  бойы    жинаған  мәдени  hәм  рухани  байлығын,  бүгінгі  заман  талабына  сай  іске  қосу  арқылы, 
ұрпақтар сабақтастығын жалғастыру мен олардың үндестігін сақтаудың да бұл бір тәсілі бола алады.  
Ұлттық ойындар адамның денесін, ақыл-ойын шынықтырып, адамгершілік қасеттерін жетілдіруге 
арналған  әлеуметтік  тәрбие  құралы  болып  табылады.  Халықтың  тіршілік  әрекеті  әр  қырынан  көрініс 
бере отырып, адамды сол ортаның қоғамдық өміріне ойын арқылы еліктіре отыра, күштеусіз баулиды. 
Ойынның  ең  басты  қызметі-денені  шынықтырып,  сауықтыру.  Ойын  балалардың  ағзаларын 
жетілдіруге,  ересектердің  күш  қуатын  ептілігін  арттыруға,  адам  ағзасының  тіршілік  күшінің  неғұрлым 
ұзақ сақталуына игі ықпалын тигізеді. Ол тұлғаның жеке ерекшелігін тіршілік ортасына сәйкес қозғалыс 
дағдыларын  қалыптастырады.  Қозғалыс дегеніміз-тіршілік.Грек  ойшылы  Аристотельдің  «Жанды дене 
қозғалмаса өледі»-деген қағидасы әлі күнге өз мәнін жойған жоқ. Яғни ойын  осы тіршілікке баулудың 
өзіндік бір сатысы болып табылады. [2] 
Ұлттық  ойынды  орынды  пайдалана  білген  жағдайда,  басқа  да  дидактикалық  құралдармен 
ұштастыра  отырып  білім  алушыларды  ілгері  ұмтылуға,  алдына  қойған  мақсаты  үшін  күресіп,  жеңіске 
жетуге,  алған  бетінен  қайтпауға,  табандылық  пен  төзімділікке,  қайырымдылыққа  үйретеді. 
Балалардың  өзіне дегенсенімділігін  ұлғайтып,  өзін қоршаған  ортамен  санаса  білуге,  ұжымды  сыйлай 
білуге тәрбиелейді. Ұлттық ойынның негізінде бәсеке жатыр, ал жарыстың негізгі шарты жеңіске жету. 
Сондықтан  ойын  білім  алушылардың  ерік-қайратын  шыңдап,  жеңіске  жету  үшін  еңбектене  білуге,  ол 
үшін  өзін-өзі  меңгере  білуге,  мұқияттылыққа,  ізгілікке,  құштарлыққа,  өзін  жақсы  сезінуге, 
денсаулығының  мықты  болуы  үшін  күреске  үйретеді.  Осындай  қағидалар  арқылы  жастарды  өзіне 
баурап,  халықтың  ғасырлыр  бойы  өз  бойына  жинаған  күш  қуатын  ұрпақ  бойына  сіңіруге,  оның 
салауаттыөмір  сүріп,  келер  ұрпаққа  жеткізуі  үшін  ұлттық  ойындарды  топпен,  командамен  және 
эстафета ретінде жеткізіп отыратынын көреміз. 
2. Қазақ күресін ұлттық ойындармен байланыстыра отыра үйрету. 
Қандай  да  бір  үйрету  жүйесінің  түрі  болмасын  олар,  бастапқы  дайындық,  негізгі,  қортынды 
болып үш бөлімге бөлінеді. Яғни қазақ күресін үйрету жүйесінде ұлттық ойындармен эстафеталарды 
өткізу арқылы мынадай ойындар ұштастырып үйретуге болады. Мысалы,бастапқы дайындық бөліміне, 
денені  қыздырып  алатындай  жеңіл  қимыл  қозғалысты  қажет  ететін  ойындарды  қолданған  жөн. 
Күнделікті  дене  жаттығуларын  алмастыру  үшін,  қимыл  ойындарды  пайдаланып  денені  сергітіп,  қан 
айналымын  келесі  күрделілеу  жұмысқа  дайындау  үшін  мынадай  ойынды  пайдаланса  болады. 
Мысалы: Жаяу көкпар, ала күшік, т.с.с. 
Алакүшік ойыны [4] 
Ойынның  ағзаға  пайдасы:  Бұл  ойынның  берер  пайдасы  денені  тез  қыздырады,  тыныс  алу 
жолдарын  ашады,  жылдамдықты,  ептілікті,тез  шешім  қабылдауды    арттырады.  Ойынды  ойнау 
барысында  адамның  аяқ,  қол,  дене  бұлшық  еттерінің  жиырылу  жүйесіне  пайдалы  және  тиімді. 
Сонымен  қатар  осы  ойын  білім  алушыларға  жақсы  көңіл  күй  сыйлайды.  Алайда  білім  алушылар 
негізгі бөлімдегі күрес үйренумен қатар, күрделі ойындарды атқаруына дене куаты дайын болады. 
Алакүшік  -  бұл  ежелгі  халық  ойындарының  бірі.  Ойынды  көбінесе  жазық  алаңда  немесе 
спортзалда  ойнауға  болады.  Ойынға  жиналғандар  топтасып  тұрады  да,  араларынан  біреуін 
«Алакүшік»  етіп  белгілейді.  Олар  «Алакүшіктің»  назарын  өзіне  аударуға  тырысады.  Ал  «Алакүшік» 
ойнаушылардың  біреуін  қуып  жетіп  қолмен  түртуі  тиіс.  Қолмен  түрткен  ойыншы  «Алакүшік»  болады 
да,  бұрынғы  «Алакүшік»  болған  ойыншы,  енді  ойыншылардың  қатарына  қосылады.  Ойын  осылай 
жалғаса береді. 
Бұл ойынды шыныққан жаттығушыларға әр-түрлі тәсілдермен күрделендіруге болады. Мысалы, 
«Алакүшік»  қолына  спорттық  кез  келген  допты  алып  екі  қолмен  ұстап,ойнаушылардың  біреуін  қуып 
жетіп  қолындағы  доппен  түртуі  тиіс.  Доппен    түртілген  ойыншы  «Алакүшік»  болады  да,  бұрынғы 
«Алакүшік» болған ойыншы, енді ойыншылардың қатарына қосылады. Ойын осылай жалғаса береді. 

ӘЛЕУМЕТТІК-ГУМАНИТАРЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ МЕН ҒЫЛЫМЫНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ 
 
 
293
Егер жаттығушылар саны 20 адамнан көп болса екі топқа бөліп өткізген дұрыс болады. Ойынға 
15-20  минуттай  уақыт  бөлсе  жетіп  жатыр.  Бір  топтың  ойыны  3-5  минутқа  созылуы  мүмкін.  Ойын 
арасындағы үзіліс 2-3 минутты құрауы керек. Үзіліс кезіндегі жаттығушылар тыныс алу, керілу, созылу, 
иілу жаттығуларын орындайды. 
Ал  енді  сабақтың  негізгі  бөліменде  күрес  элементтеріне  жақын,  яғни  ағзаның  базалық 
мүшелеріне түсетін жүктемемен байланысты ойындарды қолданса болады. Жаттығушы шыныққанда 
алдымен  базалық  бұлшық  еттерін  дамытуы  қажет.  Осындай  жақсы  ойындардың  пайдасымен  денені 
жан-жақты  дамытып  алып,  соңынан  әр  жаттығушы өзінің  ыңғайы  бар  әдістермен  жұмыс істеуі жақсы 
нәтиже береді. Сабақ соңында әр шәкірт, өз салмақ дәрежесіндегі әріптесімен оқу жаттығу күресімен 
күресуге  де  болады.  Мысалы  мынадай  ойын  түрлерін  қолдануға  болады:  Салт  аттылар,    кілемдегі 
регби, жалғыз түрде жаралыларға жәрдем беру. т.с.с. 
Салт аттылар [1] 
Ойынның ағзаға пайдасы: Бұл ойын тепе-теңдікті сақтау мен ауырлық күшін жеңу дағдысын 
жетілдіруге, аяқ, бел, қол бұлшық еттерінің дамуына ықпал етеді.Топтар арасындағы ойында, бір-
бірімен  ұйымдаса  жұмыс  жасауды,  тактикалық  жоспарқұру  арқылы  жеңіске жету   мәселесін  біріге  
шешуді үйретіп, топ арасындағы спортшыларды бауырмалдыққа тәрбиелейді. 
Ереже  бойынша  әр  жұп  бірінің  бірі  мойнына  мінеді  де  «салт  аттылар»  тобын  құрайды.  Себебі 
күш  сынасатын  аттылардың  астыңғысы  «аттар»да,  мойнында  отырғандар  «Аттылар»  болып 
саналады.  Енді  ойын  басқарушының  берген  белгісімен  ойын  басталады.  Ортаға  екі  командадан  бір-
бір «салт атты» ортаға шығады. Ойын шарты бойынша «Аттылар» бір-бірін аттан түсіріп тастау керек. 
Құлағандар  жеңілгендер  болып  саналады.  Сосын  балуандар  орын  алмастырады.  Ойын  жұптар  мен 
командалар арасында өткізіледі. Ойынды 3-5 мәрте немесе 20-30 минуттай ойнауға болады. 
Кілемдегі регби [3] 
Ойынның ағзаға пайдасы: Бұл ойын біріншіден жылдамдық пен күшті, ептілікті қалыптасты-
руға игі ықпал етеді. Екіншіден аяқ, қол, бел, мойын, іш бұлшық еттерін шынықтырады. Үшіншіден 
қысылтаяңда жылдам шешім қабылдауға көмектеседі.  
Палуандар 
екі 
командаға 
бөлінеді. 
Кілемнің 
қарама-қарсы 
бұрыштарынан 
палуан 
белбеуінентеңдей  етіп  қазандық  белгіленеді.  Ойын  тізерлеп  отырған  күйі  өтеді.  Тығыздалған  допты 
бір-біріне  бере  отырып,  әрбір  команда  қарсылас  жақтағы  қазандыққа  доп  салуға  ұмтылады.  Жарыс 
ережесіне  сәйкес,  допты  беру  мен  тартып  алу  кезінде  барлық  іс-әрекет  қолданылады.  Аяққа  тұрып, 
допты  қазандыққа  лақтыруға  және  жоғары  лақтырып  өз  тобының  адамына  беруге  болмайды.  Ойын 
қазандыққа ең көп доп салғанша жалғасады. Уақытпен 30 минуттай ойнауға болады. 
Жалғыз түрде жаралыларға жәрдем беру [5] 
Ойынның  ағзаға  пайдасы:  Аяқ,  бел,  қол  бұлшық  еттерінің  күш  қуатының  дамуына  септігін 
тигізеді. Сонымен қатар төзімділікті, жылдамдықты, қайраттылықты арттырады. 
Ойнаушылар  саны  12  мен  40  шамасында  болады.  Ойнаушылар  екі  топқа  бөлініп,  екі  жаққа 
топтасады. Бұлардың арасы 10 мен 15 метр шамасында болса болғаны. Өлшеген жердің екі жағында 
көлденеңдетіп  түзу  қылып  сызып  қою  керек.  Ойнаушылар  әрқайсысы  әр  сызықтарының  шегінен 
шықпай бірінің артында бірі тұруы қажет. Сонан соң ең алдағы балалар өзінің артында тұрған баланы 
жаралы  адамға  ұқсатып  арқалап  немесе  көтеріп,  қарсысындағы  сызыққа  апарады.  Көтеріп  апарған 
адам    сонда  қалады  да,  әлгі  жаралы  болып  барған  адам  жүгіріп  келіп  өзінің  тобындағы  алда  тұрған 
адамды арқалап, қарсысындағы сызыққа апарып өзі сонда қалады. Сонымен екі жақтағы ойнаушылар 
бірін-бірі бір жақтан екінші жаққа тасып болады. Қайсы топ бұрын тасып болса, сол топ ойында ұтқан 
болады. Ойынды 3-5 мәрте немесе 10-15 минуттай ойнауға болады. 
Жоғарыда  таныстырылған  ойын  түрлері  күрес  элементтерімен  ұштасып  жатыр,  сондықтан  да 
күрес  үйренуге  берер  пайдасы  көп.  Үйрету  барысында  ұйымдастырушы-мұғалім  әр  ойын  ережесін 
қыр-сырынмұқият  түсіндіре  отыра  жеке  көрсетуі,  керек  жерлерінде  ойынды  тоқтатып,  кеткен 
қателіктерді  дереу  түзетуі  қажет.  Ойынның  тартымды  өтуі,  сайыс  жеңімпазын  анықтау,  оның 
ұйымдастырылу  шеберлігіне  тікелей  байланысты.  Сайыстарды  бастамас  бұрын,  қатысушылардың 
көңіл  күйінің  көтеріңкі  болуын,  ойын  кезінде  қабілетті  ойыншылармен  деңгейі  төмен  ойыншылар  тең 
іріктеліп  алынуын,  топтардың  өз  жетекшісін  таңдауда  еркіндігін  қамтамасыз  етілуі  тиіс.  Кейде 
ынталандыру  үшін  алдыңғы  ойында  өзін  жақсы  көрсете  білген  ойыншыны  немесе  тәрбиелік  мақсат 
үшін  сынаққа  ықылассыз  қатысқан  ойыншыны  жетекші  ретінде  тағайындауға  болады.Ойында  теңдік 
талабы сақталмаса, сайыстың қызығы төмендеп мәні жоғалады. 
 
Әдебиеттер: 
1.Б.Төтенаев. Қазақтың ұлттық ойындары.Алматы:Қайнар,1994. 
2. Б.Төтенай. Дене тәрбиесі. Кәсіптік білім. Астана, 2012. 
3.Е.Мұхиддинов. Қазақ күресі.Алматы: Мектеп,2012. 
4.Е .Сағындықов. Қазақтың ұлттық ойындары. «Рауан» баспасы,1991. 
5.Н.Мамиев., А.Асарбаев. Дене тәрбиесі жүйесіндегі ұлттық ойындар. Қостанай, 2003. 
6. Сөздік. Дене тәрбиесі және спорт. «Рауан» баспасы.Алматы, 2000 

АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ СОЦИАЛЬНО-ГУМАНИТАРНОГО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ 
 
 
294
УДК 371.111:001.895                                          
 
К ВОПРОСУ ОБ ИННОВАЦИЯХ В СИСТЕМЕ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОГО 
МЕНЕДЖМЕНТА В РАМКАХ БОЛОНСКОГО ПРОЦЕССА 
 
Нурманбетова  Г.К.  –  доцент,  Бишкекский  гуманитарный  университет  им.  К.  Карасаева, 
Кыргызстан 
 
В  статье  рассматриваются  вопросы  инновации  в  системе  образовательного  менеджмен-
та.  Показаны  предпосылки  необходимости  инновации  в  системе  образования,  как  общественной 
потребности  и  решения  социально  –  значимых  проблем  образовательных  учреждениях  (на 
примере внедрения Болонского процесса).  
Ключевые  слова:  инновации,  образовательный  менеджмент,  инновационная  деятельность, 
Болонский процесс, содержательный модуль. 
 
