Ә с I гі т I к б I л I m г. А. Кактаева философия



Pdf көрінісі
бет16/96
Дата04.12.2022
өлшемі12,84 Mb.
#54707
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   96
Байланысты:
httpkmib.netuchebnikifilosofija.g.kaktaeva-2.pdf

3-191
33


уақытты қамтиды. Бүл кезеңде егемендік алған көпте- 
генЕуропа елдерінде (И талия, Ф ранция, А нглия, Герма-
ния, т.б.) феодалдық қары м -қаты настар қалы п тасы п
христиан дінін қоғамдық өмірдің барлы қ салалары нда 
ектемдік көрсетіп, ш іркеудің сауатты лы қты ң қолжазба- 
лар саңтау ісінің ошағына айналған мезгілі болатын. Осы 
жағдайда философия өзінің барлык ақыл-ой, күш ін хрис-
тиан догматтарын негіздеуге жүмсап, дін ілім інің күңіне 
айналған-ды.
Орта ғасы рлы қ философтар екі топқабөлінді: реалис- 
тер, номиналистер:
а) 
жалпы үғымдар (универсалийлер) ж еке заттардан 
тәуелсіз, оларданбүрын пайдаболған, бүкіл тірш іліктіңмәні 
жаратуш ы ңүдай деді. (Фома А квинский 1225-1274 ж .ж .); 
б) ж алпы үғымдар өздігінш е дербес өмір сүре алмайды. 
Тек нақты, ж еке заттар ғана шын өмір сүреді, сондыңтан 
олар алгаш ңы ( Росцелин 1050-1112 ж .ж .)
Орта Азия халықтарының философиясы
Орта ғасы рлы ң Ш ығыста УІІІ-ІХ гасы рларда Баты с 
Еуропаның медениеттік даму деңгейі төмен дәрежеде қа- 
лып ңойған кезде араб тілді философия, араб мәдениеті 
кең өркен жайды. Ол ислам дінінің пайда болуымен де бай- 
ланысты болды.
Ф еодализм дәуірінде ортағасы рлы қ өркениеттің бір 
ошағы болған Орта А зияда әл-Хорезми (IX ғ.)> әл-Фараби 
(870-950 ж . ш амасы), эл-Бируни (973-1037 ж . ш амасы), 
Ибн Сина (Авиценна, 980-1037 ж . ш амасы), О мар Х айям  
(1040-1123) сияқты өз заманының ғүлам а ғалымдары, ірі 
философ, ойш ылдары өмір сүрді.
ІХ-Х ғ. Орта А зия халы қтары араб халиф аты ны ң үс- 
темдігінен қүты лы п, ж ергілікті феодалдық мемлекеттер 
пайда болды. Осы кезде мүнда ж араты лы стану ғылым- 
дары айтарлы ңтай күш ті дамыды.
Хорезмдік математик, астроном әрі географ эл-Х орез-


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   96




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет