ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1.
Маргулан А. О характере и исторической обусловленности казахского эпоса // Изв.
Каз ФАН СССР, сер. историч. 1946, № 2 (27).
2.
Қоңыратбаев Ә. Эпос және оның айтушылары. – Алматы: Қазақстан, 1975. - 40 б.
3.
Ыбыраев Ш. Эпос әлемі. Қазақ батырлық жырларының поэтикасы. – Алматы:
Ғылым, 1993. – 296 б.
4.
Путилов Б. Русский и южнославянский героический эпос. Сравнительно-
типологическое исследование. – Москва: Наука, 1971. – 316 с.
5.
Пропп В. Исторические корни волшебной сказки. – Лениград: Изд. ЛГУ, 1986. – 368
с.
6.
Ер қанаты. /Құраст. Ж. Аупбаев/. – Алматы: Қайнар, 1987. – 328 б.
7.
Кобланды батыр. Казахский героический эпос. – Москва: Наука, 1975. – 448 с.
8. Буслаев Ф. Сравнительное изучение народного быта и поэзии. – Русский Вестник,
1872, октябрь. – 713с.
Резюме
Кошекова А.А., к.ф.н., и.о. ассоц.профессора
(г.Алматы, Казахский государственный женский педагогический университет)
Г. К.Жумабаева, учитель
(Алматинская обл., Талгарский район, п. Кызыл Кайрат, ООШ №19)
Классификация древних эпосов
В статье казахские эпосы отделены от мифов и сказок, и в ней широко рассказывается
об архаических эпосах, первая волна которых только-только стала формироваться. Для
анализа и изучения образа коня в группе этого жанра эпоса сначала рассмотрены такие
проблемы: какие своеобразные особенности, художественные и изобразительные средства
будут сформированными жанровыми образцами архаических эпосов .
Ключевые слова: эпос, архаический, полигамический связ, сказочный миф,
синкретическое идеология, мотив, фантастический.
Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
128
Summary
Koshekova A.A., candidate of pedagogical sciences, associated professor
(Almaty c., Kazakh state women's Teacher training university)
G. K.Zhumabaeva, teacher
(Almaty region., Talgar district, p. Kyzyl Kairat, OCS №19)
Classification of ancient kazakh epic
In the article Kazakh epos separated from the myths and fairy tales, and it is widely describes
the archaic epics, the first wave of which has only just started to form. To analyze and study the
image of the horse in the group of the epic genre first discussed such problems: some peculiar
features, art and artistic means are formed the samples of archaic genre epics.
Key words: epic, archaic, polygamy, fairy tales and myth, a syncretic ideology, the motive,
the fantastic.
UDK 316.614:37113
ESSAY WRITING AT THE UNIVERSITIES
B.R.Kulbekova, candidate in pedagogical science,
C.D.Raeva, senior teacher
(Almaty city, Egyptian University for
Islamic culture «Nur-Mubarak»)
Annotation: The article is devoted to essay writing. The students come across the difficulties
of writing and we make the analyses and underline the role of the teacher. We say of the importance
of teaching and learning to read, speak and write in whole and particularly essay writing. Essays are
assigned by the teachers as a method of measuring critical thinking skills, understanding of course
material and writing skills. Writing essays involves critical thinking – a purposeful and reflective
analysis used to reach conclusions.
Keywords: essay, learning, writing, critical thinking, effective academic writing.
Even before students are accepted to the University they have to be able to write essays as
part of their applications. Writing is the primary basis upon which their work, their learning and
their intellect will be judged – in college, in the work-place and in the community.
Essays are assigned by the teachers as a method of measuring critical thinking skills,
understanding of course material and writing skills. Writing essays involves critical thinking – a
purposeful and reflective analysis used to reach conclusions. Critical thinking challenges students to
scrutinize arguments and positions they may have taken for granted, getting them to develop their
points more thoroughly. Also, University essay writers are often required to reference various texts;
by engaging with a variety of literature and information, students gain a diversity of perspectives
and points of view. Students demonstrate their knowledge of the material through essay writing.
Essays serve as a tool to test the student’s knowledge by assessing their arguments, analyses and
specific examples, as well as the conclusions they draw regarding the material covered in the
course. A successful University essay is one that is structured and organized properly. This aspect
communicates the student’s preparation – whether the student spent sufficient time on the essay or
completed it quickly only to pass it, and clarity of thought. It also shows the teacher whether or not
the student can distinguish between relevant and irrelevant information. Concerning our University
a successful essay mostly depends on the fact if they have the proper experience of writing. We
come across the situation when the students don’t even know what an essay is, and some don’t have
enough knowledge of English to write. We begin to analyze small paragraphs from the book
«Effective Academic Writing» by Alice Savage and Patricia Mayer. There the students get to know
and understand what is the topic sentence, supporting sentences and conclusion. We make
Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
129
exercises, answer questions and try to write themselves. Analyzing and discussing ready essays we
ask questions, and argue as the argument is all around us. The goal of argument is to persuade
others to your position and give and take of honest disagreement. The students test their answers,
their position, their resolutions by trying to convince others that you are probably right.
The value of learning how to write good essays transcends University learning into real life
applications outside. Correct grammar and spelling usage is important to any form of writing. The
skill of critical thinking teaches students to be a team player in the professional world.
Writing isn’t a product. Writing is a process. Writing provides food for thought, it enables
everybody to knead small, half-baked words and sentences to grow great big loaves of satisfying
thought that lead to more thought. Writing helps to bring all the activity into consciousness, helps to
clarify and direct thinking and generate more thinking. Writing, thinking and learning are parts of
the process. Writing essays expresses who you are as a person. Writing helps to move easily
among facts, inferences and opinions without getting confused – and without confusing the reader.
Writing promotes the ability to pose worthwhile questions. It requires the anticipation of the
reader’s needs. This ability to do so demonstrates the intellectual flexibility and maturity. Writing
ideas down preserves the students so that they can reflect upon them later. Writing out the ideas
permits to evaluate the adequacy of the argument. It stimulates to extend a line of thought beyond
the first impression. Writing equips the student with the communication and thinking skills they
need to participate effectively in democracy. Writing is essential job skill.
What are the benefits that the students can get from essay writing? There are so many things
that they can get advantage of from writing an essay. It has benefits that will increase the
personality development. Essay writing provides an avenue for thoughts. Even a simple essay can
tackle the personal opinion about a specific subject. This will then be written according to how the
person perceive things. It is also possible for an essay writing task to develop critical thinking
abilities. Writing an argumentative essay definitely require a good sense of criticizing subjects and
issues that are considered important to talk about. It is also possible that essay writing will let to
discover more knowledge by doing some sorts of researching. Essay writing will later brings to
writing proper diploma works, scientific articles and business plans. We can not help underlining
the fact that one can write only as well as one reads. Not all readers are writers. Many people read
newspapers, novels and never write an original word themselves. But all writers must be readers.
One can not write without reading. All writers rely on their skills as readers.
Writing is traditionally taught in terms of examples. The students are asked to read well
formed essays (often examples of rhetorical categories such as argument, explanation, and
description) and to mimic their structure. Reading can teach some things about the language, but
reading good essays enable the students to write better. Seeing how well someone else expresses
himself or herself does not mean we will suddenly be able to do the same ourselves. Only when we
understand how ideas are expressed we can begin to do the same. From the very first lesson we
explain the students that reading is essential to good writing. It is how we learn the vastness of the
language and the limits of the grammar – and how to push those limits. The more you read, the
greater your understanding of language’s potential becomes. Good writing takes practice. Writing
well is not a gift reserved for the few but a set of skills that can be learned by anyone. The teacher
should encourage the students to write, saying that there is no shame in writing poorly, only in
failing to try to do better next time. The students have to be persistent and put the goal of becoming
better writers. Today, the written language is dominant, not only because so much of the
information that shapes our lives is written down, but because the habits that make us good writers
are the same habits that allow us to flourish in the information economy.
Students often believe that conducting research for an assignment equates to finding sources
of information and then taking direct quotes from those sources and adding them to paper as a
means of creating a response. Finding relevant information is not the end goal for academic writing,
instead it’s how you use this information to form your own ideas that matters. Before the beginning
the process of research it is important to develop a clear understanding of the purpose of each
Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
130
assignment. This will prevent from spending unnecessary time scouring the online library databases
or the Internet for sources of information. The most starting point is to develop an outline and
utilize keywords from the assignment instructions.
The students are expected to demonstrate critical thinking and analysis skills with the
development of the assignments which includes discussion questions, responses and written process
of planning, searching, formulating, organizing and writing. Practical experience tells us that
students’ ability to secure jobs and advance in their careers depends, to a great extent, on their
communication skills, including polished, professional writing. We see that if students cannot think
clearly, they will not write well. So, in this respect, writing is tangible evidence of critical thinking
– or the lack of it – and is a helpful indicator of how students construct knowledge out of
information. Writing is not separate from content in our courses, but can be used as a practical tool
to apply and reinforce learning.
We are not sure that all the students can be taught to improve writing, but we are sure that it is
one of the most important things we can attempt to teach. We can all emphasize that writing is
important in our disciplines. We, teachers, have to agree about the value of writing in daily practice,
find ways to weave writing into all our courses, not as busywork but as s meaningful part of the
content we teach, asses students’ writing and promote it as an essential career skill; and allow
students to revise their work. Since revision is the heart and soul of the writing process.
LITERATURE
1. Effective academic writing. Part I and II. Alice Savage, Patricia Mayer. Oxford University
Press. 2005.
2. Inside /Outside: International relations as political theory. Walker . 1993.Melbourne.
3. A Guide for Effective Academic writing and research. Dr.Bruce Johnson.
4. Long, M., and J.Norris. forthcoming. Task-based language teaching and assessment. In
Encyclopedia of language teaching. Ed. M. Byram. London: Routledge.
5. McNamara, T. 1996. Measuring second language performance: A new era in language
testing. New York: Longman.
Түйіндеме
Б.Р.Кулбекова, п.ғ.к., С.Д.Раева, аға оқытушы
(Алматы қ., Нұр Мүбарак ЕИМУ)
Университетте эссе жазу мәселелері
Мақалада жазу жұмыстарын қалай жазу кезіндегі қиындықтар, оларды қалай жазу
керектігі туралы қысқаша мағлұматтар берілген. Жазу барысында туындайтын қиындықтар
мен эссе жазуда оқытушының рөлі айтылады. Студенттердің болашақта жұмыстағы
табыстары олардың ойлау, жазу, тілдік қабілеттеріне байланысты болатынын естен
шығармау керек.
Түйін сөздер: эссе, жазу, оқу, критикалық ойлау, тиімді жазу.
Резюме
Б.Р.Кульбекова, к.п.н., С.Д.Раева, ст.преподаватель,
(г. Алматы, Нур Мубарак ЕИМУ)
Написание эссе в университете
Написание эссе – это неотъемлемая часть обучения в университете. Навыки письма
зависят от способности студентов читать, думать и работать независимо. Преподавателям
необходимо поддерживать студентов в письме и развитии их навыков, но письмо может
быть успешным если студенты много читают. Студенты должны помнить, что их будущая
карьера зависит от их способности общаться, думать и писать.
Ключевые слова: эссе, письмо, чтение, критическое мышление, эффективное
академическое письмо.
Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
131
ӘОЖ 371: 791.43
ВИДЕОРОЛИКТЕР МЕН ФИЛЬМДЕРДІ ҚОЛДАНУ АРҚЫЛЫ
ОҚУШЫЛАРДЫҢ ҚАБІЛЕТТЕРІН ДАМЫТУ ӘДІСТЕРІ
А.А.Нуртаза, магистрант
Г.К.Рысбаева, ф.ғ.к., ғылыми жетекші
(Алматы қ., Қазақ мемлекеттік
қыздар педагогикалық университеті)
Аңдатпа: Шетел тілін үйрету әдіснамасында бейнежазбалар мен фильмдер арқылы
оқыту әдісі кеңінен етек жайып келуде. Осы мақалада бұл әдістің тиімділігі мен
оқушылардың жан-жақты қабілеттерін дамытудың жолдары, оқытудың процесі және оның
жүзеге асырылуы жайлы жазылды. Сонымен қатар, оқушылардың ынтасы мен
қызығушылықтарын арттыруға, мұғалім мен оқушылардың уақытын үнемдеуге септігін
тигізетін тәсілге айналып отыр.
Түйін сөздер: бейнежазба, бейнематериал, мотивация, фильм, демонстрация, сюжет,
эпизод, дешифровка.
Қазіргі таңда шетел тілін оқытуда көптеген әдістер қолданылады және жаңа әдістер де
күн сайын пайда болуда. Көптеген әдіскерлер видеофильм, электрондық пошта (e-mail),
мультимедиялық презентация, анимациялық суреттер және т.б. көмегімен шетел тілінде
монолог және диалог түрінде сөйлеу қабілетін қалыптастыратын жаттығуларды
құрастырумен айналысып жатыр. Ал шетелде болмай-ақ, сол елдің тілінде сөйлей алу
қабілетіне ие болу оңай емес. Сондықтан, мұғалімнің маңызды тапсырмасының бірі шет тілі
сабағында жаңа технологиялардың түрлі амалдарын қолдана отырып, сөйлеудің шын
ситуацияларын құру болып табылады. Шет тілін үйрету процесінде компьютер
технологияларын қолдану сабақты қызықты жолмен өткізуге көмектеседі. Мысалы,
анимациялық суреттер тез көзге ілініп, оқушылардың визуалды есте сақтауына зор көмек
береді, бейне-көріністер оқушылардың қызығушылықтарын арттырады, презентациялар кең
көлемді материалды қысқа әрі нұсқа етіп көрсеткенге өте тиімді. Компьютер мониторындағы
көріністер оқушының іс-қимылының арқасында өзгеріп отырады. Бұл динамикалық және
оқушының бар ойын өзіне бағыттайды, сонымен қатар, оқу процесінде оқушының
белсенділігі оянады. Нәтижесінде, оқушы ақпаратты оңай әрі тез қабылдайды және
оқушының ынтасы мен қызығушылығы жоғарылайды.
С.С.Құнанбаеваның «Современное иноязычное образование: методология и теории»
деген еңбегінде «Әдіс деген ол ара-қатынастық, үлкен бір жүйелі бірыңғайлық пен
ұйымдастырушылықпен түсіндіріледі. Осы жүйелілік оның негізін құрайтын теориялық
концепциямен жүзеге асырылады» деп жазылған, яғни бұл дегеніміз, бейнелер арқылы оқыту
тәсілі ұйымдастырушылықты қажет етеді.
Сабақ барысында бейнематериалдарды қолдану білім жүйесінде маңызды компонент,
жеке бағытты қадамды жүзеге асыруға бағытталған активті тәсілдер арқылы оқытуды
ұйымдастырудың дәстүрлі емес әдісі.
Бейнематериалдарды қолдану оқушылардың жалпы және когнитивті қабілетін
арттырады. Шетел тілді видеоматериалдарды қолдану кезінде мотивацияның екі түрі
дамиды: өзіндік мотивация – материалдың өзі қызықты болу, екіншісі, оқушыларға түсінікті
болатын, үйреніп отырған тілді түсіне алуын демонстрация арқылы үйрету мотивациясы.
Оқытушы қызықты және есте қалатындай видеоматериалдарды қолдану арқылы ғана емес,
сондай ақ алынып жатқан білімге оқушылар қанағаттана алатындай дәрежеге жетуге
ұмтылуы керек. Видеоматериалдардың тағы бір оң жағы оқушылардың тәртіпке деген
мотивациясы деңгейін көтеруге әсер ететін таңғаларлық және эмоционалдық әсер ету күші
болып табылады. Мұндай мақсатқа жету оңай:
1. Бейнематериалдарды жүйелі көрсету.
Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
132
2. Әдістік ұйымдасқан демонстрацияны қажет етеді.
Сабақта бейнематериалдарды эффективті қолдану үшін мыналарды ескеру қажет:
-
Қолданатын бейнематериалдың мазмұны оқушылардың жалпы және тілдік даму
деңгейіне сәйкес болуын, тақырып бойынша сабақтар бөлімінің мазмұнымен сәйкес келуін;
-
Қолданатын бейнематериалдың ұзақтығы сабақтың этапынан аспауы тиіс;
-
Бейнематериалдағы ситуациялар оқушылардың тілдік, сөйлеу, әлеуметтік мәдени
компетенцияларын дамытуға мүмкіндік жасайтындай болуы керек;
-
Бейнематериалдың мәтіні оқушыларға түсінікті және логикаға толы, конкретті
тапсырмаларды шешуге бағытталған нақты инструкциясымен қатар жүреді.
-
Бейнеаппараттың алдын ала тексеріліп, дайын болуы.
-
Бейнематериалмен оқытушының өзі таныс болуы.
Оқыту бейнеларынан бөлек мынадай бейне түрлерін қолдануға болады:
-
Көркем және деректі фильм
-
Мультфильм
-
Жаңалықтар бағдарламалары
-
Музыкалық бейнебаяндар
-
Жарнама
-
Әлемнің елдері жайлы бейнеэкскурсия
Бейнематериалды қолданудың мынадай пайдасы бар:
-
Аяқталған тілдік контексті көрсету
-
Мимика мен жест арқылы тілдің коммуникативті жағын көрсету
-
Шынай контекстте тыңдалым дағдыларын машықтандыру
-
Сынапта рөлдік ойындар ұйымдастыру
-
Оқушылардың суреттеу мен мазмұнын айту қабілеттерін машықтандыру
-
Дискуссияға стимул жасау
Бейнематериалдың өзіне де қойылатын талаптар бар. Мысалы, бейненің дыбысы анық,
сапалы болу, бейнені үлкейтіп, кішірейту функциялары болуы, бейнедағы персонаждың
мимикасының анық көрінуі, түрлі ситуацияларды қамтитын көріністер болуы, т.б.Ал,
сюжеттің ұзақтығы 10-15 минуттан артық болмауы керек, ал көркем немесе деректі
фильмнің ұзақтығы сабаққа бөлінген уақыттан аспауы тиіс.
Ю.А.Комарова және Й.Вехаге бейнематериалдармен жұмыс істеу кезеңдерін былайша
жіктеді:
-
Демонстрацияға дейінгі кезең ( pre-viewing)
-
Демонстрация кезеңі ( while-viewing)
-
Демонстрациядан кейінгі кезең (post-viewing)
-
Оқушылардың қабілеттерін дамыту немесе шығармашылық этап.
Осы аталған этаптардың жеке тапсырмалары мен жаттығулары бар. Соларға тоқталып
кетейік.
Демонстрацияға
дейінгі
этаптың
мақсаты
оқушылардың
сабаққа
деген
кызығушылықтарын арттыру және мотивацияларын жоғарылату, мәтінді түсінудің оңай
жолын жасап, тапсырмаларды сәтті орындап шығуға дайындау болып табылады. Бұл кезеңде
мынадай жұмыс түрлері бар:
-
Алдын ала талқылау, лексиканы қайталау
-
Шығармашылық жұмыс: бейнесюжет қандай болуы мүмкін, не жайлы екендігіне
болжамдар жасау.
-
Берілген тақырып бойынша жаңа сөздермен жұмыс.
Демонстрация кезеңінің мақсаты оқушылардың сөйлеу,жазу, есту, тыңдау қабілеттерін
одан ары дамыту. Бейнероликтерді көру кезінде мынадай жұмыстар істелінеді:
-
Бейнені көрсеткенге дейінгі оқушылардың болжамдарын тексеру
-
Белгілі бір ақпаратты табу үшін көру, яғни, берілген тапсырма бойынша сюжетті
қайталап қосу арқылы ақпарат табу.
Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
133
-
Бөлек сегменттермен жұмыс, яғни мәтінді дешифровкалау (құпия таңбалар мен
жазылған жазбаларды оқу).
Кейде тек дыбысты қалдыруға болады. Сюжет бөлектеніп қосылады да арасында
оқушыларға кім сөйледі, бұл қимыл іс қай жерде болып жатыр, кейіпкер не істеді, қайда
барды, не жайлы әңгімелесті және т.б сияқты сұрақтар қойылады. Оқушылар ақпарат жинап
болған соң, тағы да бейнематериалды қайта көріп, интерпретацияларын тексереді.
Prediction. Бейнесюжетте дыбысы мен суретімен көрсетіледі, белгілі бір уақыт
бойынша сурет тоқтатылып, пауза кезінде оқушылар персонаждар не айтқанын, келесі
кадрда не айтатынын болжайды.
Jigsaw listening and viewing. Оқушылар екі топқа бөлінеді. Бірінші топ сыныптан
шығып, екінші топ дыбысы өшірілген эпизодты көреді. Бірінші топ оралып, екінші топ
сыныптан шығады. Эпизодты суретсіз дыбысты естиді. Содан соң топтар бірігіп, жұпқа
бөлініп, экранда не болғанын, кім не айтқанын талқылайды.
What are they thinking? Бұл жаттығу «адамдар ойындағысын әрқашан айта бермейді»
деген идеяға негізделген. Пленка белгілі бір сәтте тоқтатылып, оқушылар сөйлеушінің
шынайы ойы қандай болғанын айтады.
Character role-play. Әр оқушыға бір-бірден кейіпкер бөлініп беріледі. Көрсетілім кезде
сол кейіпкер өз рөлін қалай ойнағандығына көңіл бөлінеді. Сосын сол оқушы сол кейіпкерді
есінде қалған өз сөзімен ойнап береді.
Deducting dialogue from pictures. Екі адамдық сөйлескен диалогы бар сюжет
тыңдалынып, қағазға бір ғана рөл жазылады, екіншісінің орнына бос орындар, яғни the
gapped dialogue, сосын сюжетті бірнеше рет, бірақ дыбыссыз көреді. Соңында сюжет
дыбысымен, суретімен көрсетіліп, оқушылардың жасаған жұмыстарымен салыстырылады.
Бұл жаттығу оқушылардың бейне образды дыбыссыз қабылдау қабілетін тексереді әрі
дамытуға ықпал жасайды.
Video translation. Бұл жаттығуға субтитры бар көркем фильм көрсетіледі. Бұдан екі
минутты диалогы бар, қиын лексикасы жоқ сюжет бөлініп алынады. Оқушылардың жұмысы
сол субтитрды ағылшын тіліне аудару. Оқушылар дәл сол субтитр сияқты сөзбе-сөз аударуға
міндетті емес, шамалары келгенше аударуға болады, соңынан ағылшын тіліндегі
субтитрымен тексеріледі. Барлық оқушы аударған субтитрларын талқылайды, және
грамматикалық қателері көп болуы да мүмкін, ол қателерді сабақ аяғында ескерту керек.
Демонстрациядан кейінгі этап. Бұл этаптың мақсаты оқушылардың продуктивті
қабілеттері мен ауызша, жазбаша қабілеттерін дамытуға бейнематериалдар арқылы жағдай
жасау. Жұмыстың мынандай түрлері бар:
-
Көрсетілімнен соң сөздерді қайталау, өңдеу
-
Фильмде көрген коммуникативті жолдарға пікір айту
-
Талқылау
-
Рөлдік ойын
-
Тақырып бойынша оқу
-
Шығармашылық жұмыстар.
Отандық және шетел әдіскерлер бейнематериалдарымен жұмыс жаттығуларын
былайша бөледі:
What did they say? Оқушылар бейнені дыбыссыз көріп (ол көрініс мейрамхана, дүкен,
қонаққа бару, достардың кездесуі т.б болуы мүмкін) персонаждардың не айтып жатқаны
жайлы болжайды, сосын диалог құрып ойнайды. Кейін сюжетті дыбысымен көріп, оқушылар
өздері жазған нұсқасымен салыстырады.
What will you say? Оқушылар бейнесюжетті суретінсіз көреді. «Where does the scene take
place? How many characters will you see? What are they doing? How are they dressed?» сияқты
сұрақтарға жауап табады.
Who said it? Оқушыларға персонаждардың есімдері мен диалогы бар сөйлем беріледі.
Оқушылар бейнені дыбыссыз көреді. Көріп болған соң, қай сөз қай персонажға тиісті екенін
Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
134
табады. Biographies. Оқушылар бейнесюжетті дыбыспен көріп, персонаждардың
биографиясын жазады: мінез-құлқын, әлеуметтік жағдайын, білімін, сөйлеу мәнерін т.б.
Five Ws and H. Оқушыларға бейнесюжет көрсетілген соң алты бағанға Who? What?
Where? When? Why? How? cұрақтарына жауап жазады. Бұл әсіресе деректі фильмдер және
жаңалық көргенде жасалынады.
Matching. Оқушылар өздеріне алдын ала берілген атаулар мен есімдердің не істеп, не
қойғандарын жазады. Сонымен, бейнематериалдар арқылы оқыту оқушылардың сөйлеу,
тыңдау, жазу, оқу қабілеттерін дамытып қана қоймай, оқушылардың ынтасы мен
қызығушылықтарын оятады және берілген материалды оңай әрі тез арада игеруге мүмкіндік
беретін, оқушылардың сауатын, жан-жақты дамуына септігін тигізетін, сондай-ақ оқушылар
мен оқытушылардың уақытын үнемдейтін кеңінен қолданылып отырған тәсіл. Ал, мұғалім
оқушылармен бірге жұмыс жасауы қажет, басқа өзінің ісіне алаңдамай, мұғалім бүкіл оқу
үрдісін бақылап отыруы керек. Шетел тілін үйрету үрдісінде бейнематериал мен
бағдарламаларды көрсетіп тыңдату әдісі жан-жақты тиімді, әрі пайдалы, нәтижесі мол
екеніне көз жеткіземіз. Дегенмен, бұл әдістің бір кемшілігі, оқушы материалды көру, тыңдау
кезінде сондағы суреттерге қарап, көңілі бөлініп, тыңдалатын сөздерді жіберіп коюы мүмкін.
Сол үшін, сабақ басында белгілі бір тапсырмаларды алдын ала дайындап қойған жөн.
Сабақтың активті және қызықты болуы оқытушыға байланысты. Оқытушы қандай
бейнеларды табады, қандай жоспар құрады, қаншалықты пайдалы амал-тәсілдерді
қолданады, сондай-ақ, оқушылар қаншалықты сол тілді үйренуге дайын, қалаулары қандай,
оларға осы сабақ тәсілі қаншалықты жағымды, бөлінген уақытқа қаншалықты бәріне
үлгеруге болады, осының бәрін міндетті түрде ескеруі қажет. Қазірде, барлық мемлекеттің
білім жүйесінде, мектептер, мектепке дейінгі даярлау мекемелерінде, жоғары оқу
орындарында, жеке білім беру орындарында бейнежазбалар арқылы оқыту кеңінен және
шартты түрде қолданылып отыр.
Достарыңызбен бөлісу: |