395
9-тарау
•
Символикалық интеракционизм
Мақтаныш пен ұят сезімдері көңіл күйді ретке келтіру процесімен тығыз
байланысты. Әлеуметтік өзара қарым-қатынас барысында адамдар субъект -
аралық түсіністікке ғана ұмтылмайды, бұл түсіністіктің өзі мақтаныш пен ұят
сезімдеріне толтырылған. Өзара әрекеттесу жай ғана символдарды алмасумен
шектелмейді, ең бастысы «сезімдермен алмасу» арқылы жүзеге асырылады.
«Сезімдермен алмасу» процесі өзара әрекеттесудің бағытын көп жағдайда ерік-
сіз айқындайтын мақтаныш пен ұят арасындағы сезімдердің айнымалы қозға-
лысын қамтиды (Scheff, 1997:100, 102).
Гоффманға сүйене отырып (1967), Шефф «мұны дәріптеу эмоцияларының
жүйесі» деп атайды. Әрбір алмасу, әрбір сөйлем, дауыстың әрбір интонациясы-
ның астарында құрметтеу және дәріптеу сезімдері жатады. Кейбір жағ дай лар да
құрмет те көрсетіледі. Адам басқа біреуге құрмет көрсете отырып, мақтаныш
сезімде болады. Құрмет көрсетілмеген жағдайда адам орынсыз әрекет танытып,
өзін ұятты сезінуі мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: