Подписной индекс 74026 Редакция мекен жайы
К 130 – ЛЕТИЮ ХАЛЕЛА ДОСМУХАМЕДОВА
жүктеу/скачать 5,36 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- К 130 – ЛЕТИЮ ХАЛЕЛА ДОСМУХАМЕДОВА 191 www.kaznmu.kz УДК 616-071:658.5 Н.А. МЕНДАЛИЕВ
- Ключевые слова
- Цель исследования
- Результаты исследования
- Вестник КазНМУ, №3 (1) - 2013
- Түйін сӛздер
- К 130 – ЛЕТИЮ ХАЛЕЛА ДОСМУХАМЕДОВА 193 www.kaznmu.kz УДК 614.001.18 Ж.С. ТӚЛЕБАЕВ, Н.Н. АВГАМБАЕВА
К 130 – ЛЕТИЮ ХАЛЕЛА ДОСМУХАМЕДОВА 189 www.kaznmu.kz association between the two variables. The findings of this study clearly state that there is a need to foster gender- sensitive strategies to promote a healthy lifestyle among university students. REFERENCES 1 Craig CL, Marshall AL, Sjostrom M., Bauman AE, Booth ML, Ainsworth BE International physical activity questionnaire: 12- country reliability and validity. Med. 2 Physical Activity Guidelines Advisory Committee (PAGAC) Physical Activity Guidelines Advisory Committee Report. PAGAC; Washington, DC, USA: 2008. 3 Qahoush R., Stotts N., Alawneh MS, Froelicher ES Physical activity in Arab women in Southern California. Eur. J. Cardiovasc. Nurs. 2010; 9 :263–271. 4 De Irala J., Cano-Prous A., Lahortiga-Ramos F., Gual-García P., Martínez-González MA, Cervera-Enguix S. Validation of the eating attitudes test (EAT) as a screening tool in the general population. Med. 5 Fogelholm M., Malmberg J., Suni J., Santtila M., Kyröläinen H., Mäntysaari M., Oja P. International physical activity questionnaire: Validity against fitness. Med. Sci. SportsExerc. 2006;38:753–760. doi: 10.1249/01.mss.0000194075.16960.20. 6 Keating X.D., Guan J., Pinero J.C. A meta-analysis of college student’s physical activity behaviors. J. Am. Coll. Health. 2005;54:116–125. doi: 10.3200/JACH.54.2.116-126. 7 Haase A., Steptoe A., Sallis J.F., Wardle J. Leisure-time physical activity in university students from 23 countries: Associations with health beliefs, risk awareness, and national economic development. Prev. Med. 2004;39:182–190. doi: 10.1016/j.ypmed.2004.01.028 8 Colares V., Franca C., Gonzalez E. Health-related behavior in a sample of Brazilian college students: Sex differences. SaúdePúbl. 2009;25:521–528. 9 Bayona I., Navas F.J., Fernández F.J., Mingo T., de la Fuente M., Cacho A. Eating habits in physical therapy students. Nutr. Hosp. 2007;22:573–577. 10 Irazusta A., Gil S., Ruiz F., Gondra J., Jauregui A., Irazusta J., Gil J. Exercise, physical fitness and dietary habits of first-year female nursing students. Biol. Res. Nurs. 2006;7:175–185. doi: 10.1177/1099800405282728. 11 Asci F.H., Tuzun M., Koca C. An examination of eating attitudes and physical activity levels of Turkish university students with regard to self-presentational concern. Eat Behav. 2006;7:362–367. doi: 10.1016/j.eatbeh.2005.11.011. 12 Susan K.-W. Binge drinking and disordered eating in college students. J. Am. Acad. Nurse Pract.2011;2:33–41. 13 Abbate-Daga G., Gramaglia C., Malfi G., Pierò A., Fassino S. Eating problems and personality traits. An Italian Pilot Study among 992 high school students. Eur. Eat Disord. Rev. 2007;15:471–478. doi: 10.1002/erv.770. 14 Cortes M.T., Espejo T.B., Gimenez J.A. Characteristics that define the ‘Botellon’ phenomenon in university students and adolescents. Adicciones. 2007;19:357–372. 15 Plant M.A., Plant M.L., Miller P., Gmel G., Kuntsche S. The social consequences of binge drinking: A comparison of young adults in six European countries. J. Addict. Dis. 2009;28:294–308. doi: 10.1080/10550880903182978. 16 Karam E., Kypri K., Salamoun M. Alcohol use among college students: An International perspective.Curr. Opin. Psychiatry. 2007;20:213–221. 17 Crego A., Holguin S.R., Parada M., Mota N., Corral M., Cadaveira F. Binge drinking affects attentional and visual working memory processing in young university students. Alcohol. Clin. Exp. Res.2009;3:1870–1879. 18 Parada M., Corral M., Caamaño-Isorna F., Mota N., Crego A., Rodríguez Holguín S., Cadaveira F. Definition of adolescent binge drinking. Adicciones. 2011;23:53–63 19 Palma A., Azeredo R., de Almeida C. Risk behavior and vulnerability among physical education students. Rev. Bras. Epidemiol. 2007;10:117–126. 20 Pericas J., Gonzalez S., Bennasar M., de Pedro J., Aguilo A., Bauza L. Cognitive dissonance towards the smoking habit among nursing and physiotherapy students at the University of Balearic Islands in Spain. Int. Nurs. Rev. 2009;56:95–101. doi: 10.1111/j.1466-7657.2008.00669.x. 21 Martín V., Molina A., Fernández D., Fernández T., de Abajo S., Delgado M. Effectiveness of a course on the prevention and control of the smoking habit on its prevalence and incidence among students of health sciences. J. Adv. Nurs. 2011;67:747–755. doi: 10.1111/j.1365-2648.2010.05532.x. 22 Mas A., Nerin I., Barrueco M., Cordero J., Guillén D., Jiménez-Ruiz C., Sobradillo V. Smoking habits among sixth-year medical students in Spain. Arch. Bronconeumol. 2004;40:403–408. 23 López A., Collishaw N., Piha T. A descriptive model of the cigarette epidemic in developed countries.Tob. Control. 1994;3:242– 247. doi: 10.1136/tc.3.3.242. 24 Rimsza M.E., Moses K.S. Substance abuse on the college campus. Pediatr. Clin. N. Am. 2005;52:307–319. doi: 10.1016/j.pcl.2004.10.008. 25 Webb E., Ashton H., Kelly P., Kamali F. Patterns of alcohol consumption, smoking and illicit drug use in British university students: Interfaculty comparisons. Drug Alcohol Depend. 1997;47:145–153. doi: 10.1016/S0376-8716(97)00083-5. 26 Leatherdale S.T., Hammond D.G., Kaiserman M., Ahmed R. Marijuana and tobacco use among young adults in Canada: Are they smoking what we think they are smoking? Cancer Causes Control.2007;18:391–397. doi: 10.1007/s10552-006-0103-x. 27 Pérez A., Ariza C., Sánchez-Martínez F., Nebot M. Cannabis consumption Initiation among adolescents: A longitudinal study. Addict. Behav. 2010;35:129–134. doi: 10.1016/j.addbeh.2009.09.018 Вестник КазНМУ, №3 (1) - 2013 190 www.kaznmu.kz Қ.А. ТӚЛЕБАЕВ, Д.С. МАРТЫКЕНОВА ИСПАНИЯ СТУДЕНТТЕРІНІҢ ДЕНСАУЛЫҒЫ ЖӘНЕ САЛАУАТТЫ ӚМІРСАЛТЫНҚАЛЫПТАСТЫРУ Түйін: Қазiргiуақытта, Қазақстан Республикасындағы денсаулық және денсаулықсақтаудық арастырғанда бiз студенттер арасындағы салауатты ӛмiр салты қалыптастыруының негiзгi мәселелерiна нықтайаламыз. БҧлмақаластуденттердіңӛмірсалтынжәнемінезқҧлықтарынЕуропалықодақИспанияныңмысалындақарастырады, зерттеу Испания студенттерінің арасында жасалынды. Түйінді сӛздер: студенттер, академиялық пәндер, алкоголь, рационалсызтамақтану, денсаулық, жыныс, физикалық белсенділік, Испания, университет, жағымсыз әдеттер. К.А. ТУЛЕБАЕВ, Д.С. МАРТЫКЕНОВА ЗДОРОВЬЕ И ФОРМИРОВАНИЕ ЗДОРОВОГО ОБРАЗА ЖИЗНИ У СТУДЕНТОВ ИСПАНИИ Резюме: В настоящее время, рассматривая здоровье и здравоохранение в Республике Казахстан, мы можем выявить основные проблемы формирования здорового образа жизни среди студентов. Эта статья рассматривает образ жизни и поведение студентов в Европейском Союзе, на примере Испании. Исследование было проведено среди студентов Испании (Ontevedra Campusof the Universityof Vigo). Ключевые слова: студенты, академические дисциплины, алкоголь, нерациональное питание, здоровье, пол, физическая активность, Испания, вредные привычки, университет. К 130 – ЛЕТИЮ ХАЛЕЛА ДОСМУХАМЕДОВА 191 www.kaznmu.kz УДК 616-071:658.5 Н.А. МЕНДАЛИЕВ Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д.Асфендиярова, Алматы СИСТЕМА МЕНЕДЖМЕНТА КАЧЕСТВА В КЛИНИКО-ДИАГНОСТИЧЕСКИХ ЛАБОРАТОРИЯХ В данной работе представлены результаты анализа социологического опроса 110 специалистов клинико- диагностических лабораторий. Оказалось, что 89 % всех опрошенных не знают основные нормативные документы регламентирующие работу клинико-диагностических лабораторий. Это показывает слабую нормативную базу специалистов клинико-диагностических лабораторий и не зная основной стандарт СТ ИСО РК 15189-2008 «Медицинские лаборатории - особые требования к качеству и компетентности» сотрудники лабораторий не могут проводить исследования согласно стандартам качества от пре-аналитического этапа до пост-аналитического. Ключевые слова: стандарты качества, клинико-диагностическая лаборатория, стандарт ИСО. Актуальность. Лабораторные услуги являются важными компонентами качества медико-санитарной помощи. Они могут эффективно использоваться на всех уровнях системы здравоохранения, в том числе первичной медико-санитарной помощи и оценки уровня развития медицинской помощи. Стандарты качества лабораторных исследований разрабатываются для обеспечения точности результатов тестирования, повышения доверия пациентов, клиницистов и общин к ценности лабораторных исследований*1+. Цель исследования: Повышение эффективности и совершенствование деятельности клинико- диагностических лабораторий. Материалы и методы: В исследований были использованы данные социологического опроса специалистов клинико-диагностических лабораторий таких лечебно-профилактических учреждений города Алматы, как Больница скорой неотложной помощи, Городской кардиологический Центр, Центральная городская клиническая больница, Городская клиническая больница №7, Детская городская клиническая больница №2, Городской кожно- венерологический диспансер, Медицинский Центр Управление Делами Президента Республики Казахстан Образовательно-клинический центр КазНМУ им. С.Д. Асфендиярова и ТОО «Invivo». Результаты исследования: В опросе участвовали 110 респондентов, из них 7 мужчин (6,4%) и 103 женщин (93,6%). Распределение специалистов клинико-диагностических лабораторий по возрасту: до 3о лет – 23 человек (20,9%), 30-39 лет – 33 человек (30%), 40-49 лет – 20 человек (18,2%), 50-59 лет – 25 (22,7%), 60 лет и старше – 3 человека (2,72%), не указали возраст – 6 человек (5,45%). На вопрос: «Какими нормативными документами из нижеперечисленных руководствуется ваша лаборатория?» только 11% указали на основные нормативные документы , которые регламентируют работу клинико-диагностических лабораторий; остальные 89% не знают основные нормативные документы, которые регламентируют работу клинико- диагностических лабораторий. На вопрос относительно внутрилабораторного контроля качества 103 человека (93,6%) ответили, что в лаборатории, где они работают проводится внутрилабораторный контроль качества; 3 человека (2,72%) ответили, что не проводится внутрилабораторный контроль качества; 3 человека (2,72%) не ответили вообще. 58 респондентов (52,7%) проходили обучение по проведению контроля качества, 52 респондентов (47,2%) не проходили обучение по контролю качества. На вопрос «Хотелось бы Вам пройти курсы повышения квалификации по контролю качества?» 87,5% ответили положительно, 10% ответили отрицательно, а 3,63% не дали ответ на этот вопрос. 54,5% всех опрошенных не знают, где можно пройти курсы повышения квалификации по контролю качества; 33,6% знают, где можно пройти курсы повышения квалификации по контролю качества, из них 27,2% указали место, где можно пройти курсы (АГИУВ, РМК); не указали место – 6,36%. 5,45% искали информацию, но не нашли. На вопрос «Прошла ли Ваша лаборатория аккредитацию?» 61,8% ответили положительно, 19% ответили отрицательно, 10% ответили – не знаю, 9,1% не ответили вообще. 53,6% лабораторий участвуют в программах внешнего контроля качества, 35,4% не участвуют в программах. 4,5% всех опрошенных не знают о программе внешнего контроля качсетва. 6,36% не отметили ни один предложенный вариант. 59% всех респондентов считают, что необходимо проводить внешний контроль качсетва постоянно, 33,6% - периодически, 7,27% ответили – не знаю. Выводы: Почти во всех лабораториях (93,6%) ежедневно проводится внутри лабораторный контроль качества. Это гарантирует достоверность результатов лабораторных исследований. 87,5% всех респондентов хотели бы пройти курсы повышения квалификации по проведению контроля качества. Но 54,5% из них не знают, где можно пройти курсы повышения квалификации по контролю качества. Результаты показывают необходимость регулярно проводить семинары, курсы по контролю качества. 89 % всех опрошенных не знают основные нормативные документы регламентирующие работу клинико-диагностических лабораторий. Это показывает слабую нормативную базу специалистов клинико- диагностических лабораторий и не зная основной стандарт СТ ИСО РК 15189-2008 «Медицинские лаборатории - особые требования к качеству и компетентности» сотрудники лабораторий не могут проводить исследования согласно стандартам качества от пре-аналитического этапа до пост-аналитического. Вестник КазНМУ, №3 (1) - 2013 192 www.kaznmu.kz СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ 1 Laboratory Quality Standards and their Implementation. Practical guide, India: 2011. – P. 1-2 2 Эмануэль А.В. Проблемы внедрения систем менеджмента качества в лабораторной медицине / А.В. Эмануэль, Г.А. Иванов // Клиническая лабораторная диагностика. — № 9. — 2010. — 40 с. Н.А. МЕҢДАЛИЕВ КЛИНИКО-ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ЗЕРТХАНАЛАРДАҒЫ САПА МЕНЕДЖМЕНТ ЖҤЙЕСІ Туйін: Аталған жҧмыста клинико-диагностикалық зертханалардың 110 мамандарының сауалнама қорытындыларың берілген. Сауалнамаға қатысқан барлық жауап берушілердің 89% клинико-диагностикалық зертханалардың жҧмысын қадағалайтын негізгі нормативті қҧжаттарды білмейтіндігі анықталды. Бҧл дегеніміз зертхана мамандарының әлсіз нормативтік базасын кӛрсетеді және ҚР СТ ИСО 15189 – 2008 «Медициналық зертханалар – сапа мен қҧзыреттілікке қойылатын айрықша талаптар» негізгі стандартын білмей зертхана қызметкерлері талдауларды пре-аналититикалық кезеңнен пост-аналитикалық кезеңге дейін сапа стандарттарына сай жҥргізе алмайды. Түйін сӛздер: сапа стандарты, клинико-диагностикалық зертхан, ИСО стандарты N.A. MENDALIYEV QUALITY MANAGEMENT SYSTEM IN CLINICAL DIAGNOSTIC LABORATORIES Resume: This work presents results of analysis of sociological interview. It turned out that 89% of respondents did not know the basic regulations governing the clinical diagnostic laboratories. It shows poor normative base of clinical diagnostic laboratory specialists and Keywords: quality standards, clinical diagnostic laboratory, standard ISO К 130 – ЛЕТИЮ ХАЛЕЛА ДОСМУХАМЕДОВА 193 www.kaznmu.kz УДК 614.001.18 Ж.С. ТӚЛЕБАЕВ, Н.Н. АВГАМБАЕВА С.Д. Асфендияров атындағы Қазақ Ҧлттық Мемлекеттік Медициналық Университеті, доценті және аға оқытушысы ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫН ДАМЫТУДЫ ҚАРЖЫЛАНДЫРУДАҒЫ КӘСІПОРЫННЫҢ ОРНЫ Денсаулық сақтау саласын қаржыландыру,реформалау және дамыту ең маңызды мәселелердің бірі болып табылады. Осы салада кӛрсетілетін кәсіпорын қызметтерінің сапасын және тиімділігін кӛтеру, бюджет шығындарын оңтайландыру, нарық элементтерінің негізгісінің бірі бәсекелестікке елеулі септігін тигізетіні сӛзсіз. Түйінді сөздер: қаржыландыру, денсаулық сақтау, нарық, стратегиялық жоспарлау, бәсекелестік. Қазіргі таңдағы экономикалық қатынастар жҥйесі азаматтардың барлық стандарттарға сай сапалы әрі толық медициналық жәрдем алуына мҥмкіндік бермей отыр. Сондықтанда денсаулық сақтау саласын басқарудың жолдарын, оны дамытудағы кәсіпорындардың тиімділігін, пайдаланылатын қҧрал жабдықтардың сапасын, оларды қаржыландыруды қайта қарастыру қажеттігі туындап отыр. Осы тҧрғыда Ел басының жолдауында да медицинаны басқару жҥйесін жетілдіру, медициналық жәрдем кӛрсетуді ҧйымдастыру, осы жҥйенің қҧқықтық-нормативтік базасын және қаржы ресурстарын тиімді пайдалану мен осыған қатысты мемлекеттік сатып алу секілді мәселелерде елеулі ӛзгерістерді енгізу туралы баса айтқан болатын. Кәсіпорын басқармасын мемлекеттік басқарма ҧйымы атқарады. Оларға: - кәсіпорын қызметінің басымдық бағытын анықтау; - кәсіпорын шаруашылық қызметінің перспективті жоспарларын бекіту және қарастыру, -мемлекеттік басқару ҧйымдарына белгіленген мерзімді кәсіпорындардың перспективті шаруашылық - басшыны тағайындау, заңдар жиынтығына байланысты аттестациядан ӛткізу; - кәсіпорын мҥліктерін сақтау және ретімен қолдануға бақылау жҥргізу; - ҚР-ның заңдар жиынтығы қҧзыры бойынша әртҥрлі сҧрақтардың шешімін мемлекеттік басқару ҧйымына есеп беруші ретінде, кәсіпорын ҧйымының басшысы жеке дара еңбек келісімінде мерзімі кӛрсетілгеннен басқа жҧмыс жағдайында жауап береді. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау жҥйесі мемлекеттік және мемлекеттік емес. Денсаулық сақтау жҥйесінің әрекетіне мемлекеттік реттеу және мемлекеттік бақылауды қамтыса, денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік бақылау денсаулық сақтау саласындағы азаматтардың, денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік ҧйымдарды қаражатпен қамсыздандыру былайша жҥргізіледі: - мемлекеттік бюджет қаражаты; - медициналық сақтандыру қаражаты; - ақылы негізде кӛрсетілген медициналық қызмет кӛрсету ҥшін алынған - Қазақстан Республикасының заңына қайшы келмейтін басқа да пайдалар жатқызылады. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік емес ҧйымдарды қаражатпен қамсыздандыру былайша жҥргізіледі: - тегін медициналық кӛмектің кепілдендірілген кӛлемі ҥшін мемлекеттік бюджет; -медициналық сақтандыру қаражатынан; - ақылы негізде кӛрсетілген медициналық қызмет кӛрсету ҥшін алынған; - Қазақстан Республикасының заңына қайшы келмейтін басқа да пайда және т.б. Кез келген тауарларды ӛндіру, қызметтер кӛрсету, игіліктер шығындармен байланысты болғандықтан, қызметтің аталған тҥрлері олардын ҧдайы ӛндіріс ҥдерісін қамтамасыз ету ҥшін қаржыландырылуы тиіс. Коммерциялық емес ҧйымдар мен мекемелердің қызметін қаржыландырудың кӛзі де әр тҥрлі болып келеді *1+. Денсаулық сақтау саласын қаржыландыру Қазақстан Республикасының заңнамалық нормативті- актілерімен анықталынып бекітілінген: оған, денсаулық сақтау жҥйесiн қаржымен қамтамасыз етудің: 16-бап. Денсаулық сақтау жҥйесiн қаржымен қамтамасыз ету кӛздерi, 17-бап. Медициналық ҧйымдарды қаржыландыру нысандары, 18-бап. Денсаулық сақтау ҧйымдарының қаржы қаражаттарын пайдалану және т.б. қарастырылған. Коммерциялық емес қызмет бағыттарының әрқайсысы ӛзінің ӛзіндік ерекшелігімен сипатталады, материалдық сфера мен коммерциялық қызметке тән функцияларды айқындайтын қҧрылымдарды кіріктіреді. Мысалы, олардың кӛбісінің меншікті кәсіпорындары болады, олардың жҧмысы кәсіпорындар қаржысының жҧмыс істеуінің жалпы қағидаттарына негізделіп ҧйымдастырылады. Алайда мҧндай кәсіпорындардың ӛнімін ӛткізу сҧраным мен ҧсынымның рыноктық критерийлерімен емес, бірақ ҧйымның ӛзінің ішкі қажеттіліктерімен реттеледі. Мҧндай ӛнім ӛндіріс шығындарын жабатын және нормаланатын деңгейде пайданы (таза табыс) қалыптастыратын бағалар бойынша: қолайлы ӛзін-ӛзі қаржыландыруды қамтамасыз ету және ҧйымның - кәсіпорын иесінің жарғылық қызметін қамтамасыз ету ҥшін сатылады. Сӛйтіп, ӛнім, әдеттегідей, бәсекелік рынокқа шықпайды, коммерциялық ҧйымның ішінде қолдануға арналады (әскери-ӛнеркәсіптік кешен ӛнімі, медициналық техника мен саймандар ӛндіру жӛн Амбулаториялық дері-дәрмектік қамтамасыз етуді жетілдірудің арқасында сырқаттардың жекелеген санаттары осы жылдан бастап толығымен мемлекет есебінен қамтамасыз етіледі. Осы мақсатта республикалық бюджеттен 2,4 млрд теңге бӛлінді. Сырқаттарды амбулаторлық қамтамасыз ету ҥшін АДЖКК шеңберінде 2012 жылы жергілікті бюджеттен 23 млрд теңгеден астам қаржы бӛлінді, 2011 жылы бҧл цифр 19 млрд теңгені қҧраған болатын. Қазір Министрлік Дҥниежҥзілік Банкпен бірлесіп денсаулық сақтау саласындағы технологияны беру және институционалдық реформаны жҥргізуді іске асыруда. Жоба денсаулық саласын қаржыландыруды және жаңғыртуды, аурухана секторын қайта ӛңдеуді, медициналық білім беру мен ғылымды реформалауды, Вестник КазНМУ, №3 (1) - 2013 194 www.kaznmu.kz денсаулық сақтаудың ақпараттық жҥйесін дамытуды, дәрі-дәрмектік қамтамасыз етуді жетілдіруді, ДСҦ кіру бағдарламасы бойынша азық-тҥлік қауіпсіздігін сақтауды қарастырады *1+. Ӛздеріңіз білесіздер, бағдарламаны жҥзеге асыру сапасы барлық деңгейдегі менеджментке тікелей байланысты. Осы менеджмент арқылы әкімшіліктің қазіргі заманғы әдістері, оның ішінде еңбекке ақы тӛлеудің жаңа ҧстанымдары енгізіледі. Бҧл ҧстаным дәрігерді жҧмысының тҥпкі нәтижесіне, яғни емдеу сапасы мен пациенттің қанағаттанушылығына бағыттайды. Әртараптандырылған ҥстеме ақыларды қоса есептегенде дәрігердің орташа жалақысы – 116 мың теңге, орта медицина қызметкерлері мен фармацевтикалық қызметкерлердің жалақысы - 75,4 мың теңгені қҧрайтын болады. 2011 жылдан бастап жан басына шаққандағы ынталандыру компоненті енгізіле бастады, бҧл да тҥпкі нәтижеге тікелей байланысты. Бҧл дәрігерлердің жалақысына тоқсан сайын қосымша 85 мың теңге, медбикелерге - 48 мың теңге, әлеуметтік қызметкерлер мен психологтарға – 32 мың теңге тӛлеуге мҥмкіндік берді. Қаржыландырудың жаңа ҧстанымдары жеке жеткізушілердің ҥлесін 16% дейін арттыруға мҥмкіндік берді. Жекелеген емдеу-диагностикалық қызмет тҥрлерін бәсекелес ортаға беру тәжірибесі жҥргізілуде. Практика аталған әдістің жоғары тиімділігін кӛрсетіп отыр *2+. Сондай – ақ, кәсіпкерлікті дамытудағы мемлекеттің бекіткен «Ӛнімділік 2020» бағдарламасы экономиканың жалпы ӛнімділігі оның айтарлықтай деңгейде бәсекеге қабілеттілігін айқындайтын фактор болып табылады. Ғылымды кӛп қажетсінетін ӛнімді шығаратын ӛңдеуші салалар кәсіпорындары ҥлесінің ҧлғаюы экономикадағы еңбек ӛнімділігінің деңгейін едәуір арттырады. Сондықтан да мемлекетке оның ӛнімділігін арттыруды ынталандыру, инновациялық әзірлемелерді ендіру, қазіргі заманғы басқару технологияларын ендіру және жалпы кәсіпорындардың негізгі қорларын жаңғырту ӛмірлік маңызды. Бҥгінгі кҥні бәсекеге қабілетті жаңа ӛндірістерді қҧру, еңбек ӛнімділігін арттыру мақсатында жҧмыс істеп тҧрған ӛндірістерді жаңғырту (техникалық қайта жарақтандыру) және сӛзсіз, қазіргі заманғы басқару технологияларын енгізу бірінші дәрежелі міндет болып табылады*2+. Жалпы, облыстарға бӛліп қарайтын болсақ, Алматы облысы бойынша бҥгінгі кҥні облыс тҧрғындарына 973 медициналық мекеме медициналық кӛмек кӛрсетеді, оның 848-і мемлекеттік, 125-і жекеменшік болып табылады. Денсаулық сақтау мекемелерінің 89,7 пайызы ауылдық жерде орналасқан. 2011-2015 жылдарға арналған «Саламатты Қазақстан» Мемлекеттік бағдарламасының екінші жылын жҥзеге асыру шеңберінде облыстың денсаулық сақтау саласын дамытуға бӛлінген ресурстар тҧрғындарға медициналық қызмет кӛрсетуді біршама жақсартуға ықпал етті. Қазіргі кезде дҥние жҥзіндегі денсаулық сақтау жҥйесінде екі негізгі бағытты дамыту байқалуда: кәсіби медицинаны дамыту және алғашқы медициналық- санитариялық кӛмек жҥйесі. Кәсіби медицина әр тҥрлі ауруларды емдеуде нақты кәсіптік міндеттерді шешуге бағытталған. Медициналық санитариялық кӛмек жҥйесі аурудың алдын алу шараларын жҥзеге асыруға, халықтың салауатты ӛмір салтын қалыптастыруға әсер етуге бағытталған. Сӛйтіп, денсаулық сақтау жҥйесін реформалауды дамытудың бірнеше бағыттарын бӛліп кӛрсетуге болады, бҧлардың бәрі медициналық қызмет кӛрсету рыногын қҧруды мақсат етеді. Ҥкіметтің бҧл саладағы іс-әрекеті денсаулық сақтаудың халыққа қызмет етуін арттыру, алғашқы медициналық-санитариялық жәрдем кӛрсету жҥйесін нығайтуға, денсаулық сақтауда аурудың алдын алу бағытына баса кӛңіл бӛлуге бағытталған. Бҥгiнгi таңда саланы дамытып отырған негiзгi бағдарламалық қҧжаттар, оларды әзiрлеу сәтiндегi талаптарына барабар болған, алайда қазiргi уақытта олар экономикадағы, сол сияқты басқа да секторлардағы ӛзгерiстер қарқынынан кейiн қалып отыр. Осы қҧжаттарда белгiленген жекелеген iс-шаралар тҥпкілiктi нәтижеге бағдарланбаған, ал қҧрылымдық қайта қҧрулар, соның iшiнде қаржыландыру жҥйесiн ӛзгерту ҥнемi дәйектi сипатқа ие бола бермейдi. Бҥгiнгi кҥнi денсаулық сақтау жҥйесiнiң жай-кҥйi қоғамды, мемлекеттi және саланың ӛзiн толық қанағаттандырады деп тҧжырымдауға болмайды. Жинақталған проблемалар денсаулық сақтау саласын басқару қағидаттарын тҥбегейлі қайта қарауды талап етедi. Мемлекет басшысының 2011-2015 жылға арналған Жолдауында саланың басқару жҥйесiн, денсаулық сақтау iсiн қаржыландыруды, ҧсынылатын медициналық кӛмек берудi ҧйымдастыруды, денсаулық сақтау жҥйесiнiң нормативтiк базасын, саланың статистикасы мен оны ақпараттандыруды, есептілiктi оңтайландыруды жетiлдiруге, сондай-ақ қаржы ресурстарын тиiмдi пайдалану мен сатып алуды міндеттi тҥрде орталықсыздандыру бӛлігінде байыпты ӛзгерiстер жҥргiзу қажеттiгi кӛрсетiлген*1,2+. Қорытындылай келе, медициналық қызметті дамытудағы мемлекетік және мемлекеттік емес кәсіпорындардың ӛндірген ӛнімдері Қазақстан Республикасында қолжетімді, сапалы, экономикалық тиiмдi, денсаулық сақтау жҥйесiн дамытуға бағытталған қажеттi экономикалық, ҧйымдастырушылық және басқа да іс-шараларда қолдануға тиімді болуы тиіс. |