50
I бөлім
•
Классикалық әлеуметтану теориясы
Мысалы, капитализмдегі қайшылықтардың бірі – жұмысшылар, зауыттар
және жұмыс істейтін басқа өндіріс құралдарына
иелік ететін капиталистер
арасындағы қарым-қатынас. Капиталист жұмысшылардың еңбегінен пайда
табу үшін оларды қанайды. Жұмысшылар капиталистерге қарсы, еңбегіне
қарай өз үлесін алғысы келеді. Маркс мұны «капитализмнің табиғатындағы
бітіс пес қарама-қайшылық» дейді. Капитализм кеңейіп құлаш жайған сайын
жұмысшылардың
саны өсіп, қанаушылық күшейген үстіне күшейеді. Ол үшін
капита лизм кішігірім фирмалардың бизнеспен айналысуын шектеп, көп адам-
дарды жұмысшыларға айналуға мәжбүрлейді. Капиталистер пайда табу үшін
өзара бәсекелесіп, жұмысшыларды одан әрі қанауға салады, сөйтіп олардың
арасын дағы шиеленіс бірте-бірте асқына түспек.
Бұл қайшылықты философия
арқылы емес, тек әлеуметтік өзгерістермен шешуге болады. Қанау деңгейінің
артуы жұмысшылар қарсылығын одан сайын күшейтеді. Ал қарсыласу одан
да қатал қанау мен қысым көрсетуді тудырады және бұл екі тап арасын дағы
бітіспес қарама-қайшылыққа алып келеді (Boswell and Dixon, 1993).
Достарыңызбен бөлісу: