Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті Пәннің оқу – әдістемелік кешені Басылым: бесінші ЕҰУ Ф 703-08-15. ПОӘК. Бесінші басылым
(15)
Нөлінші реттілікті реакцияның жылдамдық константасын графиктен анықтау
үшін (15) - теңдеуді былай жазамыз:
немесе
. Бұл теңдеудің графигі функциясы
бойынша түзу сызықты (3 - сурет).
3 – СУРЕТ . К ОНЦЕНТРАЦИЯНЫҢ УАҚЫТҚА ТӘУЕЛДІЛІГІ Графиктен
. Жылдамдық константасының өлшемі
0
конц
1
уақыт
1
және ол жартылай ыдырау периодымен былайша байланысты:
с
0
2
1
2
немесе
1
2
с
0
2
(16)
Әртүрлі реттілікті реакциялардың жылдамдық константаларын бір-бірімен
салыстырудың ешқандай мағынасы жоқ, бірақ олардың кинетикалық қисықтарын
және
-ның бірдей мәндерінде салыстырып қарастыруға болады (4-сурет).
4 - сурет. Әртүрлі реттілікті реакциялардың кинетикалық қисықтары Қисықтағы сызық неғұрлым үлкен болса, соғұрлым реакцияның реттілігі
жоғары болады.
5. реттілікті қайтымсыз реакция. Көптеген химиялық реакциялар күрделі механизммен жүреді, мұндай
реакциялардың реттілігі бүтін немесе бөлшек сандарға тең болады.
А
1
+А
2
→В+ С реакциясы
- ші реттілікпен жүреді дейік. Сонда
жылдамдықтың теңдеуін былай жазуға болады:
немесе
интегралдауға ыңғайлы түрде жазсақ:
; С
о
- ден С -ге дейін және = 0-
ден - ға дейінгі аралықта интегралдасақ:
немесе
(17)