Самая большая, глобальная тенденция за последние десятилетия в высшем образовании - это 
массовизация.  То  есть  если  раньше  высшее  образование  было  в  большей  степени  элитным,  то  за 
последние  десятилетия  почти  по  всему  миру  оно  становится  массовым.  С  чем  эта  тенденция 
связана? Наверное, с теми глобальными изменениями, которые происходят в развитии экономики. 
В  70-80-е  гг.  на  фоне  экономического  подъема  в  развитых  странах  мира,  когда  спрос  на  вы-
сококвалифицированных специалистов стал расти, когдапоявились  высокотехнологичные  производ-
ства,  стал  расти  и  спрос  на  специалистов,  которые  обладали  бы  самыми  современными  знаниями, 
причем  на  очень  высоком  уровне.  Сегодня  мы  стали  уже  говорить  о  новом  видении,  о  новой 
стратегии, и об инновационном развитии в сфере образования. 
Слово "инновация" является синонимом нововведения или новшества. 
Основной  функцией  системы  высшего  образования  в  будущем  являются  инновации  и 
маркетинг, а также создание на этой основе творческой личности готовой к самореализации. Главная 
цель  образования  на  информационном  этапе  развития  общества  -  привитие  интеллектуальных  и 
этических  норм  человеку,  обучение  искусству  пользоваться  знаниями,  совершенствовать  стиль 
мышления,  анализировать  проблемы  в  любой  области  жизни,  находить  их  наиболее  точное  и 
экономичное решение. 
Осуществлять  инновационный  процесс  в  системе  образования,  значит  разрабатывать  и 
развивать  новые  идеи,  а  также  распространять  и  внедрять  эти  идеи.  Основными  предпосылками 
необходимости  инноваций  в  системе  образования  являются,  прежде  всего,  общественные  потреб-
ности,  социально-значимые  проблемы  образовательного  учреждения,  требующие  своевременного 
решения. 
Инновационная деятельность - деятельность, направленная на использование и коммерциали-
зацию результатов научных исследований и разработок для расширения и обновления номенклатуры 
и  улучшения  качества  выпускаемой  продукции  (товаров,  услуг),  совершенствования  технологии  их 
изготовления с последующим внедрением и эффективной реализацией на внутреннем и зарубежных 
рынках. 
В  общем  виде,  развитие  -  это  необратимое,  направленное,  закономерное  изменение  мате-
риальных  и  идеальных  объектов.  В  результате  развития  возникает  новое  качественное  состояние 
объекта, которое выступает как следствие его состава или структуры. 
Применительно  к  системе  образования,  педагогические  инновации  представляют  собой 
содержательную  сторону  развития  современного  инновационного  образовательного  процесса  и 
состоят из: наушной идеи, технологии ее разработки, процесса реализации. 
А  как  у  нас,  в  Кыргызстане,  осуществляется  инновационный  процесс,  и  что  делается  для 
развития системы образования? 
Фундаментальная  проблема  заключается  в  том,  что  государство  не  может  определить,  какое 
высшее образование нам нужно. 
Шаги государства к реформированию системы образования: 
-  Необходимо  провести  ревизию  и  оценку  учебных  программ  вузов.  Важнейший  шаг  по 
реформированию  образовательной  системы  -  создание  Классификатора  специальностей  высшего 
профессионального 
образования, 
в 
соответствии 
с 
которым 
надо 
укрупнить 
перечень 
специальностей.  Это  позволит  приблизить  их  набор  к  требованиям,  предъявляемым  международ-
ными  образовательными  стандартами,  и  достичь  универсальности  в  обучении.  Становление 
рыночной.  экономики  отразилось  и  в  системе  высшего  образования  значительным  процессом 
диверсификации  образовательных  учреждений,  который  носил  чисто  количественный  характер  в 
ущерб  качеству  подготовки  специалистов.  Наряду  с  государственными  вузами  функционируют 
частные,  вузы  с  участием  иностранного  капитала,  которые  в  большей  степени  дублируют  деятель-
ность  друг  друга,  готовят  одних  и  тех  же  специалистов  без  учета  потребностей  республиканского 

ӘЛЕУМЕТТІК-ГУМАНИТАРЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ МЕН ҒЫЛЫМЫНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ 
 
 
295
рынка труда, что приводит к росту числа безработных с высшим образованием. Большая часть этих 
вузов  не  соответствует  государственным  стандартам,  регулирующих  их  деятельность.  Снизилась 
доступность образования для малообеспеченных слоев населения, значительно возросла коррупция 
в системе образования. 
-  Так,  например  одним  из  шагов  к  реформированию  была  попытка  государства  администра-
тивным  способом  закрыть  вузы  и  ликвидировать  факультеты,  не  отвечающие  требованиям  и 
стандартам нынешнего образца высшего образования. 
- Что касается коррупции в системе образования,  то эта  глобальная проблема, самой главной 
причиной  которой  является  низко  оплачиваемая  работа  преподавателей.  Повышение  заработной 
платы  профессорско-преподавательского  состава  до  приличного  уровня  избавило  бы  нас  от  самой 
большой головной боли в системе образования. Самое главное является то, что качество и уровень 
знания  студентов  повысились  бы  на  много  раз.  А  государство  в  свою  очередь  получало  бы  ценные 
кадры для развития будущего нашей страны. 
-  Необходимо  обратить  внимание  на  сами  здания  высших  учебных  заведений,  их 
оборудование,  т.е.  на  условия  предоставляемые  студентам  для  получения  знаний.  Существует 
большая проблема нехватки современных учебных пособий. 
- Необходимо предоставить студентам бесплатный  доступ в Интернет и дистанционные формы 
обучения  в  отдаленных  регионах.  Другими  словами  государство  должно  создать  все  необходимые 
условия  для  получения  знаний  студентами.  Важную  роль  в  преодолении  этих  проблем  играет 
финансовая  сторона  вопроса.  Это  значит,  что  финансирование  образования  с  другой  стороны 
необходимо привести в соответствии с бюджетными возможностями страны. 
 -  На  сегодняшний  день  в  вузах  страны  периодически  проводятся  курсы  по  повышению 
квалификации  преподавателей,  как  молодых,  так  и  с  определенным  не  малым  стажем.  Система 
переподготовки  и  повышения  квалификации  в  течение  жизни  -  это  то  новое,  что  меняет  наше 
отношение  к  системе  образования.  Диплом  о  среднем  или  высшем  образовании  -  только  первый 
необходимый шаг, чтобы начать свою трудовую карьеру. Сегодня и особенно в недалеком будущем 
придется постоянно переучиваться, специализироваться и даже менять профессию. Для этого нужна 
разветвленная  и  эффективная  система  повышения  квалификации  и  переподготовки.  Все  эти 
изменения  должны  привести  к  тому,,  что  диплом  перестанет  быть  главным  продуктом  системы 
образования,  а  этапы  его  получения  -  инструментом  коррупции,  и  будет  достигнуто  желаемое 
повышение качества образования:. 
-  Еще  одним  шагом  государства  к  реформированию  системы  образования  является  так  назы-
ваемый  Болонский  процесс.  Основной  целью,  вступления  Кыргызстана  в  Болонский  процесс  это  - 
обеспечения признания наших дипломов на международных рынках рабочих мест и образовательных 
услуг. 
Что же представляет собой Болонский процесс и можем ли мы позволить себе присоединение к 
нему? 
Названа  так  она  по  городу  Болонья  в  Испании,  где  впервые  была  опробована.  Болонский 
процесс  зарожден  в  1999  году,  когда  министры  образования  30  стран  Европы  подписали 
«Декларацию  о  европейском  пространстве  высшего  образования».  Для  этого  страны  -  участницы 
плакируют  в  ближайшие  годы  привести  национальные  системы  высшего  образования  "к  общему 
знаменателю" и совместно противостоять натиску американской системы высшего образования. 
Страны  присоединяются  к  Болонскому  процессу  на  добровольной  основе  через  подписание 
соответствующей  декларации.  При  этом  они  принимают  на  себя  определенные  обязательства, 
некоторые из которых ограничены сроками: 
 с 2005 года начать бесплатно выдавать всем выпускникам вузов стран-участников Болонского 
процесса европейские приложения единого образца к дипломам бакалавра и магистра: 
 до  2010  года  реформировать  национальные  системы  образования  в  соответствии  с 
основными положениями Болонской декларации. 
Цель  Болонского  процесса  -  приблизить  эффективность  европейского  образования  к  уровню 
образования  США,  повысить  конкурентоспособность  европейского  образования  на  мировом  рынке 
образовательных  услуг.  Многовековая  европейская  университетская  традиция  последние  десяти-
летия  проигрывает  молодому  американскому  образовательному  продукту,  который  продвигается  на 
рынке за счет очень агрессивной маркетинговой политики. В результате сейчас США на первом месте 
по числу иностранных студентов. Больших успехов на этом поприще добилась и Австралия. 
Основные  принципы  Болонского  процесса  -  прозрачность  европейских  систем  высшего 
образования и сопоставимость дипломов и степеней - конкретизируются во введении двухциклового 
высшего образования (бакалавриат + магистратура), далее - докторантура. 
Инструментами  Болонского  процесса  являются  единая  форма  приложения  к  диплому  (для 
упрощения  их  сопоставимости),  научно-академическая  мобильность  и  общая  система  оценки 
трудоемкости учебных курсов. 
Эта система имеет свои преимущества, она очень широко используется в странах Евросоюза. 

жүктеу/скачать 39,72 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: