305
8-тарау
•
Неомарксистік теорияның әралуандығы
Әлеуметтік және интеллектуалды өмірдің негізгі сын-пікірлері
Сыни теория айтарлықтай деңгейде әлеуметтік және интеллектуалды өмірдің
түрлі аспектілерін қамтыған, бірақ оның басты мақсаты – қоғам табиғатын нақ-
ты түрде ашу еді (Bleich, 1977).
Маркс теориясына сын-пікірлер.
Сыни теория марксистік теорияларды өзінің
негізгі іргетасы ретінде санайды. Сыни теорияшыларды бәрінен бұрын эконо-
микалық детерминизм мазалайды: механистік немесе механикалық марксистер
(Antonio, 1981; Schroyer, 1973; Sewart, 1978). Кейбіреулер (мысалы, Habermas,
1971) Маркстің түпнұсқалық жұмыстарында ішінара кездесетін детерминизм-
ді сынайды, бірақ көбі өз сынын неомарксистерге бағыттайды. Бірінші себебі,
олар Маркс шығармашылығын аса механистік ыңғай мен қарастырған. Сыни
теория жақтаушылары экономикалық салаға ерекше назар аудара отырып, эко-
номикалық детерминизм дұрыс деп пайымдайды. Дегенмен олар әлеуметтік
өмірдің басқа да аспектілерімен айналысу қажет болғанын атап өткен. Біз ал-
дағы уақытта көз жеткізетініміздей, сыни мектеп бұл жағдайды мәдени салаға
көңіл аудару арқылы реттеуге тырысады (Fuery and Mansfield, 2000; Schroyer,
1973:33). Сыни мектеп марксистік теорияға орынсыз шабуылдаумен бірге
марксистік теория негізінде іргесі қаланған Кеңес Одағы секілді қоғамды да
сынады (Marcuse,1958).
Достарыңызбен бөлісу: