164
хлоропласттар (жасыл) және хромопласттар (қызыл, сары,
қызғылт
сары) бар. Пластидтерді жарық микроскобында жақсы көруге болады.
Хромопласттар гүлдерге, піскен жемістерге, сондай-ақ күзгі
жапырақтарға ашық бояуды келтіреді. Олардың бояуы пигменттер –
каротиноидтерге байланысты. Шетен жемістерінің жасушаларында
хромопласттар
созылмалы, сүйір, аздап бүгілген пішінді; итмұрын
жемістерінде – сопақ; долана жемістерінде – үшбұрышты, ромб тәрізді;
қызанақ жемістерінде – домалақ пішінді.
Цитоплазманың
қозғалысы.
Элодея
жасушасындағы
хромопласттарды бақылап, цитоплазманың қозғалысын көруге болады.
Цитоплазманың қозғалысы барлық тірі жасушаларға тән, ол АҮФ
түріндегі энергияның шығынын талап етеді. Цитоплазма қозғалысының
биологиялық мәнісі – жасуша ішінде
және жасушалар арасында
құнарлы заттар мен ыдырау өнімдерін тасымалдауда және жасуша
ішінде органеллаларды ауыстыруда. Цитоплазманың қозғалысы
микрофиламенттердің қатысуы кезінде орын алада. Ол
кенеттен
(қалыпты табиғи жағдайларда) және индукцияланған (физикалық және
химиялық тітіркендіргіштердің: температураның, жарықтың, химиялық
заттардың әсері нәтижесінде) болады.
Жасушалы органеллалардың орын ауыстыруын бақылау үшін үлкен
вакуольдары бар ірі жасушалар ең қолайлы болады.
Достарыңызбен бөлісу: