Метеорологиялық-климатологиялық энциклопедия

ГНЕЙС — аймақтық метаморфизмнің жоғары сатысында (В
2
және 
С
2
фацияларында) қышқыл магматиттер мен олардың туфтары 
және сазды, аркӛзды шӛгінді жыныстардың ӛзгеруінен пайда 
болатын метаморфтық таужыныс. 
- Гнейс негізінен қызғылт, ақшыл түсті келеді, кейді сұр түрі де 
кездеседі. 
- Басты минералы далашпаттар (микроклин мен олигоклаз). Кварц 
кӛбінесе едоуір мӛлшерде кездеседі, тек диорит-гнейс, сиенит-
гнейстерде болмайды не аз болады. Гнейсте қосымша минералдар 
биотит, горнбленд, пироксен, гранат (альмандин), ставролит, 
силлиманит, кордиерит болып келеседі. Жоғары қысым (С
2
-фация) 
гнейс теріне кианит тон. Магматиттер бойынша қалыптасқанын 
ортогнейстер, 
шӛгінді 
жыныстар 
бойынша 
түзілгендерін 
парагнейстер дейді. 
- Гнейс тердің бітімі гнейстік, жолақты, шомбал, кӛзді, 
құрылымы кристаллобластық, порфиробластық болады. 
 
ГОЛЬФСТРИМ — Атлант 
мұхитынық солтүстік 
бәлігіндегі 
жылы ағыс. Гольфстрим дүние жүзіндегі ең күшті жылы агыс 
болып табылады; ол  Мексика  қойнауынан шығып, Еуропа 
жағалауына дейін ағады; барлық ұзындыгы 10 мың км дейін 
барады. 
ГОНДВАНА 
— 
кӛбіне палеозойда және мезозойдың басында 
Оңтүстік 
жартышарда 
болған 
деп 
болжанатын 
алып 
суперконтиненті. Гондвананың Солтүстік жарты шардағы 
антиподы - Лавразия. Гондвана (Орталық Үндістандағы тарихи 
атыраптың 
атауынан 
алынған) 
— 
орта 
және соңғы 
палеозой мен мезозойдың бастапқы 
кезінде 
болған, 
негізінен, Оңтүстік жарты шарды және Оңтүстік Американың 
басым бӛлігін (Анд тауларынан шығысқа қарай), Африканы (Атлас 
тауынан басқа), Арабияны, Үндістан түбегін  (Гималайдың  
оңтүстігіне карай),  Аустралияны (шығысындағы таулардан 
батысқа қарай) және Антарктиданы қамтыған және екіншілік 
туындыларын ӛлшеу әдістерін зерттейін ғылым. 

жүктеу/скачать 4,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: