Қарттықтың жеке-дара кезеңдерін тұлғалық өзіндік анықтаудың

340
17-кестенің жалғасы
3
Қарттық кезеңі (зейнетке шыққан соң денсаулығының күрделі нашар-
лауына дейінгі кезең )
4
Денсаулығы күрт нашарлауы жағдайындағы ұзақ өмір сүру 
кезеңі
5
Денсаулығының жағдайы қалыпты күйде ұзақ өмір сүру
(шамамен 75-80 жастан ары немесе жоғары) кезеңі
1. Егде тартқан зейнеткерлік алдындағы жас шамасы (зей-
нетке шығуға дейінгі шамамен 55 жастан бастап) – бұл ең 
алдымен аялдау, ең жақсы жағдайда – зейнетке шығуға дайындық. 
Жалпы алғанда, аталмыш кезең төмендегідей тұрғылармен сипат-
талады.
1) Дамудың əлеуметтік жағдайы:
– Зейнетке шығуға дайындалу: кейбір адамдар үшін зейнет-
ке шығу «жылдамырақ демалуға бет алу» бетбұрысы ретінде 
қабылданса, əлдекім үшін белсенді еңбек іс-əрекетінің 
тоқтатылуы жəне өз тəжірибесі мен аздаған мөлшерде сақталған 
қуатын қайда жұмсарын білмейтін бұлыңғыр болашақ ретінде 
елестейді.
– негізгі қатынастары көбінде əлі де болса өндірістік сипатқа 
ие болып, бір жағынан қызметтестері ол адамның жұмыстан 
жылдамырақ кетуіне үміт артуы мүмкін (ал адамның өзі оны 
сезеді), ал тағы бір жағынан адамды жібергісі келмеуі де мүмкін, 
ал оның өзі іштей зейнеткерліктің құрдастарының көбінен 
кешірек орын алатынына үміт артуы мүмкін.
– адам, бір жағынан біршама деңгейде немерелеріне дейін от-
басын қамтамасыз ету жағдайында болса, тағы бір жағынан көп 
табыс таба алмай, өзінің «аянышты зейнетақысын» алып, «қажет 
болмай қалуын» сезіктенуі мүмкін туысқандарымен қатынастары.
– Қызметінде өзіне «лайықты мұрагерін» дайындау, тəрбиелеу 
ұмтылысы.
2) Жетекші іс-əрекеті:
– Үлгермегенін жүзеге асыруға «үлгеріп қалуға» тыры-
су (əсіресе, кəсіби жоспарда), сондай-ақ қызметінде өзі жайлы 
«жақсы естеліктер» қалдыруға тырысу.
– Тəжірибесін ізбасарлары мен шəкірттеріне қалдыруға тыры-
су.

341
– Зейнеталды жас шамасындағы адамдар немерелері дүниеге 
келгенде өздерін барынша жүзеге асыруға талпынған қызметі мен 
маңызы жұмысынан кем түспейтін немерелерін тəрбиелеуді бірге 
алып жүруде қиындықтарды кешіруі.
– Зейнеталды жас шамасының соңына қарай (əсіресе, 
жұмысымен қош айтысу ықтималдығы тым жоғары болса) зей-
нетке шыққанда айналысатын істі таңдау, өзінің алдағы өмірін 
қалайда жоспарлау талпынысы байқалады.

жүктеу/скачать 7,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: